Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
25-Апрель, 2024-жыл, бейшемби, Бишкек убактысы 07:06

КЫРГЫЗ ПАСПОРТУ КАЙРАДАН “КӨКБӨРҮГӨ» ТҮШТҮ


Кыргызстанда паспорт маселеси курч проблема бойдон калууда. Көптөгөн кыргыз атуулдары паспорттору жок кошуна мамлекеттердин чекараларынан өтүүдө азап тартып келишсе, айрымдары чет өлкөгө жумушка, окууга барууга бара албай, өкмөттөн үмүтүн үзбөй келишүүдө. Маалымат технологиялар жана ресурстар боюнча Улуттук агенттиктин билдиргенине караганда жаңы паспорттор Молдованын “Регистру” компаниясы тарабынан чыгарылып, атуулдарга бериле баштады. Сентябрь айында Маалымат технологиялар жана ресурстар боюнча Улуттук агенттик паспорт чыгаруу боюнча Түштүк Кореянын Venture C&C Plasa компаниясы менен келишим түзгөн. Жакында ал келишим бузулгандыгына байланыштуу Түштүк Кореялык компания өкмөттү сотко бере турган болду.

Өткөн жылы 26-апрелде паспорт чыгаруу боюнча долбоорго жарыяланган тендерди Молдованын «Регистру» компаниясы утуп алып, Кыргызстандын атуулдары үчүн паспортторду чыгарууга киришкен. Кийин тендерди утуп алууда Кыргызстандын мыйзамдары одоно бузулган делип үстүбүздөгү жылдын 17-июнунда жаңы өкмөт мурдакы өкмөттүн буйругун жокко чыгарган. Ал эми жаңыдан түзүлгөн тендердик комиссиянын чечими менен ушул жыллдын 26-сентябрында Маалымат технологиялар жана ресурстар боюнча Улуттук агенттик паспорт чыгаруу боюнча Түштүк Кореянын Venture C&C Plasa компаниясы менен контрактыга кол коюшкан. Маалымат технологиялар жана ресурстар боюнча Улуттук агенттиктин жетекчиси Амангелди Кенжетаевдин айтымында, келишимге ылайык Түштүк Кореялык компания бир айдын ичинде Бишкекке паспорт чыгаруучу заводдун жабдууларын алып келип, жаңы паспорттун алгачкы үлгүсүн көрсөтмөк. Тилекке каршы, Кореялык компания эки айдан бери келишимде көрсөтүлгөн талапты аткарбагандыктан, аталган агенттик кайрадан Молдованын “Регистру” компаниясы менен иштеше баштады. Муну Ички иштер министрлигинин Паспорт жана виза башкармалыгынын жетекчиси Эркин Арапбаев да тастыктады.

Маалымат технологиялар жана ресурстар боюнча Улуттук агенттиктин жетекчиси Амангелди Кенжетаевдин билдиргенине караганда, Молдованын “Регистру” компаниясы чыгарган алгачкы жаңы паспорттор 13-декабрдан тарта Кыргызстандын атуулдарына бериле баштады. Ал паспорттор эл аралык стандартка жооп берип, Кыргызстандагы паспорт көйгөйүн жакын арада чечүүгө толук мүмкүнчүлүк түзүлдү.

-Түштүк Кореянын компаниясы менен контракт үзүлдү деп оозеки айтып атышат,- деди Жогорку Кеңештин депутаты Кубанычбек Исабеков "Азаттыкка". -Бирок бул контрактын 6-бөлүгүндө жоопкерчилик жагы абдан катуу жазылган. Ал боюнча эгерде тигил же бул тарап келишимден баш тартса, чоң көлөмдөгү айып тартышы керек. Бул келишимди аткарыш керек. Тактап айтканда, паспортту Түштүк Кореялыктар жасайт экен. Мен контракт токтотулду деген келишимди көргөн жокмун. Быякка келатып Кенжетаев мырзадан сурасам, ал айтты;”сөз жүзүндө баш тарттык, келишим түзүлө элек” деп. Бул маселе боюнча Түштүк Кореялыктар да, Германиянын дагы бир компаниясы сотко бериши мүмкүн.

Депутат билдиргендей паспорт маселеси боюнча жакын арада парламентте талкуу өткөрүлөт. Эл паспорттон кыйналып атса, эки ортодо пайда көрүүнү көздөгөн чиновниктер да бар.

-Тилекке каршы кээ бир мамлекеттик кызматкерлер ушул абалдан пайдаланып, муну бизнеске айландырууга аракет кылышууда,-деди Кубанычбек Исабеков.

Айрым бир маалыматтарга караганда, Молдованын “Регистру” компаниясынын чыгарган паспорттору эл аралык нормаларга жооп бербейт. Анткени АКШ, Европа, Орусия мамлекеттери биометриялык сапаттуу паспортторду колдоно баштаганда Кыргызстандын паспорттору жараксыз болуп чыга келет. Кыргызстанда кайрадан паспорт көйгөйү башталышы мүмкүн. Ал эми Түштүк Кореянын Venture C&C Plasa компаниясы менен контрактты бузууга кээ бир чиновниктер кызыкдар болгон. Контрактынын бузулганын доомат кылып Түштүк Кореялык компания кыргыз өкмөтүн сотко берүүгө даярданууда.

XS
SM
MD
LG