Кыргызстандын бардык аймактарында Баш мыйзамдын өзгөртүлгөн долбоорун талкуулап жатышкан жарандык уюмдар конституциялык реформаны аягына чыгаруу зарылдыгын белгилеп жатышкандыгын Жарандык коомду колдоо борборлорунун ассоцициясынын координатору Аида Курбанова билдирди:
-Биздин тегерек үстөлдөрдүн катышуучулары Конституцияны өзгөртүүсүз, азыркы редакциясы менен калтырууга каршы чыгып жатышат. Кошумчалар, өзгөрүүлөр киргизилүүсү зарыл деген талаптар жарандык коом тарабынан арбын коюлуда.
Конституциялык реформа жүргүзүүнү азырынча токтото туруу жөнүндөгү сунушту мамлекет башчы Курманбек Бакиев өзү киргизип жаткандыгы маалым.
Талас облусунан келген Бахтияр Камалдиновдын айтымында баш мыйзамды өзгөртүү тууралуу сунушту президент өзү баш болуп киргизип, кайра кетенчиктеп жатканы элге түшүнүксүз болууда:
-Президент Конституциялык кеңешмеге өзү жетекчи болуп, жалпы элдик талкууга алып чыккан болчу. Эми ал оюн өзгөртүүгө эмне себеп болуп жаткандыгы белгисиз. Биздин тегерек үстөлдүн катышуучулары ансыз деле алардын сунуш-пикирлери Башмыйзамдын долбооруна кирээринен күмөн санап атышкан. Билбейм, бүгүнкү күндө бул суроо жоопсуз бойдон калууда.
Бахтияр Камалдинов талкуу учурунда кызуу талаш-тартышты жараткан беренелер негизинен Конституциянын долбоорундагы мамлекеттик башкаруу системасын өзгөртүү, сот системасынын көз карандысыздыгын камсыздоо, президенттин ыйгарым укуктары, кол тийбестиктин зарылдыгы жана мамлекеттик тил тууралуу мыйзамдар болгондугун да белгилеп кетти.
Конституциянын долбоору жалпы элдик талкуудан жыл аягына чейин өтүп бүтүүгө тийиш. Бирок «Демократиялык күчтөр биримдиги» партиясы баш болгон саясий партиялар жана жарандык коомдун лидерлери талкууну январь айынын аягына чейин улантууну талап кылышууда.
Конституцияны реформалоону токтото туруу боюнча президенттин сунушу коомчулуктун айрым бөлүгүнүн арасында колдоо таап жатканы белгилүү. Мисалы, саясатчы Жолборс Жоробеков Башмыйзамга чукул өзгөртүүлөрдү киргизүүгө азырынча эртелик кылат деп эсептейт.:
-Конституциянын өзгөртүү киргизилген долбоорун тез арада же 2006-жылдын жазына чейин кабыл ала коелу деген пикирлерге мен каршымын. Себеби Башмыйзамдын долбоору окуп чыккан кишиге сыртынан гана оңдоо киргизилгенсип сезилет. Жалпы элди талкууга салгандын өзү туура эмес. Андан көрө Конституцияны жазып, аны изилдеген, ошону менен оокат кылган адистердин колуна тапшырууга тийишпиз. Алар жакшылап жазып чыккандан кийин, Жогорку кеңештин өзүндө гана кабыл алуу керек деп эсептейм.
Буга чейин маалымдалгандай, 21-декабрь күнү Конституциялык кеңешме кезектеги жыйынына чогулмакчы. Башмыйзамдын кийинки тагдыры ошол жыйында белгилүү болуусу мүмкүн.
-Биздин тегерек үстөлдөрдүн катышуучулары Конституцияны өзгөртүүсүз, азыркы редакциясы менен калтырууга каршы чыгып жатышат. Кошумчалар, өзгөрүүлөр киргизилүүсү зарыл деген талаптар жарандык коом тарабынан арбын коюлуда.
Конституциялык реформа жүргүзүүнү азырынча токтото туруу жөнүндөгү сунушту мамлекет башчы Курманбек Бакиев өзү киргизип жаткандыгы маалым.
Талас облусунан келген Бахтияр Камалдиновдын айтымында баш мыйзамды өзгөртүү тууралуу сунушту президент өзү баш болуп киргизип, кайра кетенчиктеп жатканы элге түшүнүксүз болууда:
-Президент Конституциялык кеңешмеге өзү жетекчи болуп, жалпы элдик талкууга алып чыккан болчу. Эми ал оюн өзгөртүүгө эмне себеп болуп жаткандыгы белгисиз. Биздин тегерек үстөлдүн катышуучулары ансыз деле алардын сунуш-пикирлери Башмыйзамдын долбооруна кирээринен күмөн санап атышкан. Билбейм, бүгүнкү күндө бул суроо жоопсуз бойдон калууда.
Бахтияр Камалдинов талкуу учурунда кызуу талаш-тартышты жараткан беренелер негизинен Конституциянын долбоорундагы мамлекеттик башкаруу системасын өзгөртүү, сот системасынын көз карандысыздыгын камсыздоо, президенттин ыйгарым укуктары, кол тийбестиктин зарылдыгы жана мамлекеттик тил тууралуу мыйзамдар болгондугун да белгилеп кетти.
Конституциянын долбоору жалпы элдик талкуудан жыл аягына чейин өтүп бүтүүгө тийиш. Бирок «Демократиялык күчтөр биримдиги» партиясы баш болгон саясий партиялар жана жарандык коомдун лидерлери талкууну январь айынын аягына чейин улантууну талап кылышууда.
Конституцияны реформалоону токтото туруу боюнча президенттин сунушу коомчулуктун айрым бөлүгүнүн арасында колдоо таап жатканы белгилүү. Мисалы, саясатчы Жолборс Жоробеков Башмыйзамга чукул өзгөртүүлөрдү киргизүүгө азырынча эртелик кылат деп эсептейт.:
-Конституциянын өзгөртүү киргизилген долбоорун тез арада же 2006-жылдын жазына чейин кабыл ала коелу деген пикирлерге мен каршымын. Себеби Башмыйзамдын долбоору окуп чыккан кишиге сыртынан гана оңдоо киргизилгенсип сезилет. Жалпы элди талкууга салгандын өзү туура эмес. Андан көрө Конституцияны жазып, аны изилдеген, ошону менен оокат кылган адистердин колуна тапшырууга тийишпиз. Алар жакшылап жазып чыккандан кийин, Жогорку кеңештин өзүндө гана кабыл алуу керек деп эсептейм.
Буга чейин маалымдалгандай, 21-декабрь күнү Конституциялык кеңешме кезектеги жыйынына чогулмакчы. Башмыйзамдын кийинки тагдыры ошол жыйында белгилүү болуусу мүмкүн.
