Жыйында адегенде Конституциялык кеңештин төрагасы, президент Курманбек Бакиев сөз сүйлөп, конституциялык реформаны жургузүүдөн мурда Кыргызстанда кандай мамлекеттик башкаруу системасы болоорун кийинки жылы референдум аркылуу аныктоо керек деген пикирин айтты:
Референдумга барышыбыз керек. Мамлекеттик башкаруу системасын референдум аркылуу аныкташыбыз керек. Бул маселени аныктабай туруп, баш мыйзамга өзгөрүүлөр менен толуктоолорду киргизүү натыйжа бербейт. Кандай мамлекеттик система керектигин аныктап алып гана Конституцияны жазышыбыз керек .
Курманбек Бакиевдин мындай сунушу конституциялык кеңештин көпчүлүк мүчөлөрүнүн колдоосуна ээ болду. 2006-жылдын биринчи жарымында элдик референдум аркылуу бир нече маселени чечүү керек деген пикирин депутаты Азимбек Бекназаров билдирди:
2006-жылдын биринчи жарымында биз өлкөдө элдик референдум өткөрүп, Коснтитуцияга киргизиле турган эң орчундуу маселелер боюнча бир жактуу пикирге келишибиз керек. Референдумга бир гана мамлекеттик башкаруу системасына байланыштуу эмес, ошондой эле башка маселелер, мисалга алсак, административдик-аймактык реформа, сот системасы жана башка маселелерди алып чыгуу керек , - деди А. Бекназаров.
Конституциялык Кеңешменин айрым мүчөлөрү да элдик референдумга мамлекетти башкаруу системасынан тышкары, сот системасына, депутаттардан, президенттен жана соттордон кол тийбестикти алуу, президент менен парламенттин ортосундагы ыйгарым укуктарга байланыштуу маселелерди да койуу керек деген көз караштарын айтышты.
Президент Курманбек Бакиев референдумга коюла турган маселелер боюнча эл ичинде түшүндүрүү иштерин баштоону сунуштады.
Жыйында буга чейин Конституциялык кеңешмеге негизинен мамлекеттик башкаруунун үч башка системасын жактаган долбоорлор түшкөндүгү белгиленди. Алардын ичинде Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболов сунуш кылган долбоордо парламенттик башкаруу каралса, Конституциялык соттун төрайымы Чолпон Баекова президенттик башкаруу системасы Кыргызстанга ылайыктуу деген долбоорду иштеп чыккан. Ошону менен бирге президенттик башкарууну жактаган долбоорлор да сунушталды.
Курманбек Бакиев КМШ өлколөрүнүн дээрлик баарында президенттик-парламенттик башкаруу өкүм сүрүп келе жаткандыгын белгилеп, маселенин баары башкаруу системасында гана эмес, тигил же бул мамлекетти ким башкарарында да жатат деген пикирин айтты.
Президенттик башкаруу формасын сунуштаган долбоорду иштеп чыккан Жогорку Кеңештин экс-депутаты Алманбет Матубраимов президенттик-парламенттик башкаруунун айрым кемчиликтерине токтолду. Анын пикиринде, учурда президенттик администрация, президенттин жана аткаруу бийлигинин башчысы премьер-министрдин ортосунда карама-каршылыктар бар, бирин бири түшүнбөөчүлүк бар. «Эки баштуу бийлик аткаруу бийлигинин калган органдарынын үстүнөн башкарууну жүргүзүп жатат», - деди Алманбет Матубраимов.
Mамлекеттик башкаруу системасын тандоодон мурда азыр мамлекет кандай абалда экендигин, кандай географиялык, геосаясий шарттарда жайгашкандыгын жана башка жагдайларды эске алуунун зарылдыгын Жогорку Соттун төрагасы Курманбек Осмонов белгилеп өттү.
Белгилүү саясатчы Медеткан Шеримкулов өлкөдөгү туруктуулукту сактап калуу үчүн азыркы Конституциянын бир нече беренелерине Жогорку Кеңеш аркылуу өзгөртүүлөр менен толуктоолорду киргизүүнүн зарылдыгына токтолду:
Мамлекетте стабилдүүлүктү, коопсуздукту сактап калуу үчүн, ошондой эле Кыргызстандын көз карандысыздыгын камсыз кылуу үчүн чукул арада азыркы баш мыйзамдын бир нече беренелерине парламент аркылуу өзгөртүүлөрдү киргизүү керек. Азыркы Конституциянын 3-4 беренеси өлкөнүн коопсуздугуна коркунуч туудуруп койушу мүмкүн , - деди М. Шеримкулов.
