“ХИПКке жол жок!”, “ХИПК Кыргызстандын эгемендигин жана келечегин жок кылат!”, “Биз жашыруун сүйлөшүүлөргө каршыбыз!” деген ураандар жазылган плакаттарды кармаган бир нече бейөкмөт уюмдардын өкүлдөрү бүгүн Каржы жана экономика министрлигинин алдына пикетке чыгышты. Ал жерде бир-эки саат тургандан кийин акциянын катышуучулары Жогорку Кеңештин имаратынын жанына келишти. Өзүн Айбек Бусурманкулов деп тааныштырган “Акшумкар” коомдук жаштар бирикмесинин төрагасы пикетке чыккан максатын төмөнкүдөй түшүндүрдү:
"ХИПКке кирүү деген—жүз пайыз Дүйнөлүк Банк менен Эл аралык валюта фондуна малай болуу деген сөз. Алар энергетиканы, суу жана башка кен-байлыктардын баарын алар колуна алышат да, Кыргызстанды толугу менен башкарып калышат. Дүйнөлүк практикадан эле көрүп атпайбызбы, ХИПКке кирген мамлекеттердин баары артына кеткен, өнүгүүдөн калган. Ошондуктан, биз Кыргызстандын ХИПК программасына киргенине каршыбыз."
Пикеттин дагы бир катышуучусу Сагынбек Момбеков Кыргызстанды мурдагы бийлик карызга батырып кеткен, ал эми азыркы бийлик аны өндүргөндүн ордуна кыйынчылыктан оңой жол менен кутулууга аракеттенип жатат дейт:"Бакиев менен Кулов бийликке келгенде ошол Акаевдин адамдарды жеп кеткен акчанын баарын кайрып ордуна апкелебиз деген убадалар менен келишкен. Кана айтылган сөздүн орундалганы. Тескерисинче эптеп өздөрү бийликте турган кезде карыздан кутулууну ойлоп атышат. Биздин ХИПКке кирбей эле төлөй турган эки миллиард доллар жаныбызда эле турат, Акаевдин кадрлары бүт миллиондогон акчаны чөнтөгүнө салып, андан банктарга салып коюшкан. Ошого жетпей жатпайбызбы, кур дегенде.."
Кыргызстанды карызы кечиле турган жакыр өлкөлөрдүн катарында ХИПК программасына киргизүү боюнча сүйлөшүүлөр 29-ноябрдан тарта кыргыз өкмөтү менен Дүйнөлүк банктын атайын миссиясынын ортосунда жүрүп жатат. Өкмөт эки тараптуу сүйлөшүүлөр аяктамайынча кандай шарттар коюлуп жаткандыгын ачыктоого каршы болууда. Ал эми президент Бакиев кечээ парламентке келип сүйлөгөн учурунда ХИПКке Кыргызстан өзү сунуш кылган шарттарда гана кирерин билдирген:"Эгерде Кыргызстан сунуш кылган, биздин талаптар менен ХИПКке кирсек, биздин бир миллиард долларга жакын карыздарыбыз кечилсе, мунун эмнеси жаман..? Эмгек акыларды көтөрүүгө шарт түзүлөт, тышкы карыздарды төлөө токтойт. Эч качан бизди бирөө башкарып калбайт."
Бирок айрым депутаттар президенттин сөзүн кескин сынга алышты. Депутат Азимбек Бекназаров Кыргызстандын ХИПКке кирүүсүнө эң алды менен ошол карыз берген жана аны “кечүүгө” даяр турган тарап кызыкдар болуп жатат деген ойдо: "Биздин таза сууларыбыз бар, ак мөңгүлүү тоолор турат эч бир кол тийбеген. Жакынкы арада эле таза суунун баасы нефтинин баасынан кымбат болот. Ошондуктан, алардын Кыргызстанга кызыга турган жагы бар. ХИПКке Кыргызстанды киргизүүгө эң биринчи алар кызыкдар болуп жатышат."
Азимбек Бекназаров Башмыйзам боюнча жаратылыш, кен-байлыктын баары элге тиешелүү, бийликтин элден жашырып, өз алдынча кандайдыр бир чечим кабыл алууга укугу жоктугун кошумчалап кетти.
Айрым депутаттар кыргыздар мындан да оор кыйынчылыктардан чыгып келген, ошондуктан ХИПКке кирбей эле башка жолдор менен карыздан кутулуп кетүүгө болорун белгилешүүдө:
"Эгерде ХИПКке кирбесек, кандай кылуу тууралуу өкмөттүн альтернативдүү программасы болушу керек эле. Алар эки программаны бирдей элге сунуштоого тийиш болчу. Бүгүнкү күндө Кыргызстан үчүн тышкы карыздардан кутулууга ХИПКтен башка дагы ондогон жолдор бар. Бул жолдор татаал жолдор, бирок мындан да оор, мындан да татаал кыйынчылыктардан ата-бабаларыбыз чыгып келген, биз да чыгып кете алабыз",-дейт депутат Тайырбек Сарпашев.
