Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
27-Июль, 2024-жыл, ишемби, Бишкек убактысы 11:39

ҮЙ- БҮЛӨӨНҮН “СЫРЫ”, “ПИРАМИДАНЫН” ЧЫРЫ, ЖЫЛДЫН МЫКТЫЛАРЫНЫН ЫРЫ.


Кабыл Макешов, Бишкек 13- декабрдагы өлкөнүн негизги маалымат каражаттары өлкөдөгү кадр саясаты, “Пирамида” телерадиокомпаниясынын айланасындагы чыр- чатак, элетти колдогон инвестициялар, турак жай курулушунун ипотекалык кредитинин күңгөй- тескейлери тууралуу макалаларды жарыялашты.

13- декабрдагы “Агым” гезитиндеги «Жолбүгүн» рубрикада оштук журналист Шайлообек Назаралиев өлкөдөгү кадр саясаты, чиновниктердин балдары, Жапония сабактары жана таза муун тууралуу кеп козгойт.

“Элим, өлкөм эмне болсо ошол болсун, өзүм аман болсом болду деген эле бадрактык саясат. Ошондуктан, кадр тандоо системасын түбү менен өзгөртпөй туруп турмушубуз оңолот деш - "Карышкырга кой кайтарткандай" эле нерсе.
Согуштан кийин Япон мамлекети Батышка миңдеген улан-кыздарды атайын жөнөтүп, аларга жакындан камкордук көрүп турган. Өкмөт башчылары өздөрүнүн балдарын, тууган-уруктарын, жердештерин эмес, жалпы карапайым калктын ичинен суурулуп чыккан таланттуу, зирек балдарды жиберген. Япония азыр деле мына ушул принципти бекем карманат. Бизде "Таанышың болсо - танкасың, таанышың жок - маңкасың" деп жөн жерден айтылбаса керек. Ал эми тааныш - адатта кызмат адамында болот. Ошентип, жетекчилер өз казанында, эл өз казанында кайнап, экиге бөлүнүүдөн 24-март чыкты. Бирок эмне өзгөрдү? Биз үлгү кылган өнүккөн өлкөлөрдө "Адамды ишинен, ишинин жыйынтыгынан бил" деген принцип бар. Кадрлар ушул принциптин негизинде - конкурс, тестирлөө аркылуу тандалат. Бизде "колу ийрисине тартат" дегендей.

Эгер биз бул жолдон кайтпасак, башыбыздан дагы көп 24-мартты өткөрөбүз. Анткени, кадр саясатына медициналык термин менен диагноз койсок, ичип-жегенден башканы билбеген бадрактар өлкөнү, элди ичтен кууруп, таза клеткаларды жеп, чоңойуп бараткан шишик оорусундай болуп калды. Эл анын жүгүн көтөрө албай 700 миңдейи тентип, калганы жакырчылыктын сазына белчесинен батып калганы баардыгыбызга белгилүү.
Эгер биз ыкчам өнүгүп бараткан дүйнөлүк экономикага интеграцияланабыз, глобализация Кадр саясатында революция жасап - биз чечкиндүү кадамга барышыбыз керек. Бул оор нерсе. Бирок, башка жол жок. 15 жыл тайраңдагандын, 2 млрд. доллар карызды моюнга илгендин күнү ушул.» деп жазат Шайлообек Назаралиев.
«Агымдын» кабарчысы Асланбек Сартбаев "Үйбүлө" деген макаласында өлкөдө мүлк бөлүштүрүүгө президент Курманбек Бакиевдин үйбүлөө мүчөлөрү аралаша баштаганын сынга алган.
«Акыркы кезде Бакиев-Кулов тандеминин ажырымы анын алдындагы кадрларынан ачык байкала баштады. Эки жээктен куралган аткаминерлер тирешүүсү көпкө узабай калды өңдөнөт. Мындан да бүгүнкүнүн эң башкы саясаты, баягы эле эски "үйбүлөнүн" жолуна түшкөндүгү. Союп каптагандай опокшош. Бул жаңылык да болбой калды, аягы кандай жаңылык болору али белгисиз...
Бакиев-Кулов тандеминин жемиши, чылгый интрига, ит жүрүштөрдүн коштоосунда жарга баратат.
Ал эми дагы бир ызы-чуу, "Пирамида" телеканалынын "үйбүлөнүн" азуусунда тургандыгы коомчулукка "дүң" этти. Куду К.Бакиев А.Акаевдей билмексен, эч нерсени көрбөйт, билбейт.
Баштагы "үйбүлөнү" көргөндүрсүз, көп нерсени жашырып-жаап, тымызын жасачу. А жаңы "үйбүлөнүн" ачык жолго түшкөндүгү коомчулуктун көз кароолунда турат. Эгерде бакиевчилер жолу ушул болсо, анда кай тарапка качары да белгисиз.» дейт кабарчы Асланбек Сартбаев.