Референдумга барышыбыз керек. Мамлекеттик башкаруу системасын референдум аркылуу аныкташыбыз керек. Бул маселени аныктабай туруп, баш мыйзамга өзгөрүүлөр менен толуктоолорду киргизүү натыйжа бербейт. Кандай мамлекеттик система керектигин аныктап алып гана Конституцияны жазышыбыз керек .
Курманбек Бакиевдин мындай сунушу конституциялык кеңештин көпчүлүк мүчөлөрүнүн колдоосуна ээ болду. 2006-жылдын биринчи жарымында элдик референдум аркылуу бир нече маселени чечүү керек деген пикирин депутаты Азимбек Бекназаров билдирди:
2006-жылдын биринчи жарымында биз өлкөдө элдик референдум өткөрүп, Коснтитуцияга киргизиле турган эң орчундуу маселелер боюнча бир жактуу пикирге келишибиз керек. Референдумга бир гана мамлекеттик башкаруу системасына байланыштуу эмес, ошондой эле башка маселелер, мисалга алсак, административдик-аймактык реформа, сот системасы жана башка маселелерди алып чыгуу керек , - деди А. Бекназаров.
Конституциялык Кеңешменин айрым мүчөлөрү да элдик референдумга мамлекетти башкаруу системасынан тышкары, сот системасына, депутаттардан, президенттен жана соттордон кол тийбестикти алуу, президент менен парламенттин ортосундагы ыйгарым укуктарга байланыштуу маселелерди да койуу керек деген көз караштарын айтышты.
Президент Курманбек Бакиев референдумга коюла турган маселелер боюнча эл ичинде түшүндүрүү иштерин баштоону сунуштады.
Жыйында буга чейин Конституциялык кеңешмеге негизинен мамлекеттик башкаруунун үч башка системасын жактаган долбоорлор түшкөндүгү белгиленди. Алардын ичинде Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболов сунуш кылган долбоордо парламенттик башкаруу каралса, Конституциялык соттун төрайымы Чолпон Баекова президенттик башкаруу системасы Кыргызстанга ылайыктуу деген долбоорду иштеп чыккан. Ошону менен бирге президенттик башкарууну жактаган долбоорлор да сунушталды.
Курманбек Бакиев КМШ өлколөрүнүн дээрлик баарында президенттик-парламенттик башкаруу өкүм сүрүп келе жаткандыгын белгилеп, маселенин баары башкаруу системасында гана эмес, тигил же бул мамлекетти ким башкарарында да жатат деген пикирин айтты.
Президенттик башкаруу формасын сунуштаган долбоорду иштеп чыккан Жогорку Кеңештин экс-депутаты Алманбет Матубраимов президенттик-парламенттик башкаруунун айрым кемчиликтерине токтолду. Анын пикиринде, учурда президенттик администрация, президенттин жана аткаруу бийлигинин башчысы премьер-министрдин ортосунда карама-каршылыктар бар, бирин бири түшүнбөөчүлүк бар. «Эки баштуу бийлик аткаруу бийлигинин калган органдарынын үстүнөн башкарууну жүргүзүп жатат», - деди Алманбет Матубраимов.
Mамлекеттик башкаруу системасын тандоодон мурда азыр мамлекет кандай абалда экендигин, кандай географиялык, геосаясий шарттарда жайгашкандыгын жана башка жагдайларды эске алуунун зарылдыгын Жогорку Соттун төрагасы Курманбек Осмонов белгилеп өттү.
Белгилүү саясатчы Медеткан Шеримкулов өлкөдөгү туруктуулукту сактап калуу үчүн азыркы Конституциянын бир нече беренелерине Жогорку Кеңеш аркылуу өзгөртүүлөр менен толуктоолорду киргизүүнүн зарылдыгына токтолду:
Мамлекетте стабилдүүлүктү, коопсуздукту сактап калуу үчүн, ошондой эле Кыргызстандын көз карандысыздыгын камсыз кылуу үчүн чукул арада азыркы баш мыйзамдын бир нече беренелерине парламент аркылуу өзгөртүүлөрдү киргизүү керек. Азыркы Конституциянын 3-4 беренеси өлкөнүн коопсуздугуна коркунуч туудуруп койушу мүмкүн , - деди М. Шеримкулов.
