«Демократия жана атуулдук коом үчүн» коалициясы өз кайрылуусунда Шайлоо кодексининин 22-беренесине ылайык, Борбордук шайлоо комиссиясынан кызыкдар тараптын бардыгын шайлоочулардын тизмеси менен тааныштырууну талап кылды.
Соңку эки-үч жумадан бери БШК төрагасы Сулайман Иманбаев шайлоочулардын тизмеси менен таанышуу мүмкүн эместигин ырастап келет:
- Шайлоочу бирөө жөнүндөгү маалыматтар менен эмес, өзү жөнүндөгү гана маалыматтар менен таанышууга укуктуу.
Анын айтымында, шайлоочулардын тизмеси менен шайлоочунун өзү гана таанышып, өзү жөнүндө маалыматтын так жана толук экендигин тактоого укуктуу. Ушундан улам тизме мурдагыдай добуш берүүчү жайлардын алдына илинбейт.
Бейөкмөт уюмдар коалициясынын билдирүүсү боюнча, БШК төрагасынын мындай билдирүүсү Шайлоо кодексинин 22-беренесининин 1-пунктун одоно бузгандык болуп саналат.
Аталган коалициянын президенти Эдил Байсаловдун айтымында, тизме ачык-айкын болушу керек:
- Шайлоочулардын тизмеси ачык жарыяланышы калыс жана адилеттүү шайлоо өткөрүүнүн негизги шарттарынын бири. Анткени,Шайлоо кодексининин 22-беренесинде жалпы адамдар таанышып алууга укуктуу деп жазылып турат. Дүйнө жүзү боюнча, айрыкча ЕККУга мүчө мамлекеттердин баарында ушундай укук бекитилген. Бирок,тилекке каршы,акыркы 5-6 жумадан бери туура эмес түшүндүрмө берилип жатат.
Эдил Байсаловдун айтымында, БШК төрагасынын оозеки билдирүүлөрүн жетекчиликке алган округдук, участкалык шайлоо комиссиялары азыр талапкерлерди, байкоочуларды жана башка кызыкдар тараптарды шайлоочулардын тизмеси менен тааныштырбай, катып жатат.
Коалиция өз кайрылуусунда БШКдан тизме ачык жарыяланбастыгы жөнүндө атайын токтом кабыл алууну талап кылды.
Коалиция президенти Эдил Байсаловдун айтымында, мындай токтом кабыл алынган күндө ырасмий чечимди сот аркылуу жокко чыгарууга шарт түзүлөт:
- Ырасмий түрдө бир чечим кабыл алынса, албетте, аны сотко берип биз жокко чыгарат элек.
«Атуулдук коом коррупцияга каршы» бейөкмөт уюумунун төрайымы Төлөйкан Исмаилованын айтымында, БШК төрагасынын тизмени ачык көрсөтүүгө чек коюшу добуш берүү маалындагы көз боемочулукка жакшы өбөлгө түзүп берет:
- Шайлоочулардын тизмеси илинбей калса добуш берүүнүн ачык болушуна көп тоскоолдук болот. Бул атайын бийлик иштеп чыккан технология. Кварталдык комитеттер менен үй башкаруучулар шайлоочулардын тизмесин алып туруп, алар үйүндө турбаган болсо да алардын добуш берди деп, 2000-жылдагы шайлоо жана 2003-жылдагы референдумдагыдай элди алдоо үчүн жасалып жатат. Демек, бул атайын жасалган сыр.
Борбордук Шайлоо комиссиясынын төрагасы Сулайман Иманбаев билдиргенге караганда, айрым талапкерлер күн мурунтан тизмелерди сатып алып жатканы тууралуу маалыматтар түшүүдө:
- Тилекке каршы, айрым бир талапкерлер шайлоочулардын тизмесин округ, участкалар боюнча күн мурунтан кандайдыр бир жол менен алышыптыр, кээ бирлери сатып алышыптыр деген маалыматтар болду. Биз алардын аракетин токтотуу үчүн Башкы прокуратура менен Ички иштер министрлигине кайрылдык.
БШК төрагасынын айтымында, ошентип тизмени алып алган айрым талапкерлер үймө-үй кыдырып, шайлоочулардын добушун алуу үчүн ар кандай нерселер менен кызыктырышы мүмкүн.
Бейөкмөт уюмдар Борбордук шайлоо комиссиясы мындай аракеттери менен шайлоочулардын ишенимин жоготоорун айтып жатышат.
Алардын баамында, бийлик тизмени жашыруу менен ага округдарда жашабаган адамдарды кошуп, өзүнө ыңгайлуу талапкерлердин депутаттыкка шайланышын каалайт.