Ушул «Агымда» журналист Жылдыз Мусабекова «Бийлик билгенин кылабы?» деп суроо коюп, «Пирамида» телерадиокомпаниясынын айланасындагы чыр- чатакты иликтөөгө алат.
«"Пирамида" ТРК кызматкерлери, депутаттар чогулуп "тегерек үстөл" уюштуруп, ийри отуруп, түз кеңешүүдө "Пирамиданы" алгысы келгендердин башында президент Курманбек Бакиевдин уулу Максим Бакиев турарын, Аркан Карив менен Валерий Хайзников шайлоо учурунда президенттин штабында иштешкендерин кабарлашкан.
10-декабрда президенттин пресс-секретары Надыр Момунов "Пирамиданын" тегерегиндеги ызы-чууга президент Курманбек Бакиевдин түз да, кыйыр да тиешеси жок" деп билдирди» деп маалымдайт Жылдыз Мусабекова.

Ушул “Агымдын” кабарчысы Жолдошбек Зарлыкбеков “Элетке инвестиция барып жатабы?” деп суроо коюп, жооп издейт. Ошол макаласынын мазмуну тууралуу автор мындай дейт.

-Кыргызстанда көптөгөн чет фирмалар арасынан айылдарды өнүктүрүү жана аларды инвестициялоо (АРИС) деген уюм бар. Бул уюм башында экс-прем Совмин төрагасы С.Ибраимовдун кызы - Эльмира Ибраимова. Бул уюм бирнече долбоор менен иштеп жатышат. Элет эли бул уюмдун долбоорлорунун таасирин сезип калгандыктан суроо салып жатышат.
Бул агентчилик 2003-жылдан бери Кыргызстандын элетиндеги турмушту оңдоого көмөк көрсөтүп келатат. 350 айылда мектеп оңдоо, ФАП, клуб, жол, көпүрө оңдоого Дүйнөлүк банк 15 млн.доллар, япон өкмөтү - 1,5 млн.доллар бөлгөн. Айыл өкмөттөрү бул уюмдун дарегин билип, арызын жазса, тендерге чыкса жардамга келет. Бул уюм ишин жаңы баштаганда "тендерге чыксак, биздин айыл силерге канча пара беребиз?" деген да учурлар болгонун Эльмира Султановна эскерет. Бул уюмдун проблемалары да жетиштүү - Дүйнөлүк банктын, өкмөттүн келишими боюнча 2007-жылдын акырына чейин 200 гана айылды жабуу керек болсо, азыр эле 347 айылда иштеп жатышат. Каражаттары тартыш тарта баштады. Кыргыз өкмөтү болгону 3,3 млн.доллар гана бөлгөн.
Мындай уюмдардын Кыргызстанда дагы он төрт долбоору бар экен.


13- декабрдагы “Аалам” гезитинде кабарчы Талас уулу Семетей ипотекалык кредит тууралуу кеңири баяндамасы чыкты. Анда батыш өлкөлөрү менен Шериктеш мамлекеттердеги ипотекалык саясат талдоого алынат.

«АКШда ипотекалык кредиттөө мамлекеттин жарандарын турак-жай менен камсыз кылууда 53%ды, Германияныкы 50%ды, Улуубританияныкы 62%ды түзөт, Орусияныкы 1%ды дагы түзө элек. 2005-жылга Орусия ипотекага 500 млн. доллар бөлүп, анын 70%ын 5 ири коммерциялык банктар бөлө тартып 14-17%дык
ставкалар менен 15 жылга элге бергени турушат. Ал эми Кыргызкредит банкы, 3 жылга 24% жылдык ставка менен берет. Бирок баштапкы төлөм катары ала турган тамдын баасынын тең жарымын же 50%ын төлөйсүз. Экобанк менен Энергобанк сүйлөшүп алышкансып 20% жылдык ставка менен 5 жылга беришет, баштапкы төлөмдөрү 30 пайыз» деп жазат автор.

Ушул «Ааламдын» кабарчысы Улан Мамбетов «Пирамида» телерадиокомпаниясынын айланасындагы чыр- чатактын себептерин иликтөөгө алып, «Тараза ташы кайда оойт?» деп суроо коет. Ушул макаласынын мазмуну тууралуу автордун өзүнөн уксак.

