Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 14:58

Эл каттоо: Элдин саны менен турак-жайдын кандай байланышы бар?


Учурда Кыргызстанда жүрүп жаткан эл каттоонун жүрүшү боюнча “Азаттыктын” түз ободогу суроолоруна Улуттук статистика комитетинин төрагасы Орозмат Абдыкалыков жооп берди.

- 24-мартта башталган эл каттоо аяктаганы турат. Каттоонун алгачкы көрсөткүчтөрү кандай болуп жатат?

- Каттоо биз мурда белгилеген эреже боюнча эле өтүп жатат. Кечээки 31-мартты кошпогонубузда 3 млн. 978 миң 500 киши азыр каттоодон өттү. Бул белгиленген адамдардын 74,7 пайызы деп айтсак болот. Калган 3 күндө каттоону бүтүп калабыз деген ойдобуз. Анан дагы 3 күн тактоого бизге убакыт бөлүнгөн. Ошол 3 күндө тактап, бүткөрөбүз.

- Канча эл каттоочу иштеп жатат жана алар маалыматты так жыйнап жатат деген ишеним барбы?

- Эл каттоочулардын саны 13 миң 412 киши. Биз аларды абдан жакшы эле окуудан өткөргөнбүз, аракет кылып. Азыр дагы эл каттоо жүрүп атканда чыккан суроолорго таянып, аларга корректировка берип турабыз. Суроолор деле татаал эмес, так эле маалымат жыйналат деген ойдобуз.

- 1999-жылы жүргүзүлгөн эл каттоодо улуттун тили жөнүндө маалымат жыйналган эмес деп тилчи окумуштуулар тынчсызданган эле. Бул жолу жарандардын сүйлөгөн тили, улуту жөнүндө маалымат так жыйналып жатабы? Себеби кечээ “Азаттыктын” кабарчысына Аравандын түрк улутундагы тургундары кайрылышкан экен да, эл каттоочулар аларды өзбек деп жаздырып жатканы тууралуу...

- Ошондой учурду мен дагы кечээ угуп калдым. Азыр биздин кызматкерлер аны тактап атат. Биз суранганбыз, жооп берип аткан адам өзү айтыш керек улутун. Биз паспортунда эмне деп жазылган, паспортуңду көрсөт дебейбиз. Өзү кайсы улуттамын десе, ошол жазылат. Тил боюнча маалымат топтолуп атат, эне тили кайсы жана кошумча кайсы тилдерди билесиз деген суроо.

- Бул жолку каттоонун башкы өзгөчөлүгү турак-жайды дагы каттоо болуп жатпайбы. Көпчүлүк тургундарды мына ушул жагдай да бушайманга салып жатат. Укук коргоочулар да айтып жатат, бул жеке адамдын жеке менчик маселесине кийлигишүүсү деп баалап жатышат. Ошон үчүн турак-жайды катоого алуунун максаты тууралуу да маалымат бере кетсеңиз?

- Мунун негизги эле максаты - биздин мамлекетте өткөн акыркы жылдарда турак-жай куруу алдыңкы темпте кетип атпайбы, жылдан-жылга темп өсүп атат, элибиздин саны да өсүп атат. Мамлекет билиш керек канча турак-жай бар, кайсы жерде бар. Муну пландап, программа түзгөнгө ошол маалыматтар керек. Мен ойлойм, жеке адамдын турмушуна киришкен эч нерсе жок. Анын баары эле белгилүү да. Биздин ал жерде жашыруун, башка максаттарга койгон суроолор жок. Жөн гана турак-жай курууну пландаштыруу үчүн гана коюлган суроолор. Мисал үчүн жалпы аянты, жашоо аянты, материалы эмнеден, кайсы жылы курулган, сейсмикалык туруктуулугу, үйүндө, канализация, суу, борборлоштурулган жылуулук барбы, ушул эле суроолор. Бул суроолордун көпчүлүгү өткөндөгү эл каттоодо деле турак-жай шартына байланышкан суроолор болгон.

- Эл каттоо, элдин саны менен турак-жайдын ортосунда кандай байланыш бар?

- Байланыш мурда СССР убагында деле белгиленчү, санитардык норма деп коет, ар бир адамга мынча аянт керек, мындан кем болбосун деген санитардык норма бар эле да, азыр деле бизде ошондой нормалар коюлуш керек да, элдерди камсыз кылыш керек турак-жай менен. Ошон үчүн турак-жайды мындан ары куруунун пландаштыруу гана маселеси. Башка бул жерде эч нерсе жок. Эл кооптонуп атат дейт. Бул маалыматтар эч жака берилбейт, эч жакта колдонулбайт, жеке маалыматтар. Ага мыйзам боюнча тыюу салынган. Аны жарыя кылган кишилер жоопко тартылат. Биз жыйынтыкты район, шаар, облустар боюнча гана чыгарабыз.

- Акыркы жыйынтыгы качан чыгат?

- Акыркы жыйынтыгы 1-2 айда чыгат го, чоң жумуш да. Анын баарын райондордон алып келишибиз керек, компьютерге киргизишибиз керек дегенедей...

- Маегиңизге рахмат.

XS
SM
MD
LG