Буга чейин Кыргызстандагы жогорку окуу жайларда үч аскерий факультет жана сегиз кафедра студенттерге аскердик тактикалар боюнча билим берип, ар түрдүү адистикке окутуп келишкен. Окуусун аяктаган студенттер өзү жашаган райондук аскер комиссариатынан аскер билетин алып, запастагы офицер катары каттодо турушчу.
Эми ушул жылдан тарта окуу жайларындагы аскер кафедралары студенттерди кабыл алышпайт. Мындай жобого өкмөт башчы Данияр Үсөнов кол койду. Мындай жаңылыкка студенттердин көпчүлүгү нааразы болууда.
Улукбек: Аскер кафедрасынын жабылышына мен каршымын. Бул кадамды туура эмес деп баалайм. Эми биз беш жыл окуп, "аскер билетин алабыз" деп дагы 12 миң сом төлөшүбүз керек экен. Бул акылга сыйбаган нерсе.
Медер: Бул жерден базардан бир нерсе сатып алгандай эле болуп калат экенсиң. Ал эми сен аскер билимиң барбы, же жокпу деген нерсе экинчи планга калып жатат. Сапатын ойлогон эч ким жок. Мен, мисалы, аскер кафедрасында бекер билим алып жатам. Менден кийинки курста окуган студенттер эми убактысын кетирип, көп чыгашага учурашат.
Офицерлер 20 эсеге көп
Буга чейин жогорку окуу жайларында билим алган студенттер эки жыл бою аптасына бир жолу аскер кафедрасында билим алып келген болсо, эми алар окуусун аяктап, диплом алгандан кийин минималдык айлыктын 120 өлчөмүн казынага төгүп, бир ай аскерде кызмат өтөөгө милдеттендирилди.
Жалпысынан жыл сайын төрт миңге жакын студент аскер кафедрасынан билим алчу. Учурда Кыргызстанда запастагы офицерлердин саны 20 эсеге көп болуп, аскерий комиссариаттарда каттоодо тургандардын саны 50 миңди түзүүдө.
Коргоо министрлигинин аскерий билим бөлүмүнүн улук офицери, подполковник Нурланбек Жунусов кафедралардын жоюлушунун себебине токтолду.
- Бул мыйзамга эмне себеп болду? Мисалы, Кыргызстанга жылына 15 жигит керек болсо, азыркы маалда каттоодо тургандардын саны алда канча көп болууда. Алардын көпчүлүгүнүн жашы да өтүп, аскерге чакырылбай калууда.
Киреше табуунун жаңы жолубу?
Өкмөт кабыл алган бул мыйзамга Техникалык университеттин студенти Аскар Калыгулов кошулбайт. Анын баамында, бул тармак акча табуунун жолуна айланды.
- Бул жерден өкмөт бизнес кылгандай болуп жатат. Сентябрь айында менин таанышым бир айлык кызматты өтөп келди. Анын айтымында, ал эч кандай деле аскердик билимге ээ болбоптур. Жөн гана жатып-туруп, бир күнгө гана полигонго чыгышыптыр. Ал эми кафедрадан болсо адамга тандоо берилет. Менимче, өкмөт бул жерден да киреше табууну көздөөдө.
Буга чейин бул мыйзам коомдун талкуусуна коюлган болсо эми бул токтом күчүнө кирди. Ошол себептен 2009-2010-окуу жылында аскер кафедрасына студенттер кабыл алынган жок. Учурда бул кафедранын экинчи курсунда билим алып жаткан студенттер акыркы бүтүрүүчү аталып, аскерий наамга ээ болушат. Ошону менен үстүбүздөгү жылы бул кафедралар да жоюлмакчы.
Ошол эле маалда аскер билетин алууну каалагандар өкмөткө 12 миң сом, эгер офицердик наамге жетүүнү самагандар болсо дагы кошумча 12 миң сом казынага төгүшү зарыл. Бирок мынча өлчөмдөгү каражатың жок болсо, анда аскер кызматында бир жыл кызмат өтөп, мамлекет алдындагы милдеттен кутулууга туура келет.
Эгер аскердик билетке ээ болгон жаран офицердик наамга жетүүнү кааласа, анда ал кошумча түрдө дагы 12 миң сом казынага төлөп, запастагы офицер курсу боюнча билим алуу менен кенже лейтенант наамынын ээси болот.
