Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
23-Апрель, 2024-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 14:14

ШАЙЛОО АЛДЫНДАГЫ “ЭРКИНДИК”


Айданбек Акмат уулу, Бишкеk Кыргызстандагы парламенттик шайлоону 154 гезит-журнал, 34 электрондук маалымат каражаты чагылдыраары маалым. Алардын ичинде көз карандысыз гезиттер болгон менен, эркин телеканал жокко эсе. Байкоочулардын баамында, оппозициялык маанайдагы айрым басылмаларды сот аркылуу муунтуу аракеттери башталды.

АКШ өкмөтүнүн жардамы менен Бишкекте көз карандысыз басмакананын ачылышы оппозициялык маанайдагы гезиттердин шайлоо маалында чыкпай калуу коркунучун четтетти. Ага чейин шайлоо өнөктүгү учурунда ар кандай себептер менен “Учкун” басмаканасы көз карандысыз гезиттерди баспай коюп келгени белгилүү. Ошентип эркин басмакананын пайда болушу менен көз карандысыз гезиттердин бир маселеси чечилди.

Бирок шайлоо кампаниясы учурунда сот аркылуу басым көрсөтүү өнөкөтү токтоп калган жери жок. Маселен, жакында эле оппозициялык маанайдагы “Жаңы ордо” гезити Ички иштер министри Бакирдин Субанбековдун арызы менен соттолуп, ага 30 миң сом айып салынды. Орус тилдүү эң популярдуу “МСН” гезитинин үстүнөн бир катар сот иштери козголгону турат. “Республика”, “МСН” гезиттери өкмөттүн жашыруун жыйыны жөнүндөгү маалыматты интернеттен алып баскандыгы үчүн кылмыш жообуна тартууга аракет болорун премьер министр Николай Танаев билдирген:

- Бул жолу биз аларды кылмыш жообуна тартууга аракет кылабыз. Эгерде алар ошол өздөрү жарыялаган маалыматты ошол көлөмдө төгүндөп жазбаса, тийиштүү чара көрөбүз. “МСН” гезитинин ээлери мурдагы чагымчыл макалалары үчүн мага 500 миң сом төлөш керек. Аны мен унута элекмин. Бирок бул жолу биздин талаптар башкача болот.

“МСН” гезитин бир жагынан ырасмий бийлик кысымга алып атса, экинчи жактан “Вечерний Бишкек” гезити сотко берип, бир нече миллион сом төлөтүп алууга аракеттенүүдө.

“МСН” гезитинин башкы редактору Александр Кимдин айтымында, бул аракеттер көз карандысыз гезитти муунтуу үчүн биргелешип жасалууда. «Эгерде америкалык басмакана болбогондо биз эчак эле чыкпай калмакпыз» дейт Александр Ким:

- Эгерде ал басма үйү болбогондо биз качан эле чыкпай калат элек. Ал нерселер башыбыздан өткөн. “Учкун” канча жолу бизди күйгүзгөн.

Кыргызстанда көз карандысыз гезиттер ушундай абалга карабай жарык көрүп келатат.

«Интерньюс-Кыргызстан» уюмунун иликтөөсүнө караганда, маалымат каражаттарынын ичинен калкка таасири боюнча телекөрсөтүү эң күчтүү ролго ээ. Бирок өлкөдө эркин телеканал жок экендиги маалым. Бул тууралуу АКШнын Кыргызстандагы элчиси Стивен Янг мырза да “Аргументи и Факты” гезитинин Кыргызстанда чыккан тиркемесине ушул жуманын шаршембисинде жарыяланган маегинде билдирген. Элчинин айтымында, Кыргызстандагы бардык телеканалдар өкмөтчүл багытта иш жүргүзөт.

Белгилүү тележурналист Александр Кулинскийдин пикиринде, НБТ жана Пирамида телеканалдарынын өткөн жылдары сатылышын бийликтин шайлоого эртелеп даярданышы деп атоого болот:

- Буларды бийликтин шайлоого даярдыгы деп атаса болот. Бул шайлоодо ал жеңишке жетишиш керек. Ал үчүн бийлик баарын жасап жатат.

Жергиликтүү талдоочулардын пикиринде, Грузияда «Рустави-2», Украинада «Бешинчи канал» аттуу телеканалдар оппозициянын ишин, максатын калкка жеткирип, жеңишти камсыздоого эбегейсиз салым кошкон. Кыргызстанда болсо андай көз карандысыз телеканал жок.

“Атажурт” коомдук-саясий кыймылынын лидерлеринин бири Роза Отунбаева “Независимая гезитине” 4-февралда жарыяланган маегинде «болгондорун президенттин үйбүлөсү качан эле сатып алган» деп билдирди.
XS
SM
MD
LG