27-февралдагы парламенттик шайлоодо Аксы районунун калкы атуулдук эркин акчага алмаштырган жок. Кочкорлук шайлоочулар да шайлоодон четтетилген талапкерин колдоп, бекем турушту. Бирок жалпысынан шайлоо жараянында "капчыктардын жарышы" болгонун талдоочулар белгилеп жатышат.
Бул көрүнүштүн түбү калктын жакырдыгына жана маалыматка таңсыктыгына барып такалат дешет байкоочулар. Жергиликтүү талдоочулардын баамында, “добушту сатып алуу” идеологиялык жактан президенттин 2000-жылдагы чакырыгы менен куралданды.
Президенттин мына ошол чакырыгы жаңылыштык болгон дейт “Акыйкат жана прогресс” партиясынын лидерлеринин бири Ишенбай Абдуразаков:
- Ал кишинин ошентип айтканы абдан олдоксондук болгон. Мамлекет башчы катары ошондой сөздү эч качан айтпаш керек. Себеби мындай үндөөлөр “алганын ала бер, башкага добуш бере бер” деген сөзү кишини эки жүздүүлүккө түртө турган нерсе.
№32 Атбашы шайлоо округу боюнча ат салышкан талапкер Накен Касиевдин айтымында, бул округда добуштарды ачык түрдө сатып алуу, административдик каражатты пайдалануу өкүм сүрдү.
Накен Касиев президенттин 2000-жылдын алдындагы чакырыгы эң туура эмес болгон деген пикирде:
- Бул чакырык түбүндө эң туура эмес болгон. Эгерде андай боло турган болсо, кодексти эмнеге кабыл алдык? Мына ушундай чакырык болгондон кийин акчалуулар ачык , коркпой-үркпөй эле акчасын чачышты. Ошон үчүн тизмени карасаңыз, бүт эле капчыктуулар келди.
Бишкектеги Асанбай шайлоо округунан талапкер катары чыккан Алевтина Проненконун айтымында, шайлоочуларга акча таратуу бул элди коррупцияга аралаштыргандык болду.
“Агым” гезитинин башкы редакторунун орун басары Мамат Сабыров президенттин мына ошол чакырыгы тууралуу мындай пикирин ортого салды:
- Көп адамдар үчүн бул күтүүсүз болгон. Анткени бул, түшүнгөн кишиге паракорлукту колдоо, актоо, же болбосо элди аң сезимдүү түрдө көз боемочулукка, эки жүздүүлүккө үндөө катары кабыл алса да болот.
Анын айтымында, эгемендүүлүк доорунда бул ураан ишенимдүү түрдө турмушка ашып, акыр парламентке капчыктуулар келе баштады:
- Мисалы, “легендарлуу парламенттин” курамын карасак, анда жазуучулар, дарыгерлер, интеллегенциянын өкүлдөрү бар эле. Азыр карасаңыз кимдер келатат!? Элди биринчиден талапкерлер бузса, экинчи жактан бийликтегилер капчыктууларга жашыл жарык берип, ошолорду кубаттап ак бата берип жатат. Чындыгында алар элдин табитин туура жолго тарбиялаш керек эле.
Бул көрүнүштүн түбү калктын жакырдыгына жана маалыматка таңсыктыгына барып такалат дешет байкоочулар. Жергиликтүү талдоочулардын баамында, “добушту сатып алуу” идеологиялык жактан президенттин 2000-жылдагы чакырыгы менен куралданды.
Президенттин мына ошол чакырыгы жаңылыштык болгон дейт “Акыйкат жана прогресс” партиясынын лидерлеринин бири Ишенбай Абдуразаков:
- Ал кишинин ошентип айтканы абдан олдоксондук болгон. Мамлекет башчы катары ошондой сөздү эч качан айтпаш керек. Себеби мындай үндөөлөр “алганын ала бер, башкага добуш бере бер” деген сөзү кишини эки жүздүүлүккө түртө турган нерсе.
№32 Атбашы шайлоо округу боюнча ат салышкан талапкер Накен Касиевдин айтымында, бул округда добуштарды ачык түрдө сатып алуу, административдик каражатты пайдалануу өкүм сүрдү.
Накен Касиев президенттин 2000-жылдын алдындагы чакырыгы эң туура эмес болгон деген пикирде:
- Бул чакырык түбүндө эң туура эмес болгон. Эгерде андай боло турган болсо, кодексти эмнеге кабыл алдык? Мына ушундай чакырык болгондон кийин акчалуулар ачык , коркпой-үркпөй эле акчасын чачышты. Ошон үчүн тизмени карасаңыз, бүт эле капчыктуулар келди.
Бишкектеги Асанбай шайлоо округунан талапкер катары чыккан Алевтина Проненконун айтымында, шайлоочуларга акча таратуу бул элди коррупцияга аралаштыргандык болду.
“Агым” гезитинин башкы редакторунун орун басары Мамат Сабыров президенттин мына ошол чакырыгы тууралуу мындай пикирин ортого салды:
- Көп адамдар үчүн бул күтүүсүз болгон. Анткени бул, түшүнгөн кишиге паракорлукту колдоо, актоо, же болбосо элди аң сезимдүү түрдө көз боемочулукка, эки жүздүүлүккө үндөө катары кабыл алса да болот.
Анын айтымында, эгемендүүлүк доорунда бул ураан ишенимдүү түрдө турмушка ашып, акыр парламентке капчыктуулар келе баштады:
- Мисалы, “легендарлуу парламенттин” курамын карасак, анда жазуучулар, дарыгерлер, интеллегенциянын өкүлдөрү бар эле. Азыр карасаңыз кимдер келатат!? Элди биринчиден талапкерлер бузса, экинчи жактан бийликтегилер капчыктууларга жашыл жарык берип, ошолорду кубаттап ак бата берип жатат. Чындыгында алар элдин табитин туура жолго тарбиялаш керек эле.
