Реформалоо маселеси УТРКга да жетти. Депутаттар Мелис Эшимканов, Жантөрө Сатыбалдиев, “Интерньюстун”продюсери Элвира Сариева жана “Журналисттер” коомдук бирикмесинин төрагасы Кубан Мамбеталиев Эстония жана Финляндияда болуп келишип, УТРКнын азыркы форматы бизге ылайыктуу эмес экенин айтышты. 21-декабрда чыккан “МСН” гезитинде орун алган “КТР эстончо” деген макалада УТРКны реформалоонун зарылчылыгы тууралуу жазылды.
Бул маселе боюнча 23-декабрда чыга турган “Жаңы кылым” гезити да макалага орун берүүдө.
Гезиттин жазышынча, эгерде УТРК толук эркиндикке кое берилип, мамлекеттен ажыратыла турган болсо, ал эртеси күнү эле банкротко учурап, жабылып калуусу шексиз. Минтип ишенимдүү айткандыгыбыздын себеби, азыр УТРКга жыл сайын бюджеттен 50 млн. сомдой каражат бөлүнөт. Мынчалык каржатты компаниядагылар бир жылдын ичинде иштеп табыша алышпайт, бизде рекламалык база абдан начар. Абоненттик төлөмдөрдү киргизгенге мүмкүнчүлүк жок, ачыгын айтыш керек, УТРКнын программалары деле телекөрүүчүлөрдүн арасында өзгөчө рейтингге ээ эмес. Шаардагылар түгүл айылдагылардын арасында деле КТРдин жаңылыктарынан башка программаларына кызыкпагандар, көңүл бурбагандар аз эмес, деп жазат гезит.
Макала авторунун жазышынча, Россиянын, Казакстандын жана Өзбекстандын телеканалдары менен атаандашып, алардан өз көрүүчүлөрүн тартып алуу улуттук телерадиокомпания үчүн жылдан-жылга кыйындап баратат. Бул жагынан алганда массмедиада УТРК сот системасындагы Конституциялык сотко окшоп калды. Телеканал коомдук деген статуска ээ болгондон кийин деле негизинен мамлекеттин эсебинен каржылана тургандыгы белгилүү. Коомдук делгенде башкаруунун формасы гана өзгөрөт.
“Каалайбызбы, каалабайбызбы УТРКны реформалоо зарыл. Аны реформалоо Акаевдин тушунда такыр мүмкүн эмес эле. Эми элдик ыңкылаптын соңунан аны коомдук телевидениеге айлантуу аракеттери мыйзамченемдүүлүк. Себеби, улуттук телевидение көп параметрлери жагынан улуттук деген статусуна жооп бербей калган”, деген сөздөр менен макала жыйынтыкталат.
Ал эми “Заман Кыргызстан” газетасы жума күнү чыга турган санында бир нече маектерге орун берүүдө. Алардын бири «Kyrgyz Concept» компаниясынын президенти Эмил Үмөталиев менен болгон.
«Бай болуш үчүн сөзсүз байдын уулу болуш керек эмес» деп аталган интервьюда ал өз тажрыйбасы туурасында кеңири айтып берет. Эмил Үмөталиев «Мен өзүм бизнесимди нөлдөн баштаган адаммын. Отузга чыкканымда да эч нерсеге ээ боло албаптырмын, көрсө. Мурда советтик системанын күчүнө, калыстыгына ишенип жүрө бериптирмин», дейт. Андан сырткары маекте бүгүнкү бизнесте ийгиликке жетүүдөгү лидерлик касиеттер, балдарга жаштайынан берилген тарбия, паракорлук, тууганчылык, коррупция, тааныш-билиштик аркылуу иштерин жүргүзүп, ошондой жол менен байлыкка, бийликке жеткендер туурасында сөз кылат.
Кийинки маек "Өзбекстандык кыргыздар өздөрүн өздөрү көтөрүүдө" деп аталат. Кыргыз билим берүү академиясынын Мамлекеттик тил бөлүмүнүн башчысы, педагогика илимдеринин кандидаты Сулайман Рысбаев Өзбекстандагы кыргыз мектептеринин көйгөйү туурасында айтып берген.
«Көйгөйлүү маселелер бир топ, негизгиси - ошол 58 кыргыз мектепти кадрлар менен камсыз кылуу. Анжианда кыргыз тили, адабияты бөлүмү ачылган, бирок анда кандай кадрлар иштеп жаткандыгы, кандай программа менен билим берип жаткандыгы мени түйшөлдүрдү», дейт Сулайман Рысбаев. Ал эми Өзбекстандагы этникалык кыргыздарга билим берүү жаатында жардам берүү боюнча «Өткөн жылы Өзбекстандагы элчибизден жардам сурап кат
келген, мен билим министринин орунбасарына баргамын, бирок чечилбей калды», деп гезитке берген маегинде билдирген.