ХИПК программасы боюнча Дүйнөлүк банктын атайын миссиясы менен кыргыз өкмөтүнүн сүйлөшүүлөрү 15-декабрга чейин болот.
"ХИПКке кирүү деген—жүз пайыз Дүйнөлүк Банк менен Эл аралык валюта фондуна малай болуу деген сөз. Алар энергетиканы, суу жана башка кен-байлыктардын баарын алар колуна алышат да, Кыргызстанды толугу менен башкарып калышат. Дүйнөлүк практикадан эле көрүп атпайбызбы, ХИПКке кирген мамлекеттердин баары артына кеткен, өнүгүүдөн калган. Ошондуктан, биз Кыргызстандын ХИПК программасына киргенине каршыбыз."
Пикеттин дагы бир катышуучусу Сагынбек Момбеков Кыргызстанды мурдагы бийлик карызга батырып кеткен, ал эми азыркы бийлик аны өндүргөндүн ордуна кыйынчылыктан оңой жол менен кутулууга аракеттенип жатат дейт:"Бакиев менен Кулов бийликке келгенде ошол Акаевдин адамдарды жеп кеткен акчанын баарын кайрып ордуна апкелебиз деген убадалар менен келишкен. Кана айтылган сөздүн орундалганы. Тескерисинче эптеп өздөрү бийликте турган кезде карыздан кутулууну ойлоп атышат. Биздин ХИПКке кирбей эле төлөй турган эки миллиард доллар жаныбызда эле турат, Акаевдин кадрлары бүт миллиондогон акчаны чөнтөгүнө салып, андан банктарга салып коюшкан. Ошого жетпей жатпайбызбы, кур дегенде.."
Кыргызстанды карызы кечиле турган жакыр өлкөлөрдүн катарында ХИПК программасына киргизүү боюнча сүйлөшүүлөр 29-ноябрдан тарта кыргыз өкмөтү менен Дүйнөлүк банктын атайын миссиясынын ортосунда жүрүп жатат. Өкмөт эки тараптуу сүйлөшүүлөр аяктамайынча кандай шарттар коюлуп жаткандыгын ачыктоого каршы болууда. Ал эми президент Бакиев кечээ парламентке келип сүйлөгөн учурунда ХИПКке Кыргызстан өзү сунуш кылган шарттарда гана кирерин билдирген:"Эгерде Кыргызстан сунуш кылган, биздин талаптар менен ХИПКке кирсек, биздин бир миллиард долларга жакын карыздарыбыз кечилсе, мунун эмнеси жаман..? Эмгек акыларды көтөрүүгө шарт түзүлөт, тышкы карыздарды төлөө токтойт. Эч качан бизди бирөө башкарып калбайт."
Бирок айрым депутаттар президенттин сөзүн кескин сынга алышты. Депутат Азимбек Бекназаров Кыргызстандын ХИПКке кирүүсүнө эң алды менен ошол карыз берген жана аны “кечүүгө” даяр турган тарап кызыкдар болуп жатат деген ойдо: "Биздин таза сууларыбыз бар, ак мөңгүлүү тоолор турат эч бир кол тийбеген. Жакынкы арада эле таза суунун баасы нефтинин баасынан кымбат болот. Ошондуктан, алардын Кыргызстанга кызыга турган жагы бар. ХИПКке Кыргызстанды киргизүүгө эң биринчи алар кызыкдар болуп жатышат."
Азимбек Бекназаров Башмыйзам боюнча жаратылыш, кен-байлыктын баары элге тиешелүү, бийликтин элден жашырып, өз алдынча кандайдыр бир чечим кабыл алууга укугу жоктугун кошумчалап кетти.
Айрым депутаттар кыргыздар мындан да оор кыйынчылыктардан чыгып келген, ошондуктан ХИПКке кирбей эле башка жолдор менен карыздан кутулуп кетүүгө болорун белгилешүүдө:
"Эгерде ХИПКке кирбесек, кандай кылуу тууралуу өкмөттүн альтернативдүү программасы болушу керек эле. Алар эки программаны бирдей элге сунуштоого тийиш болчу. Бүгүнкү күндө Кыргызстан үчүн тышкы карыздардан кутулууга ХИПКтен башка дагы ондогон жолдор бар. Бул жолдор татаал жолдор, бирок мындан да оор, мындан да татаал кыйынчылыктардан ата-бабаларыбыз чыгып келген, биз да чыгып кете алабыз",-дейт депутат Тайырбек Сарпашев.
ХИПК программасы боюнча Дүйнөлүк банктын атайын миссиясы менен кыргыз өкмөтүнүн сүйлөшүүлөрү 15-декабрга чейин болот.