Көрсө, "Медиа-Инвест" аттуу компания "Пирамиданын" акцияларынын контролдук пакетин "Ареопаг" фирмасынан өздөрүнө колуна өткөрүп алган экен. Ал эми "Ареопаг" фирмасы 2004-жылдын март айында "Пирамидага" 50% акциясынын ордуна өздөрүнүн инвестициясын салышкан. Бирок, жакында эле алар ошол акцияларды "Медиа-Инвест" компаниясына сатып жиберишкен. Акцияларга ээ болгон телеканалдын жаңы кожоюндары дароо эле "Пирамиданы" реформалай тургандыктарын, жаңылыктар кызматын жоюп, аны көңүл ачуучу каналга айланта турган ойлорун билдирүү менен, анын Президенти Адыл Бийназаровду кызматынан алышкан.
Алардын мындай кадамына телеканалдын жалпы жамааты өздөрүнүн нааразычылыгын билдирип, жогорудагыдай чечимди жокко чыгаруу аракетин көрүшүүдө. Себеби, "Медиа-Инвест" компаниясынын чыныгы кожоюну ким экендиги аларга дагы деле белгилүү болгон эмес.
Бирок, "9-декабрь күнү 2-ирет белгисиз адамдардын тобу Бишкектеги Жантөшөв көчөсүндө жайгашкан "Пирамида" телеканалын басып алууга аракет кылышкан" - деп билдирген аталган каналдын кызматкерлери.
"Пирамиданын" президенти Адыл Бийназаров түзүлгөн кырдаал тууралуу төмөнкүлөрдү айтып берди: "Телекомпаниянын 50 пайыздык акциясын ээлеген "Ароепаг" менен түзүлгөн келишим боюнча телеканал 100 миң доллардык карызын 3 жыл ичинде төлөп бере албаса гана, акцияны башка бирөөлөргө сатууга укуктуу. Ал эми мында болсо, бир жарым жылга жетпеген убакыттын ичинде сатылып жатат".
Талаш-тартышка чекит коюу максатында телеканалдын жалпы жамааты, Ички иштер министри М.Суталиновго, Улуттук коопсуздук кызматынын төрагасы Т.Айтбаевге жана Башкы прокурор К.Конгантиевге төмөнкүдөй арыз жолдошкон.
Кабай Карабеков болсо, телеканалга көзөмөл жүргүзүүгө аракет кылган "Медиа-Инвест" компаниясына азыркы Президенттин үй-бүлөсүнүн тиешеси бар деген билдирүү жасаган. 10-декабрь күнү К.Бакиевдин пресс-катчысы Надыр Момунов болсо, журналисттер үчүн атайын жыйын өтүп, төмөнкүлөрдү айтып берген: "Азыркы окуяларга, далилсиз эле мамлекет башчысын күнөөлөй берген сөздөр провокациялык мүнөзгө ээ. Канал менчик ишкана болгондуктан, эмне кылууну акциялардын ээлери өздөрү чечет. Эгер бул келишимде бирөөнүн укугу бузулса, алар сотко кайрылышы керек. Ал эми К.Бакиевдин бүгүнкү күндөгү телекомпаниядагы келишимге түз дагы, кыйыр дагы тиешеси жок" - деп тагылып жаткан айыптарды четке каккан.
12-декабрь күнү К.Бакиев, телеканалдын айланасындагы маселени чечүүнү вице-премьер министр А.Мадумаровго тапшырган.

13- декабрдагы “Кыргыз туусу” гезиттиндеги маегинде өлкөнүн финансы министри Акылбек Жапаров эмки жылы экономикалык өсүштөр 5 пайызга болоору болжолдонууда, инфляция төмөндөөрүн, жылдагыдан киреше көп болоорун айткан. Ошондой эле “өлкөдө балдардын абалы, жалпы реалдуулук жана алардын келечеги” деген улуттук форум өткөрүлгөнү жатканы тууралуу “Кыргыз туусу” маалымдады.
13-декабрдагы “Эркинтоо” гезити Конституциянын жаңы долбооруна түрдүү пикир- сунуштарды жарыялады. Ошондой эле элетттен келген каттарга орун берди. Өлкөдөгү сойкулук тууралуу кабарчы Жаркынай Эргешбаеванын “Аялдар базары” аттуу макаласында кеп болот.
Ушул “Эркинтоого” президент Курманбек Бакиевдин өлкөнүн телерадио компанияларынын кабарчылары менен болгон суроо- жооптору толугу менен басылды.
12- декабрда айрым кыргыз окурмандары “Шоокум” аттуу жаңы журналдын биринчи санын колго алышты. Илим, турмуш жана маданият журналдын башкы темасы экенин басылманын ээси “Ыйык Атажурт” коомдук жаштар фондусунун директору Абдулазиз Жолдошев маалымдайт. Журналда каада- салт, улуттук тил, маданият, “Айкөл Манас”, философия, айтыш өнөрү, жаштардын чыгармачылыгы, Кыргыз аскер көйгөйлөрү тууралуу жана башка макалалар жарыяланды.
12- декабрдагы “Вечерний Бишкек” гезити “ Жылдын тандоо” фестивалы өткөрүлүп, 2005- жылдын мыктылары аныкталганын маалымдады. Жылдын мыктыларынын катарында хирург Эрнст Акрамов, кинорежиссер Геннадий Базаров, мэр Арстанбек Ногоев, биринчи вице- премьер- министр Медетбек Керимкулов жана башкалардын ысымдары аталды.
“Пирамида” телерадиокомпаниясынын айланасындагы чыр- чатак тууралуу кабарчы Эльвира Темир жазды
XS
SM
MD
LG