Курултайдын катышуучулары аталган маселелер боюнча президент Аскар Акаев, премьер-министр Николай Танаев жана мамлекеттик катчы Осмонакун Ибраимов айткан ойлорду кубатташты.
Курултайда берилген маалыматка таянсак, Кыргызстанда акыркы жылдары экономика өнүгүп, калктын социалдык жагдайы жакшырды. Ушул деңгээлди жогорулатып, быйылкы жылы коомдо туруктуулукту сактоо башкы милдет экенин мамлекет башчысы өз сөзүндө белгиледи:
- Бул жыл ириде - шайлоо жылы. Бул жылы парламентке, президентке, айыл өкмөтүнө шайлоолор болот. Булардын баары өлкө тагдыры үчүн эң маанилүү. Иш жүзүндө биз сиздер менен бирге келечегибизди тандайбыз. Өлкө мындан ары кайсы жакты көздөй жылаары кандай парламентти, кандай президентти, кандай айыл өкмөт башчыларын шайларыбыздан көз каранды.
Президент Акаев “эгер парламентке кайрадан популизм, демагогия жана чыр-чатактан башканы ойлобогондор келсе, Кыргызстан карама-каршылыктардын базасына айланат” деп билдирди. Анын айтымында, ичтен жана тыштан жасалып жаткан ар кандай аракеттердин мизи кайтарылбаса, коомго экстремисттик күчтөрдүн коркунучтуу “сасыктумоолору” таркашына шарт түзүлөт.
- Ооба, Кыргызстанда эч кандай революция жана укмуштуу окуя болбойт, албетте. Ага эч кандай себеп жана шарт жок, -
Президент Акаев курултайдын катышуучуларын ар кандай олку-солкулуктарды жана тартипсиздикти жаратуучу жагдайларга каршы турууга чакырды.
Курултайда жарыш сөзгө чыккан делегаттардын көпчүлүгү оппозициялык күчтөрдү сынга алышты. Маселен, Ош шаарындагы «Максат» жамаатынын жетекчиси Калдар Эргешов оппозиция эл арасындагы ынтымакты ыдыратып атат деген ойдо:
- Элдин арасында оппозиция деп аталган топтор пайда болуп, булар элдин достугун, биримдигин, тынчтыгын бүлүндүрө баштай турган иштерди жасап атыптыр.
Талас облустук ардагердер кеңешинин башчысы Мүнүр Мамбеталиев элди дүрбөлөңгө салып аткандарды колдобой турганын билдирди:
- Шайлоонун шайтан оюну деп, элди дүрбөлөңгө түшүрүп, Украинадагы, Грузиядагы, Чеченстандагы балакеттерди бул жакта баштайбыз дегендерди колдобойм. Айта турган сөзүм жок, ошондой көчөгө чыгабыз деп аткандарга. Көчөгө туруп алып кыйкырып, сары чүпүрөк байлаган келиндерибизге, кыздарыбызга, шапкесин тетири кийген саясатчы сөрөйлөрүбүзгө айта турган сөз жок.
Курултайда оппозициянын өкүлдөрү болгон жок. Кийинчерээк Кыргызстан элдик кыймылынын төрага орун басары Ишенгүл Болжурова курултайга кыймылдан эч ким чакырылбаганын минтип билдирди:
- Жок, курултайга бизден эч ким чакырылган жок. Эгер чакырышса, биз бармакпыз. Бирок, бизден эмнегедир коркуп атышат. Коркуп аткандан кийин биз жакшы күч болсок керек.
Болжурованын пикиринде, бийлик сынга алып жаткандай, оппозиция коркунучтуу эмес, ал коомдо мыйзамдуулуктун сакталышын, адилет шайлоону жактап атат.
Курултайга байкоо салган эксперттердин бири Карыбек Байбосуновдун пикиринде, бийлик курултайга оппозицияны чакырганы оң болмок:
- Курултайды бийлик жеке эле өзү үчүн өткөрүш керек эмес. Жалпы элдик чара болгондон кийин буга оппозициянын өкүлдөрү да сөзсүз катышышы керек. Себеби, оппозициянын жактоочулары да эл арасында көп.
