Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
19-Март, 2024-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 11:27

ОРУСИЯДА «БЕЙӨКМӨТ УЮМДАР ЖӨНҮНДӨГҮ» МЫЙЗАМ ДОЛБООРУН ПАРЛАМЕНТТИН ЖОГОРКУ ПАЛАТАСЫ ДА ЖАКТЫРДЫ


Төрөкул Дооров, Москва. Бүгүн, 27-декабрда, Орусиянын парламентинин жогорку палатасы, Федерация Кеңеши, «Өлкөдөгү бейөкмөт уюмдар жөнүндөгү» мыйзам долбоорун жактырды. Эми ал документке президент Владимир Путин кол койсо эле болду – мыйзам күчүнө кирет. Эларалык уюмдар жана укук коргоочулардын ишениминде, бул мыйзам күчүнө кирсе, ал Орусияда сөз эркиндигине олуттуу зыян келтирет.

Ошентип, бул мыйзам күчүнө киришине бир эмес, жарым эле кадам калды. Болгондо да, орус парламентинин жогорку палатасы бул долбоорду жаңы жылга калтырбай, быйылкы акыркы иш күнүндө карап чыгууну чечти.

Мыйзам долбоорун кароо Федерация кеңешинде узак убакытты деле алган жок. Анын кабыл алынышына палатанын бир гана өкүлү каршы болду. Документке ылайык, Орусиянын азыркы төрт мыйзам актыларына өзгөртүүлөр киргизилет. Булар: Атуулдук Кодекс, «Жабык административдик-аймактык түзүлүштөр жөнүндөгү», «Коомдук бирикмелер жөнүндөгү» жана «Коммерциялык эмес уюмдар жөнүдөгү» мыйзамдар.

Мыйзам орусиялык жана чет-элдик бейөкмөт уюмдардын каттоодон өтүү эрежесин тактап, бул үчүн кайсыл документтер зарыл экендигин аныктайт. Мисалы, чет-өлкөлүк уюмдар каттоодон өтүш үчүн мурдагыдай Тышкы иштер министрлигине эмес, федералдык каттоо кызматына кайрылуулары керек.

Ал эми ушул убакта жумуриятта иштеп жаткан чет-өлкөлүк бейөкмөт уюмдар кайра каттоодон өтүшү зарыл эмес, алар федералдык каттоо кызматына мыйзам күчүнө киргенден тарта алты ай ичинде билдирүү жасашы талап кылынат.

Эгерде федералдык кызмат аларды каттоого албай койсо, уюмдар сотко кайрыла алышат. Бирок эгер уюмдун ишмердүүлүгү өлкөнүн Конституциясына жана мыйзамдарына, мамлекеттин суверенитетине, саясий эркиндигине, аймактык кол тийбестигине жана биримдигине, маданий мурастарына коркунуч келтирсе, анда ал каттала албайт деп айтылат документте.

Мыйзам ырасмий түрдө жарыя кылынгандан тарта 90 күндөн кийин күчүнө кирээри кабарланды. Жалпысынан документ чын эле эларалык коомчулукту кабатырга салды.

Дүйнөдө сөз эркиндигине баа берип келаткан Freedom House эларалык укук коргоо уюму да бул мыйзам долбоору боюнча «терең тынчсыздануусун» билдирип, «жаңы мыйзам Орусиядагы жарандык коомду дагы да кысмакка алат» деп билдирди.

Жергиликтүү укук коргоочулар да анын кабыл алынышына каршы болушкан. Хельсинки тобу укук коргоо уюмунун Москвадагы өкүлү Людмила Алексеева «Интерфакс» маалымат агенттигине билдиргендей, «Бейөкмөт уюмдар жөнүндөгү мыйзам укук коргоочулар үчүн 2005-жылдагы эң жаман окуя болду». Алексееванын айтымында, укук коргоочулар эми Конституциялык сотко доо арыз менен кайрылышат, андан ары Европа Кеңешине да кайрылышы мүмкүн. Анткени мыйзам адам укуктары боюнча Европалык конвенцияны бузат» деп белгиледи Людмила Алексеева.

Анткен менен сенаторлордун көпчүлүгү мыйзам эч кандай укуктарды кыскартпайт, болгону кайсыл уюм эмне менен алек болуп жатканын жана каяктан акча алып, аны эмнеге жумшап жатканын тактайт деп эсептешет.

«Коммерциялык эмес уюмдар жөнүндөгү» мыйзам долборунун авторлорунун бири, Мамдума депутаты Сергей Попов «Мыйзамды кайра оңдоп, кароодо негизги көңүл президент Владимир Путин белгилеген жерлерге бурулганын айтты. «Европа Кеңешинин, мисалы, бейөкмөт уюмдар кайдан акча каражатын алаарын текшербей эле койгула деген сунушуна, албетте, кошула алган жокпуз, - деди депутат С.Попов.

Мамдуманын эларалык алакалар комитетинин башчысы Константин Косачев ушуну менен «Бейөкмөт уюмдар жөнүндөгү мыйзамдын» айланасындагы чатакка чекит коюлду деп эсептейт. Ал жакынкы күндөрү бул мыйзам эмне үчүн кабыл алынганын Кошмо Штаттардын Конгрессине да түшүндүрүп, кат жибере турганын кабарлады.

XS
SM
MD
LG