Эми ушул жылдан тарта окуу жайларындагы аскер кафедралары студенттерди кабыл алышпайт. Мындай жобого өкмөт башчы Данияр Үсөнов кол койду. Мындай жаңылыкка студенттердин көпчүлүгү нааразы болууда.
Сентябрь айында менин таанышым бир айлык кызматты өтөп келди. Анын айтымында, ал эч кандай деле аскердик билимге ээ болбоптур.
Улукбек: Аскер кафедрасынын жабылышына мен каршымын. Бул кадамды туура эмес деп баалайм. Эми биз беш жыл окуп, "аскер билетин алабыз" деп дагы 12 миң сом төлөшүбүз керек экен. Бул акылга сыйбаган нерсе.
Медер: Бул жерден базардан бир нерсе сатып алгандай эле болуп калат экенсиң. Ал эми сен аскер билимиң барбы, же жокпу деген нерсе экинчи планга калып жатат. Сапатын ойлогон эч ким жок. Мен, мисалы, аскер кафедрасында бекер билим алып жатам. Менден кийинки курста окуган студенттер эми убактысын кетирип, көп чыгашага учурашат.
Офицерлер 20 эсеге көп
Буга чейин жогорку окуу жайларында билим алган студенттер эки жыл бою аптасына бир жолу аскер кафедрасында билим алып келген болсо, эми алар окуусун аяктап, диплом алгандан кийин минималдык айлыктын 120 өлчөмүн казынага төгүп, бир ай аскерде кызмат өтөөгө милдеттендирилди.
Жалпысынан жыл сайын төрт миңге жакын студент аскер кафедрасынан билим алчу. Учурда Кыргызстанда запастагы офицерлердин саны 20 эсеге көп болуп, аскерий комиссариаттарда каттоодо тургандардын саны 50 миңди түзүүдө.
Коргоо министрлигинин аскерий билим бөлүмүнүн улук офицери, подполковник Нурланбек Жунусов кафедралардын жоюлушунун себебине токтолду.
- Бул мыйзамга эмне себеп болду? Мисалы, Кыргызстанга жылына 15 жигит керек болсо, азыркы маалда каттоодо тургандардын саны алда канча көп болууда. Алардын көпчүлүгүнүн жашы да өтүп, аскерге чакырылбай калууда.
Киреше табуунун жаңы жолубу?
Өкмөт кабыл алган бул мыйзамга Техникалык университеттин студенти Аскар Калыгулов кошулбайт. Анын баамында, бул тармак акча табуунун жолуна айланды.
- Бул жерден өкмөт бизнес кылгандай болуп жатат. Сентябрь айында менин таанышым бир айлык кызматты өтөп келди. Анын айтымында, ал эч кандай деле аскердик билимге ээ болбоптур. Жөн гана жатып-туруп, бир күнгө гана полигонго чыгышыптыр. Ал эми кафедрадан болсо адамга тандоо берилет. Менимче, өкмөт бул жерден да киреше табууну көздөөдө.
Буга чейин бул мыйзам коомдун талкуусуна коюлган болсо эми бул токтом күчүнө кирди. Ошол себептен 2009-2010-окуу жылында аскер кафедрасына студенттер кабыл алынган жок. Учурда бул кафедранын экинчи курсунда билим алып жаткан студенттер акыркы бүтүрүүчү аталып, аскерий наамга ээ болушат. Ошону менен үстүбүздөгү жылы бул кафедралар да жоюлмакчы.
Ошол эле маалда аскер билетин алууну каалагандар өкмөткө 12 миң сом, эгер офицердик наамге жетүүнү самагандар болсо дагы кошумча 12 миң сом казынага төгүшү зарыл. Бирок мынча өлчөмдөгү каражатың жок болсо, анда аскер кызматында бир жыл кызмат өтөп, мамлекет алдындагы милдеттен кутулууга туура келет.
Эгер аскердик билетке ээ болгон жаран офицердик наамга жетүүнү кааласа, анда ал кошумча түрдө дагы 12 миң сом казынага төлөп, запастагы офицер курсу боюнча билим алуу менен кенже лейтенант наамынын ээси болот.
