Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
27-Июль, 2024-жыл, ишемби, Бишкек убактысы 07:40

ПРЕЗИДЕНТ МУШАРРАФТЫН МЕДРЕСЕЛЕРГЕ КОЙГОН ТАЛАБЫ ТОЛУК АТКАРЫЛБАДЫ


Президент Первез Мушарраф былтыр 7-июлда Лондондо болгон бомба жардырууларынан кийин Пакистандын медреселеринде окушкан чет элдиктердин жыл аягына чейин өлкөдөн чыгып кетүүсүн талап кылган жана медреселердин каржы булактары жөнүдө маалымат берип, каттоодон өтүүсүн талап кылган. Бомба жардыргандардын үчөөсү теги пакистандык британ жарандары болсо, алардын бири Лахордогу медреседен таалим алган. Бирок, Жаңы жыл алдында президент Мушаррафтын мүдөөсү аткарылбай калганы айкын болду.

Былтыр жайында Лондондо болгон жардыруулардан кийин президент Мушарраф исламда террорчулукка орун жок экенин айтып, Пакистандын медреселерин каттоого алып, ал жерде окуган чет элдиктердин Жаңы жылга чейин өлкөдөн чыгып кетишин талап кылган. Ал эми Исламабадда өткөн Пакистан жалпы улуттук конференцияда жаштарды “экстремизмге каршы жихадка” чакырып, террорчулук исламга сыйбаган осол иш деген:

- Террорчулук, диний террорчулук же исламга жамынган террорчулук исламда жок. Исламдын атынан бомба байланып жанкечтилик кылуу, Лондондогудай исламдын атынан бомба жардыруу-бул исламбы? Ыйык Куран бизге ушуну окутабы?

Первез Мушарраф ошондо төрт жыл мурда берген убадасын кайра кайталады. 2001-жылдын 11-сентябрында АКШ шаарларында болгон террордук чабуулдардан кийин Мушарраф Кошмо Штаттары жана башка союздаштар берген жардамдын жана Батыштын жеңилдетилген кредиттеринин ордуна медреселерди реформалоого убада кылган.

160 миллион элдүү Пакистандын турмушунда медреселердин мааниси аябагандай зор. The New York Review of Books журналынын маалыматы боюнча, өлкө калкынын 58 проценти, анын ичинде аялдардын 72 проценти кат тааныбайт.
Медреселер өзгөчө кыштак жеринин калкына балдарынын кат таанусуна катар карды ток жашоосуна да мүмкүндүк берет.
Пакистанда билим алган журналист Мухаммед Тахирдин айтышынча:-Медреселер айыл жеринде жашаган элдин сабатын ачкандан башка да билимдин маанисин түшүнгөнгө жол ачат.

Пакистанда өкмөттүк мектептерге ички дүң продукциянын 1, 8 проценти бөлүнөт. Ал эми коргонууга бөлүнгөн чыгымдар 4, 5 процентке барабар.
- -Медреселердин көптүгү экономикалык муктаждыкка жана салтка байланыштуу. Бийликтер айыл жерлеринде мектеп ачууга колу жетпегенден улам, элет калкы үчүн медреседен башка билимдин булагы жок. Пакистанда калктын көбү айыл-кыштактарда жашаганын айтсам, сиз медреселердин маанисин түшүнүктүү болот деп ойлойм,- дейт Мухаммад Тахир.

Андан улам мектептердин 15 процентинде окууга эч кандай шарт болбосо, алардын 40 процентинде суусу, 70 процентинде электр энергиясы жок.
Парламент мүчөсү Имран Хан өз окуругунда жүргүзгөн иликтөө тизмедеги мектептердин 10 проценти гана туруктуу иштегенин көрсөткөн.

Медреселерге каражатты жеке адамдар беришет. Пакистанда медреселер мурдакы советтик аскерлер Ооганстанга киргенден кийин аларга каршы күрөшчү жоокерлерди тарбиялоо максатында араб өлкөлөрү менен Батыштын жардамы менен өзгөчө көп ачылган. Талиптердин лидери Молдо Омор дал ушундай медреседе окуган.

Жаңы жылга карай Пакистандагы 12 миң медресенин 5 миңге жакыны гана өкмөттүк каттоодон өткөн. Июлдан бери, Медреселер федерациясынын маалымдашынча, 1 миңдей чет элдик студент журтуна кайтып, дагы 700 чамалуусу билимин улантууда.
Медреселер менен диниятчылардын нааразылыгын туйган бийликтер чет элдик студенттерди мекенине күчтөп жөнөтүүгө даабады. “Медреселердин жетекчилиги чет элдиктерди Ата журтуна жөнөтүүгө жооптуу. Бийлик аларга президенттин чечимин аткарууга жардамдашат”,-деп түшүндүрдү Ички иштер министри Афтаб Ахмед Хан Шерпао.

Бийликтин президент Мушаррафтын буйругун аткаруудагы жумшактыгын байкоочулар өкмөттүн кырдаалды курчутуудан коркушу катары баалашты.
Мушаррафтын өкмөтү “ диниятчылардын күчүн сезип, исламды саясый проблемага айланткысы келбеди”,- деп жазат Исламабадда чыкчу “Daily Times” гезити.

Пакистандын дин иштери боюнча министри Ижяз ул-Хак болсо: “Азыркы шартта медреселер жабылса, ар бир экинчи же үчүнчү үйдө медресе ачылат. Ошондо эмне кылабыз?” деп, алакан жаят.

XS
SM
MD
LG