Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 18:00

ЖУРНАЛИСТ ДУВАНОВГО КАРШЫ СОТ.


Нарын АЙЫП, Прага 24-декабр күнү Алматынын алдындагы Каскелең шаарында Сергей Дуванов аттуу эркин журналистке каршы сот башталды. Ал сот кандай аяктаары алдын ала белгилүү, анткени президент Нурсултан Назарбаев сотко чейин эле Дувановду күнөөлүү деп жарыялаган.

Казак журналисттери үстүбүздүгү жылы бир топ ийгиликке жетип, эл аралык коомчулукка таанымал болду. Нью-Йорк шаарында жайгашкан Журналисттерди коргоо комитети ноябр айында өзүнүн 2002-жылдагы сыйлыгын Казакстандын "Деловое обозрение" аттуу гезитинин редактору Ирина Петрушовага берди. Петрушова өлкөдөгү коррупция жана, өзгөчө, камакка алынган оппозициялык саясатчылар Галимжан Жакиянов менен Мухтар Аблязов тууралуу көп жазган. Анын курч макалалары бийликтин талуу жерлерине тийгендиктен, үстүбүздөгү жылы Петрушованын үйүнүн алдына белгисиз бирөөлөр иттин өлүгүн таштап салып, гезиттин редакциясынын маңдайына болсо, ал иттин кесилген башын илип койгон.

Лондон шаарында жайгашкан атактуу "Экономист" журналы болсо, "2002-жылдын журналисти" деген наамды Казакстандын "Республика" аттуу гезитинин редактору Лира Байсеитовага ыйгарды. Байсеитова дагы өлкөдөгү коррупция тууралуу көп жазган, жайында болсо, ал швейцариялык прокурор менен маектешип, анын Казакстандагы абал тууралуу ойлорун жазып чыкканда, журналисттин 25 жаштагы кызы түшүнүксүз шартта каза болгон. Милициянын айтымында, ал баңги зат менен кармалган жана абакта өз өмүрүн өзү кыйган, бирок оппозиция ага ишенбейт.

Декабрдын онунда болсо, Нью-Йорк шаарында кыргызстандык Топчубек Тургуналиев жана башка үч адам менен кошо казакстандык дагы бир журналистке эл аралык сыйлык берилди. "Адам укуктары боюнча бюллетендин" редактору Сергей Дувановго Нью-Йорк шаарында жайгашкан Адам укуктары боюнча эл аралык лига ыйгарган сыйлык, бирок, Дувановдун кызына тапшырылды, анткени октябрдан бери Дуванов камакта жана 24-декабр күнү ага каршы сот иши башталды.

Дуванов дагы Казакстандагы коррупция жана президент Нурсултан Назарбаевдин чет өлкөлөрдөгү акчасы тууралуу көп жазган. Үстүбүздөгү жылы ага "президенттин аброюна шек келтирген" деген күнөө коюлган, бирок иш сотко жеткен эмес. Август айында Дувановду белгисиз адамдар көчөдө катуу сабап кеткен, 28-октябрда болсо, Америка Кошмо Штаттарына жуп жөнөөр алдында, ал камакка алынган.

Ошол эле 28-октябр күнү Казакстандын ички иштер министирлиги атайын маалымат жыйынын өткөрүп: Дуванов түнүчүн 14 жаштагы кызды зордуктаптыр, - деп жарыялаган. Бирок министирлик журналисттерге тараткан ал тууралуу кагаз - Дувановко коюлууга тийиш күнөөлөр жазылган жана ал кармала электе президенттик администрациядан министирликке жөнөтүлгөн жолдомо болуп чыккан.

Сот жабык эшик артында өтүүдө, Дувановдун коргоочулары сотту кийинкиге калтырууну талап кылууда, анткени тергөө материалдары менен адвокаттар толук таанышып бүтө элек жана сотко чет өлкөлүк байкоочуларды катыштыруу маселеси да чечиле элек. Казакстандын көз карандысыз "СолДат" гезитинин башкы редактору Ермурат Бапи соттун биринчи күнү тууралуу мындай дейт: "Бүгүн сотто тек кана процессуалдык маселелер каралган экен. Актоочулардын айтымында, алар койгон бир нече талап соттун кароосунда болуптур, бирок алардын бир катарын сот кабылдабаптыр. Мисал үчүн, сотту жаңы жылдан кийин өткөрүү жөнүндө, Дувановдун иши боюнча көз карандысыз корутунду жасоо жөнүндө маселелер чечилген жок".
Соттун кийинки жыйыны 27-декабрга дайындалды, бирок ноябр айында, журналистке каршы сот баштала электе, президент Назарбаев Дувановду күнөөлүү деп жарыялаган, ошондуктан, сот кандай багытта өтөөрү алдын ала белгилүү.
XS
SM
MD
LG