Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
11-Май, 2024-жыл, ишемби, Бишкек убактысы 06:58

Казакстанда "Азаттыктын" кабарчысы токмоктолду


Ермек Болтай
Ермек Болтай

Казакстанда "Азаттык жана Эркин Европа" үналгысынын казак кызматынын кабарчысы жана мультимедиа редактору Ермек Болтай катуу токмок жеди. Окуя ушул жекшембинин кечинде Алматыда, журналист жашаган үйдүн жанында болгон. Жарандык коомдун өкүлдөрү акыркы кездери өлкөдө көз карандысыз калемгерлерге карата кысым күчөгөнүн белгилешүүдө.

Ермек Болтайдын өзүнүн айтымында, ага кечки саат 21лерде үйүнүн жанынан жолун торгон беш белгисиз жигит кол салган. Оболу тамеки жана акча сурашкан соң, жакалап башташкан. Журналист каршылык көргөзүп, жакалагандардын бирин тоголото койгондо, калгандары артынан эки ирээт бөтөлкө менен башка урушкан.

Ал соккудан соң эстен тана түшкөн журналисти жерде тепкилешкен. Кесиптешибиз кыйла убакыттан кийин гана эсине келип, үйүнө жете алган. Ермек Болтайдын айтымында, таң калыштуусу сыртынан хулигандай көрүнгөн жаш жигитттер, анын колундагы буюмдарынан, чөнтөгүндөгү акчасынан эч нерсе алышкан эмес. Бирок башында алар өзүлөрүн тоноочудай көргөзүшкөн эле.

Дарыгерлер токмок жеген журналисттин абалын "орто оор" деп баалашты. Журналист дүйшөмбү күнү Аламатынын Ауэзов райондук ички иштер бөлүмүнө арыз менен кайрылды. Аталган райондун милиция башчысынын орун басары, подполковник Амангелди Шаяновдун "Азаттыкттын" казак редакциясына билдиргенине караганда, учурда кол салгандарды издөө иши башталды. Алар табылабы же табылбайбы, муну убакыт көргөзмөкчү. Маселен "Коркунучка кабылган журналисттер" деген бейөкмөт уюмдун жетекчиси Розлана Таукина айым кол салгандар табыларына ишене бербейт. Ал "Азаттыктын" кабарчысы менен болгон маегинде белгилегендей, дегеле акыркы кездери Казакстанда көз карандысыз журналисттерге карата кысым күчөдү:

- Мен Казакстанда журналисттерге карата мамиле чукулунан катаалданды деп эсептейм жана алар катуу кысымга кабылууда. Мунун баары эмне үчүн болуп жатат? Анткени ЕККУнун төрагасынын ордунда отура аларына ишенип алган Казакстан эми жазаланбай турганын, өзүнө багытталган кандайдыр бир сунуштар менен эскертүүлөрдөн жогору турарын сезүүдө. Бүгүн бул жерде биздин атайы органдар үчүн баары уруксат деген маанай жаралууда. "Азаттыктын" журналистинин токмоктолушу –катардагы эле журналисттин келтек жеши эмес. Бул - өз маалыматы менен бүткүл демократиялык коомчулукту азыктандырып жаткан маалымат булагын токмоктоо жана шантаж кылуу.

26-жаштагы Ермек Болтай "Азаттык жана Эркин Европа" радиосунун казак редакциясында 2008-жылдын май айынан бери иштечү. Журналисттик соңку эмгектеринде Алматыда социалдык чыңалуу күчөгөнүнө көңүл бурган.

Казак журналисттеринин айланасында жаңы жылдан бери эле орун алган окуяларга токтолсок, учурда Рамазан Есергепов аттуу журналист Тараз шаарында абакта отурат. "Алмата инфо" деген гезиттин баш редактору Есергеповду Казакстандын Улуттук коопсуздук боюнча комитетинин Жамбыл облустук департаменти мамлекеттик сыр катары эсептелген маалыматы жарыялаганы үчүн айыптоодо. Журналист 6-январда Алматада ооруканада жаткан жеринен камакка алынган. Ал абакта ачарчылык жарыялап, бир аптадан соң нааразылык акциясын токтотууга арагасыз болду.

Өткөн аптада ЕККУнун басма сөз эркиндиги боюнча өкүлү Миклош Харасти Казакстанды Рамазан Есергеповду абактан тезинен бошотуу менен катар улуттук мыйзамдарын эл аралык мыйзамдарга ылайыкташтыруга чакырды.

ЕККунун басма сөз эркиндиги боюнча өкүлү Казакстандын тышкы иштер министри Марат Тажинге жолдогон катында "биринчи кадам катары мен Казакстандын бийлигин журналистти бошотууга чакырам. Анын камакта отуруусу жана узак мөөнөткө соттолуу коркунучунун бардыгы ЕККУга мүчө өлкөнүн коомдук мааниси бар көйгөйлөр менен алектенген журналисттерге коопсуз жагдай түзүү боюнча милдеттемесин бузгандык болмок" деп жазат.

Бул аралыкта өткөн жума күнү оппозициячыл маанайдагы "Тасжарган" гезити 3 миллион тенге же 25 миң долларга айыпка жыгылды. Алматынын Медеу райондук сотунун өкүмүнө ылайык, аталган басылма – доогер, парламент депутаты Ромин Мадиновго жогорудагы суммагы акчаны төлөп берүүсү керек. Парламент депутаты "Тасжарган" гезитин ар-намысыма жана аброюма шек келтирди деген жүйөө менен сотко бергенде басылмадан 300 миллион тенге же 2,5 миллион доллар өндүрүп берүүнү суранган.

Буга чейин атын бир нече ирээт өзгөртүүгө мажбур болгон гезиттин редакторлорунун бири Алмаз Азадинин "Азаттыктын" казак кызматына билдиргеине караганда, ал сот чечимин саясий жүйөөсү бар деп эсептешет жана аппеляциялык арыз менен Алматы шаардык сотуна кайрылышмакчы.

Казакстандык "Адил сөз " уюмунун эсебинде, былтыр өлкөдө 1 журналист киши колдуу болгон, сегиз журналистке кол салынган.
  • 16x9 Image

    Улан Алымкул уулу Эшматов

    "Азаттыктын" Прагадагы кеңсесинин кызматкери, журналист, саясат жана экономика тармактары боюнча адис. Кыргыз улуттук университетинин журналистика факультетин аяктаган.

XS
SM
MD
LG