Анын айтымында, бийликти сынга алып келаткан тараптардын катышуусу курултайдын бир жактуулугуна жол бермек эмес.
Курултайда берилген маалыматка таянсак, Кыргызстанда акыркы жылдары экономика өнүгүп, калктын социалдык жагдайы жакшырды. Ушул деңгээлди жогорулатып, быйылкы жылы коомдо туруктуулукту сактоо башкы милдет экенин мамлекет башчысы өз сөзүндө белгиледи:
- Бул жыл ириде - шайлоо жылы. Бул жылы парламентке, президентке, айыл өкмөтүнө шайлоолор болот. Булардын баары өлкө тагдыры үчүн эң маанилүү. Иш жүзүндө биз сиздер менен бирге келечегибизди тандайбыз. Өлкө мындан ары кайсы жакты көздөй жылаары кандай парламентти, кандай президентти, кандай айыл өкмөт башчыларын шайларыбыздан көз каранды.
Президент Акаев “эгер парламентке кайрадан популизм, демагогия жана чыр-чатактан башканы ойлобогондор келсе, Кыргызстан карама-каршылыктардын базасына айланат” деп билдирди. Анын айтымында, ичтен жана тыштан жасалып жаткан ар кандай аракеттердин мизи кайтарылбаса, коомго экстремисттик күчтөрдүн коркунучтуу “сасыктумоолору” таркашына шарт түзүлөт.
- Ооба, Кыргызстанда эч кандай революция жана укмуштуу окуя болбойт, албетте. Ага эч кандай себеп жана шарт жок, -
Президент Акаев курултайдын катышуучуларын ар кандай олку-солкулуктарды жана тартипсиздикти жаратуучу жагдайларга каршы турууга чакырды.
Курултайда жарыш сөзгө чыккан делегаттардын көпчүлүгү оппозициялык күчтөрдү сынга алышты. Маселен, Ош шаарындагы «Максат» жамаатынын жетекчиси Калдар Эргешов оппозиция эл арасындагы ынтымакты ыдыратып атат деген ойдо:
- Элдин арасында оппозиция деп аталган топтор пайда болуп, булар элдин достугун, биримдигин, тынчтыгын бүлүндүрө баштай турган иштерди жасап атыптыр.
Талас облустук ардагердер кеңешинин башчысы Мүнүр Мамбеталиев элди дүрбөлөңгө салып аткандарды колдобой турганын билдирди:
- Шайлоонун шайтан оюну деп, элди дүрбөлөңгө түшүрүп, Украинадагы, Грузиядагы, Чеченстандагы балакеттерди бул жакта баштайбыз дегендерди колдобойм. Айта турган сөзүм жок, ошондой көчөгө чыгабыз деп аткандарга. Көчөгө туруп алып кыйкырып, сары чүпүрөк байлаган келиндерибизге, кыздарыбызга, шапкесин тетири кийген саясатчы сөрөйлөрүбүзгө айта турган сөз жок.
Курултайда оппозициянын өкүлдөрү болгон жок. Кийинчерээк Кыргызстан элдик кыймылынын төрага орун басары Ишенгүл Болжурова курултайга кыймылдан эч ким чакырылбаганын минтип билдирди:
- Жок, курултайга бизден эч ким чакырылган жок. Эгер чакырышса, биз бармакпыз. Бирок, бизден эмнегедир коркуп атышат. Коркуп аткандан кийин биз жакшы күч болсок керек.
Болжурованын пикиринде, бийлик сынга алып жаткандай, оппозиция коркунучтуу эмес, ал коомдо мыйзамдуулуктун сакталышын, адилет шайлоону жактап атат.
Курултайга байкоо салган эксперттердин бири Карыбек Байбосуновдун пикиринде, бийлик курултайга оппозицияны чакырганы оң болмок:
- Курултайды бийлик жеке эле өзү үчүн өткөрүш керек эмес. Жалпы элдик чара болгондон кийин буга оппозициянын өкүлдөрү да сөзсүз катышышы керек. Себеби, оппозициянын жактоочулары да эл арасында көп.
Анын айтымында, бийликти сынга алып келаткан тараптардын катышуусу курултайдын бир жактуулугуна жол бермек эмес.
