Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
7-Октябрь, 2024-жыл, дүйшөмбү, Бишкек убактысы 09:08

Лондондо Борбор Азия маданиятын жайылткан Йулдаш


Йулдаш Журабаев
Йулдаш Журабаев

Кыргызстанда төрөлгөн Йулдаш Журабаев Лондондо театр ачып, Борбор Азия жазуучуларынын чыгармаларын он жылдан бери сахналаштырып келет.

Йулдаш Журабаевдин Orzu Art's деп аталган театрында 12 актер бар. Ал Кыргызстан, Өзбекстан, Казакстандын белгилүү жазуучулары жазган чыгармаларын англисче которуп, британ элине тартуулап келатат. 39 жаштагы Йулдаш Кадамжайда төрөлгөн:

- Кыргызстандын Кадамжай районундагы Үч-Коргон кыштагында төрөлгөм. Совет доорунда үчкоргондуктардын көбү Өзбекстандын Фергана облусундагы Кувасай шаарында завод-фабрикаларда иштешкен. СССР ыдырап, ата-энем жумуштарын жоготуп албайлы деп ошол жакта калып калышкан. Мен да мектепти Кувасайда аяктадым.

Алгач Ташкентте, андан соң Москвада актерлук жана режиссерлук кесибине окуган Йулдаш Журабаев Өзбекстандагы театрларда эмгектенип, 2007-жылы чыгармачылыгын өркүндөтүү үчүн Лондонго кеткен.

- 2007-жылдан бери Лондондо жашап жатам. Бул жерде Борбор Азия маданиятына багытталган Orzu Art's​ театрын негиздегем. Азыр аны жетектейм. Үй-бүлөм менен ушул жактамын. Биздин театр Борбор Азиянын маданиятын, адабиятын Европада жайылтат. Жамаатыбызда 12 актер бар. Арасында эки кыз кыргызстандык, башкалары европалыктар. Спектаклди англис тилинде даярдайбыз.

Европа элинде Борбор Азиядагы калк, үрп-адат, маданият тууралуу толук маалымат жок. Совет доорунда бул чөлкөмдү дээрлик билишкен эмес. Ошондуктан, европалыктар үчүн жаңы элдердин маданиятын үйрөнүү кызыктуу. Алар биздин чыгармаларды дайыма жакшы кабыл алышат. Көпчүлүк сынчылардын айтымында, каерде жашасаңыз да, улутуңуз ким болсо да, театрдын негизги максаты адамгерчиликти жайылтуу бойдон кала берет.

Алгач иштей баштагыныбызда залга аз эле кишилер келчү. Чыгармаларыбызды таң калып көрүшчү. Азыр зал көрөрманга толот. Спектакль бүткөндөн соң бизге жолугуп, сүйлөшүшөт, суроолорду беришет. Биздин спектаклдерден улам Борбор Азияга кызыгып, чөлкөмгө саякатка барган британиялыктар да бар. Демек туризмдин өнүгүшүнө да салым кошуп жатабыз деп ойлоймун.

Йулдаш Журабаев кесиптештери менен.
Йулдаш Журабаев кесиптештери менен.

​Быйыл күздүн этегинде Йулдаш Журабаев Оштогу Бабур театрын Лондонго гастролго алып барууга камынууда:

- Быйыл Улуу Британия менен Кыргызстандын дипломатиялык алакаларынын 25 жылдыгына карата Бабур театрынын гастролун уюштуруп жатабыз. Шекспирдин "Ричард-3" чыгармасын сахнага алып чыгышат. Эмне үчүн бул театрды тандадым? Анткени бул маданий мекеме Борбор Азиядагы эң алгачкы театр. Максат - достук мамилени чыңдоо.

Журабаев сентябрдын башында Кыргызстанга келип, Ош жана Бишкек шаарларында болду. Биз андан туулган мекенинде байкаган ийгилик жана өксүктөр тууралуу да пикирин сурадык:

- Кооз болуп өзгөргөн. Адамдар үчүн эс алууга мүмкүнчүлүктөр көп. Бирок көңүлүм толбогон жагдайлар да бар. Элибиз колундагы комфорттун кадырына жетпей жаткандай. Көчөлөрдө таштанды көп. Балмуздак жеп, анын кагазын жол боюна ыргытып койгон чоң эле кишилерди көрдүм. Мамиледе бир аз корстук сезилет. Ушуларды эсепке албаганда, алга жылуулар бар. Ага кубандым.

​Глобалдык көйгөйгө айланган терроризм Британияны четтеп өтпөгөндүгү, бул мамлекетте соңку кездери бир канча теракт болгонуна байланыштуу Йулдаш Журабаевге ал жактагы элдин мигранттарга, чет элдиктерге мамилеси тууралуу да суроо узаттык:

- Теракт Британиянын гана эмес, бүт дүйнөнүн чоң көйгөйүнө айланды. 21-кылымда дүйнөдө согуш болбошу керек эле. Тилекке каршы уруш, теракт токтой элек. Британ элинде башка мамлекеттен келгендерге жек көрүү пайда болгонун байкаган жокмун. Бирок мыйзамдар татаалдашып баратат.

Йулдаш Журабаев кыргыз жазуучусу Султан Раев менен.
Йулдаш Журабаев кыргыз жазуучусу Султан Раев менен.

​Лондондо Борбор Азия маданиятын жайылтып жүргөн Йулдаш Британияда жашап калуу себебин мындайча түшүндүрдү:

- Эмне үчүн Британияны тандаганымды билбеймин. Балким Америка, Франция, Орусия, Казакстан же башка өлкөдө деле жашап, иштеп калышым мүмкүн болчу. Өнөр адамына мамлекет маанилүү эмес, чыгармачылыкка сый мамиле жасалса, каерде чыгармачылыгы өркүндөсө, ошол жерде жашай берет. Андыктан, Кыргызстанга кайтып барамынбы, же жокпу азыр айта албайм. Тагдыр, бешенеге эмне жазылса, ырыскыбыз каерде болсо, ошону терип, жашоону уланта беребиз.

Йулдаш Журабаев жетектеп жаткан Orzu Art's театры Кыргызстандан Чыңгыз Айматовдун, Султан Раевдин, Өзбекстандан Эркин Хушвактовдун, Казакстандан Дулат Исабековдун жана башка авторлордун чыгармаларын англис тилинде сахнага алып чыкты. Арасында дүйнөлүк классикалык чыгармалар да болду.

Баянды бул жерден угуңуз:

Борбор Азия маданиятын Лондондо жайылткан Йулдаш
please wait

No media source currently available

0:00 0:06:00 0:00
Түз линк

"Азаттыктын" материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.

XS
SM
MD
LG