Акыркылардан болуп кылмыш иши өткөн ишембиде “Ата Мекен” партиясынын төрагасы Өмүрбек Текебаевге козголду. Кара-Буура райондук ички иштер бөлүмү анын алып жүргөн куралынын окчонтою дүкөндө сатылгандан башкача жасалган деп, тактап айтканда куралды мыйзамсыз жасоо жана оңдоо деген берене боюнча (Кылмыш кодексиндеги 242-берененин 1-бөлүгү) иш козгоду.
Ал эми 22-январда “Акыйкат үчүн” кыймылынын координатору Аликбек Жекшенкуловго тышкы иштери министрлигин жетектеп турган кезде министрликтин имаратын оңдоп-түзөө учурунда Кытайдан келген каалгаларды алмаштырып, мамлекетке зыян келтирген деген айып тагылып, дагы бир кылмыш иши козголду. Былтыр декабрда да Башкы прокуратура Аликбек Жекшенкуловго Кытай өкмөтү грант түрүндө берген 73 миллион сомду документсиз пайдаланды деген кине тагып, кылмыш ишин козгогон эле.
А. Жекшенкулов өзү бул кылмыш иштери мыйзамсыз козголду деп, бийликтин оппозицияны коркутуп-үркүтүүсүнөн, күч колдонуусунан эч майнап чыкпасытыгын белгиледи:
- Мага сыртка чыкпоо тууралуу эскертүү берди. Мен ойлойм, бул мыйзамсыз. Анткени ошол каалгалар өз ордунда эле турат. Мен кантип мамлекетке зыян алып келдим, түшүнүксүз.
Буга чейин кылмыш иштери Мамлекеттик мүлк фондусунун мурдагы жетекчиси, учурда АКШда жүргөн Равшан Жээнбековго, мурдагы коргоо министри Исмаил Исаковго, Социал-демократиялык партиясынын мүчөсү Эдил Байсаловго, “Улуу биримдик” саясий партиясынын лидери Эмил Каптагаевге, “Жашылдар” партиясынын лидери Эркин Бөлөкбаевге,СДП фракциясынын депутаты Динара Ниязалиеванын кызына козголуп, башкалары административдик жоопкерчиликке тартылса, кээ бирине эскертүүлөр берилген.
Мындан тышкары учурда белгилүү саясатчы Ишенбай Кадырбеков дагы түрмөдө отурат. Ошондой эле Революциялык кыймылдын лидери Азимбек Бекназаровдун уулуна да кылмыш иши козголушу мүмкүндүгү айтылууда.
Оппозиция өкүлдөрүнө карата ар кандай себептер менен кылмыш иштеринин козголушу коомчулукта бийликтин түздөн-түз көрсөтмөсү менен жасалган саясий куугунтук катары бааланууда.
Саясат талдоочу Жыргалбек Турдукожоевдин пикиринде, бийлик башында отургандар оппозицияга каршы ушундай ыплас ыкмаларды өз бийлигин сактап калуу үчүн колдонуп жатат. Өлкөдөгү оор саясий-экономикалык кырдаал, анын үстүнө Ак үйдүн оппозицияга карата мындай мамилеси элдин 70-80 пайыздайын бийликке оппозиция кылып койду:
- Бирок ошол эле учурда бийлик оппозициянын лидерлерине каршы ушундай ыплас иштерди жасап, жалпы коомчулуктун кыжырдануусун күчөтүп алып жатканын унутуп коюп жатат.
Анткен менен Баш прокуратура, Ички иштери министрлиги баштаган тиешелүү мекемелер жогруда аты аталган саясатчыларга каршы козголгон кылмыш иштериинин артында эч кандай саясий себептер жок экенин байма-бай айтып келет.
“Ак жолчу” депутат Бейшенбек Абдрасаков да оппозициядагыларга кылмыш иштери мыйзамдын чегинде козголуп жатканын айтат. Депутаттын көз карашында, бийликтин оппозицияга карата мындай мамилеси мыйзам ченемдүү көрүнүш:
- Бардык иштер мыйзамдын чегинде козголду деп ойлойм. Оппозиция болуу оңой эмес, биринчиден алар таза болушу керек. Мыйзамсыз эч нерсе жасабаса, бийлик да кантип жөн жерден кылмыш ишин козгосун. Бир нерсе бар болгону үчүн козголуп жатат да. Менин оюмча, бул мыйзам ченемдүү көрүнүш. Анткени Орусияны деле алып карасак, Путин деле Ходорковскийди жок кылбадыбы. Бул - бийликте турган кишинин оппозиция менен иштөөнүн бирден бир ыкмасы да.
Бийликтин жүргүзгөн саясатына сын-пикирин ачык айтып, ошондон улам кылмыш иштери козголгон саясатчылардын укуктарын коргоо үчүн саясасий куугунтукка каршы комитет түзүлгөн. Аталган комитеттин төрагасы Топчубек Тургуналиев учурда оппозициянын катарындагыларга болуп жаткан куугунтук, басмырлоо Акаев мезгилинде да болбогонун айтты:
- Акаев президент болуп турган заманда бир жылда бир ушундай саясий оппоненттерине кылмыш иши козголуп, соттошчу эле. Ал эми азыр, өзгөчө акыркы айларда күн сайын кылмыш иши козголуп жатат.