(Сүрөттө - Э.Байсалов).
Соңку эки-үч жумадан бери БШК төрагасы Сулайман Иманбаев шайлоочулардын тизмеси менен таанышуу мүмкүн эместигин ырастап келет:
- Шайлоочу бирөө жөнүндөгү маалыматтар менен эмес, өзү жөнүндөгү гана маалыматтар менен таанышууга укуктуу.
Анын айтымында, шайлоочулардын тизмеси менен шайлоочунун өзү гана таанышып, өзү жөнүндө маалыматтын так жана толук экендигин тактоого укуктуу. Ушундан улам тизме мурдагыдай добуш берүүчү жайлардын алдына илинбейт.
Бейөкмөт уюмдар коалициясынын билдирүүсү боюнча, БШК төрагасынын мындай билдирүүсү Шайлоо кодексинин 22-беренесининин 1-пунктун одоно бузгандык болуп саналат.
Аталган коалициянын президенти Эдил Байсаловдун айтымында, тизме ачык-айкын болушу керек:
- Шайлоочулардын тизмеси ачык жарыяланышы калыс жана адилеттүү шайлоо өткөрүүнүн негизги шарттарынын бири. Анткени,Шайлоо кодексининин 22-беренесинде жалпы адамдар таанышып алууга укуктуу деп жазылып турат. Дүйнө жүзү боюнча, айрыкча ЕККУга мүчө мамлекеттердин баарында ушундай укук бекитилген. Бирок,тилекке каршы,акыркы 5-6 жумадан бери туура эмес түшүндүрмө берилип жатат.
Эдил Байсаловдун айтымында, БШК төрагасынын оозеки билдирүүлөрүн жетекчиликке алган округдук, участкалык шайлоо комиссиялары азыр талапкерлерди, байкоочуларды жана башка кызыкдар тараптарды шайлоочулардын тизмеси менен тааныштырбай, катып жатат.
Коалиция өз кайрылуусунда БШКдан тизме ачык жарыяланбастыгы жөнүндө атайын токтом кабыл алууну талап кылды.
Коалиция президенти Эдил Байсаловдун айтымында, мындай токтом кабыл алынган күндө ырасмий чечимди сот аркылуу жокко чыгарууга шарт түзүлөт:
- Ырасмий түрдө бир чечим кабыл алынса, албетте, аны сотко берип биз жокко чыгарат элек.
«Атуулдук коом коррупцияга каршы» бейөкмөт уюумунун төрайымы Төлөйкан Исмаилованын айтымында, БШК төрагасынын тизмени ачык көрсөтүүгө чек коюшу добуш берүү маалындагы көз боемочулукка жакшы өбөлгө түзүп берет:
- Шайлоочулардын тизмеси илинбей калса добуш берүүнүн ачык болушуна көп тоскоолдук болот. Бул атайын бийлик иштеп чыккан технология. Кварталдык комитеттер менен үй башкаруучулар шайлоочулардын тизмесин алып туруп, алар үйүндө турбаган болсо да алардын добуш берди деп, 2000-жылдагы шайлоо жана 2003-жылдагы референдумдагыдай элди алдоо үчүн жасалып жатат. Демек, бул атайын жасалган сыр.
Борбордук Шайлоо комиссиясынын төрагасы Сулайман Иманбаев билдиргенге караганда, айрым талапкерлер күн мурунтан тизмелерди сатып алып жатканы тууралуу маалыматтар түшүүдө:
- Тилекке каршы, айрым бир талапкерлер шайлоочулардын тизмесин округ, участкалар боюнча күн мурунтан кандайдыр бир жол менен алышыптыр, кээ бирлери сатып алышыптыр деген маалыматтар болду. Биз алардын аракетин токтотуу үчүн Башкы прокуратура менен Ички иштер министрлигине кайрылдык.
БШК төрагасынын айтымында, ошентип тизмени алып алган айрым талапкерлер үймө-үй кыдырып, шайлоочулардын добушун алуу үчүн ар кандай нерселер менен кызыктырышы мүмкүн.
Бейөкмөт уюмдар Борбордук шайлоо комиссиясы мындай аракеттери менен шайлоочулардын ишенимин жоготоорун айтып жатышат.
Алардын баамында, бийлик тизмени жашыруу менен ага округдарда жашабаган адамдарды кошуп, өзүнө ыңгайлуу талапкерлердин депутаттыкка шайланышын каалайт.
(Сүрөттө - Э.Байсалов).