Бул маселе боюнча 23-декабрда чыга турган “Жаңы кылым” гезити да макалага орун берүүдө.
Гезиттин жазышынча, эгерде УТРК толук эркиндикке кое берилип, мамлекеттен ажыратыла турган болсо, ал эртеси күнү эле банкротко учурап, жабылып калуусу шексиз. Минтип ишенимдүү айткандыгыбыздын себеби, азыр УТРКга жыл сайын бюджеттен 50 млн. сомдой каражат бөлүнөт. Мынчалык каржатты компаниядагылар бир жылдын ичинде иштеп табыша алышпайт, бизде рекламалык база абдан начар. Абоненттик төлөмдөрдү киргизгенге мүмкүнчүлүк жок, ачыгын айтыш керек, УТРКнын программалары деле телекөрүүчүлөрдүн арасында өзгөчө рейтингге ээ эмес. Шаардагылар түгүл айылдагылардын арасында деле КТРдин жаңылыктарынан башка программаларына кызыкпагандар, көңүл бурбагандар аз эмес, деп жазат гезит.
Макала авторунун жазышынча, Россиянын, Казакстандын жана Өзбекстандын телеканалдары менен атаандашып, алардан өз көрүүчүлөрүн тартып алуу улуттук телерадиокомпания үчүн жылдан-жылга кыйындап баратат. Бул жагынан алганда массмедиада УТРК сот системасындагы Конституциялык сотко окшоп калды. Телеканал коомдук деген статуска ээ болгондон кийин деле негизинен мамлекеттин эсебинен каржылана тургандыгы белгилүү. Коомдук делгенде башкаруунун формасы гана өзгөрөт.
“Каалайбызбы, каалабайбызбы УТРКны реформалоо зарыл. Аны реформалоо Акаевдин тушунда такыр мүмкүн эмес эле. Эми элдик ыңкылаптын соңунан аны коомдук телевидениеге айлантуу аракеттери мыйзамченемдүүлүк. Себеби, улуттук телевидение көп параметрлери жагынан улуттук деген статусуна жооп бербей калган”, деген сөздөр менен макала жыйынтыкталат.
Ал эми “Заман Кыргызстан” газетасы жума күнү чыга турган санында бир нече маектерге орун берүүдө. Алардын бири «Kyrgyz Concept» компаниясынын президенти Эмил Үмөталиев менен болгон.
«Бай болуш үчүн сөзсүз байдын уулу болуш керек эмес» деп аталган интервьюда ал өз тажрыйбасы туурасында кеңири айтып берет. Эмил Үмөталиев «Мен өзүм бизнесимди нөлдөн баштаган адаммын. Отузга чыкканымда да эч нерсеге ээ боло албаптырмын, көрсө. Мурда советтик системанын күчүнө, калыстыгына ишенип жүрө бериптирмин», дейт. Андан сырткары маекте бүгүнкү бизнесте ийгиликке жетүүдөгү лидерлик касиеттер, балдарга жаштайынан берилген тарбия, паракорлук, тууганчылык, коррупция, тааныш-билиштик аркылуу иштерин жүргүзүп, ошондой жол менен байлыкка, бийликке жеткендер туурасында сөз кылат.
Кийинки маек "Өзбекстандык кыргыздар өздөрүн өздөрү көтөрүүдө" деп аталат. Кыргыз билим берүү академиясынын Мамлекеттик тил бөлүмүнүн башчысы, педагогика илимдеринин кандидаты Сулайман Рысбаев Өзбекстандагы кыргыз мектептеринин көйгөйү туурасында айтып берген.
«Көйгөйлүү маселелер бир топ, негизгиси - ошол 58 кыргыз мектепти кадрлар менен камсыз кылуу. Анжианда кыргыз тили, адабияты бөлүмү ачылган, бирок анда кандай кадрлар иштеп жаткандыгы, кандай программа менен билим берип жаткандыгы мени түйшөлдүрдү», дейт Сулайман Рысбаев. Ал эми Өзбекстандагы этникалык кыргыздарга билим берүү жаатында жардам берүү боюнча «Өткөн жылы Өзбекстандагы элчибизден жардам сурап кат
келген, мен билим министринин орунбасарына баргамын, бирок чечилбей калды», деп гезитке берген маегинде билдирген.