Мурдагы президент Аскар Акаев да учурунда өзүнүн каршылаштарын ушундай ыкма менен коркутууга, жолдон чыгарууга аракет жасаган. Мисалы, Феликс Кулов, Топчубек Турганалиев түрмөдө отуруп чыкканы, Азимбек Бекназаров да камалып, Аксыдагы элдин толкундоосунан улам абактан чыгарылганы белгилүү.
Ал эми 22-январда “Акыйкат үчүн” кыймылынын координатору Аликбек Жекшенкуловго тышкы иштери министрлигин жетектеп турган кезде министрликтин имаратын оңдоп-түзөө учурунда Кытайдан келген каалгаларды алмаштырып, мамлекетке зыян келтирген деген айып тагылып, дагы бир кылмыш иши козголду. Былтыр декабрда да Башкы прокуратура Аликбек Жекшенкуловго Кытай өкмөтү грант түрүндө берген 73 миллион сомду документсиз пайдаланды деген кине тагып, кылмыш ишин козгогон эле.
А. Жекшенкулов өзү бул кылмыш иштери мыйзамсыз козголду деп, бийликтин оппозицияны коркутуп-үркүтүүсүнөн, күч колдонуусунан эч майнап чыкпасытыгын белгиледи:
- Мага сыртка чыкпоо тууралуу эскертүү берди. Мен ойлойм, бул мыйзамсыз. Анткени ошол каалгалар өз ордунда эле турат. Мен кантип мамлекетке зыян алып келдим, түшүнүксүз.
Буга чейин кылмыш иштери Мамлекеттик мүлк фондусунун мурдагы жетекчиси, учурда АКШда жүргөн Равшан Жээнбековго, мурдагы коргоо министри Исмаил Исаковго, Социал-демократиялык партиясынын мүчөсү Эдил Байсаловго, “Улуу биримдик” саясий партиясынын лидери Эмил Каптагаевге, “Жашылдар” партиясынын лидери Эркин Бөлөкбаевге,СДП фракциясынын депутаты Динара Ниязалиеванын кызына козголуп, башкалары административдик жоопкерчиликке тартылса, кээ бирине эскертүүлөр берилген.
Мындан тышкары учурда белгилүү саясатчы Ишенбай Кадырбеков дагы түрмөдө отурат. Ошондой эле Революциялык кыймылдын лидери Азимбек Бекназаровдун уулуна да кылмыш иши козголушу мүмкүндүгү айтылууда.
Оппозиция өкүлдөрүнө карата ар кандай себептер менен кылмыш иштеринин козголушу коомчулукта бийликтин түздөн-түз көрсөтмөсү менен жасалган саясий куугунтук катары бааланууда.
Саясат талдоочу Жыргалбек Турдукожоевдин пикиринде, бийлик башында отургандар оппозицияга каршы ушундай ыплас ыкмаларды өз бийлигин сактап калуу үчүн колдонуп жатат. Өлкөдөгү оор саясий-экономикалык кырдаал, анын үстүнө Ак үйдүн оппозицияга карата мындай мамилеси элдин 70-80 пайыздайын бийликке оппозиция кылып койду:
- Бирок ошол эле учурда бийлик оппозициянын лидерлерине каршы ушундай ыплас иштерди жасап, жалпы коомчулуктун кыжырдануусун күчөтүп алып жатканын унутуп коюп жатат.
Анткен менен Баш прокуратура, Ички иштери министрлиги баштаган тиешелүү мекемелер жогруда аты аталган саясатчыларга каршы козголгон кылмыш иштериинин артында эч кандай саясий себептер жок экенин байма-бай айтып келет.
“Ак жолчу” депутат Бейшенбек Абдрасаков да оппозициядагыларга кылмыш иштери мыйзамдын чегинде козголуп жатканын айтат. Депутаттын көз карашында, бийликтин оппозицияга карата мындай мамилеси мыйзам ченемдүү көрүнүш:
- Бардык иштер мыйзамдын чегинде козголду деп ойлойм. Оппозиция болуу оңой эмес, биринчиден алар таза болушу керек. Мыйзамсыз эч нерсе жасабаса, бийлик да кантип жөн жерден кылмыш ишин козгосун. Бир нерсе бар болгону үчүн козголуп жатат да. Менин оюмча, бул мыйзам ченемдүү көрүнүш. Анткени Орусияны деле алып карасак, Путин деле Ходорковскийди жок кылбадыбы. Бул - бийликте турган кишинин оппозиция менен иштөөнүн бирден бир ыкмасы да.
Бийликтин жүргүзгөн саясатына сын-пикирин ачык айтып, ошондон улам кылмыш иштери козголгон саясатчылардын укуктарын коргоо үчүн саясасий куугунтукка каршы комитет түзүлгөн. Аталган комитеттин төрагасы Топчубек Тургуналиев учурда оппозициянын катарындагыларга болуп жаткан куугунтук, басмырлоо Акаев мезгилинде да болбогонун айтты:
- Акаев президент болуп турган заманда бир жылда бир ушундай саясий оппоненттерине кылмыш иши козголуп, соттошчу эле. Ал эми азыр, өзгөчө акыркы айларда күн сайын кылмыш иши козголуп жатат.
Мурдагы президент Аскар Акаев да учурунда өзүнүн каршылаштарын ушундай ыкма менен коркутууга, жолдон чыгарууга аракет жасаган. Мисалы, Феликс Кулов, Топчубек Турганалиев түрмөдө отуруп чыкканы, Азимбек Бекназаров да камалып, Аксыдагы элдин толкундоосунан улам абактан чыгарылганы белгилүү.
