Узап бараткан жылда маңдай жарган кубанычтуу, ошондой эле кайгылуу окуялар көп болду. 12 ай ичиндеги орчундуу окуяларга сүрөттөр аркылуу сереп салсак.
2015: Сүрөттөр баяндайт
1
2015-жыл Франция үчүн өтө кайгылуу болду. Январь айында куралданган жихадчылар Charlie Hebdo сатиралык журналынын редакциясына кол салып, анда 12 адам каза болгон. Ноябрда Парижде катары менен теракттар болду. Бир нече жерде террористтер жай тургундарга ок ачып, 130 адам каза таап, 350 адам жаракат алды.
2
Февраль айында орусиялык оппозициялык саясатчы Борис Немцовдун киши колдуу өлүмү дүйнө коомчулугун нес кылды. 27-февралда саясатчыны Москворецкий көпүрөсүнөн белгисиз бирөөлөр атып кетишкен. Кылмышка шектүү 5 адам кармалган, бирок ким буйрук бергени азырынча так белгисиз.
3
2015-жылдын февралында грек өкмөтү еврокредиторлордун узак мөөнөттүк насыясына каршы чыгып, буга чейинки бардык карызды түп тамырынан жоюну талап кылышкан. Жаз айларында бул чечим дефольт жана массалык нааразылыктар менен коштолгон. Афины ага карабай финансылык жардамды кабыл алууга мажбур болгон.
4
2015-жылы 9-майда Улуу Жеңиштин 70 жылдыгы белгиленди. Бир катар Батыш лидерлери Москва менен Бээжинде өткөн жеңиш парадына байкот жарыялашты.
5
Июнь айында Арменияда «Уурулукка жол жок» деп аталган тынчтык акциясы башталып, Ереванга өлкөнүн ар кайсы шаарларынын жашоочулары электр энергиясына баанын кымбатташына каршы нааразылык билдирүүгө топтолушкан. Каршылык акциясынын башында бийлик чогулгандарды жана журналисттерди суу менен аткылаган.
6
Июль айынын ортосунда Грузиянын борборун суу каптап, кеминде 15 адам каза болду. Тбилисинин көчөлөрүндө зоопарктагы бегемот, жолборс, аюу сыяктуу жаныбарлар кароосуз калган. 300дөн ашуун жаныбарды коопсуздуктан улам өлтүрүүгө туура келген.
7
Бул жылы аннексияланган Крымдын жашоочулары эки блокаданын курмандыктары болушту. Сентябрда Крым-татар Межилисинин активисттери Украинадан бараткан тамак-ашты токтотуу үчүн Крымга кеткен жолду жабышкан. Ноябрдын аягында Украинадан Крым жарым аралына кеткен электр мамыларын жардырышкан. Натыйжада Крымдын жашоочулары эки апта электр жарыгысыз калган.
8
Сентябрда Кишиневдо 100 миңге чукул адам мөөнөтсүз каршылык акциясын баштады. Жемкордуктун гүлдөп-өнүгүшү жана олигархтардын мыйзамсыз иштери элдин нааразылыгын жаратып, Молдованын бийлик өкүлдөрүнүн, анын ичинде президент, Улуттук банк жана Башкы прокуратуранын башчыларынын кызматтан кетүүсүн талап кылышкан.
9
Сауд Арабияда 24-сентябрда болгон кырсыкта ирандык 131 жаран каза болду, 60 чакты киши жараланды. Мекедеги шайтанга таш атуу жөрөлгөсү маалында тебелендиде кеминде 310 зыяратчы өлгөнүн, 805и жараат алган. Бул 1990-жылдан бери ажылык маалындагы эң чоң трагедия болуп калды.
10
Беларустар үчүн бул жыл жемиштүү болду. Нааразылыктар менен коштолсо дагы Александр Лукашенко кайрадан президент болуп шайланды. Шайлоого чейин Лукашенко төрт жылдан бери камакта отурган алты саясий туткунга ырайым берди, алардын ичинде оппозициялык саясатчы Николай Статкевич дагы бар. Адабият боюнча Нобель сыйлыгы беларус жазуучусу Светлана Алексиевичке ыйгарылды.
11
Октябрдын орто ченинде Санкт-Петербургда тажик мигранттарынын беш айлык ымыркайы Умарали Назаров табышмактуу жагдайда чарчап калды. Тажик үй бүлө мыйзамсыз жүргөнү үчүн кармалганда полиция наристени тартып алып, мунун акыры баланын өлүмү менен аяктаган. Окуя коомчулукта чоң нааразылык жаратып, Петербургда күнөөлүүлөрдү жазага тартуу талабы менен пикеттер уюштурулган. Москвадагы Тажикстандын элчилигинин алдына ымыркайдын өлүмүнө кайдыгер карабагандар тынымсыз гүл алып келип жатышты.
12
31-октябрда Шарм-эш-Шейх шаарынан Петербургга бараткан орусиялык «Когалымавиа» компаниясына таандык А321 учагы кыйраган. Кийинчерээк учакта бомба жарылганы кабарланган. Учактагы болгон 224 жүргүнчү каза тапкан.
13
2015-жылы Украинадагы жарандык жаңжалда эки жаатка бөлүнгөн күчтөрдүн аскердик тиреши курчуп, элдешүү келишими бир нече жолу түзүлган. Тилекке каршы келишимди эки тарап тең бир нече жолу бузуп да жатышты.
14
2015-жылы Европа Экинчи Дүйнөлүк согуштан кийинки качкындардын эң чоң кризисине кабылды. Согуш оту тутанган өлкөлөрдөн Европага миллионго жакын качкын келген. 2015-жылы Эл аралык миграция уюмунун маалыматы боюнча 3700 чамалуу качкын каза тапкан же дайынсыз болгон.
15
Түркия менен Орусия алакасынын кескин солгундашы жыл аягындагы урунттуу окуялардын бирине айланды. Ноябрдын этегинде орусиялык Су-24 согуштук учагын Түркия атып түшүргөндөн кийин Кремль Анкарага каршы санкция жарыялады. Өз кезегинде Түркия да буга жооп кайтарарын айтып келүүдө. Орус президенти Владимир Путин окуяны “далыга сайылган бычак” деп баалады.
