Москва метросунун «Лубянка» жана «Парк культуры» станцияларында 29-мартта жанкечтилердин кол салуусунан 39 киши набыт болуп, ондогон адам жараат алган.
Кыргыз мигранттарына Москвадагы окуялар кандай таасирин тийгизүүдө деген максат менен бир нече кишини кепке тарттык. Көчөдөн жолуккан мигранттар кеп айтуудан качып, жалтактап калышканы байкалды. Анын себебин ишсиз жүргөндүгү менен чечмелеп, Кыргызстанда эне-аталары укса капа болушат деп шылтоолошту. Чынында москвалык бийлик өкүлдөрү тимирейип тиктеп турганда, “кеп ташыгыч” деп кийин зыяны тийбесин деген кылчактоо байкалып турду.
Шаршенбек Жантемиров бардыгы жайында болгонун айтты:
- Жок, андай болгон жок. Эми бир-эки окуя болсо болгондур, аларды жанагы милиция уюштуруп коет. Баары жакшы, өзүмдүн кызым ошол жардыруу болгон күнү лекциядан чыгып келатканда кан төгүлгөн станцияга бир станция жете бербей түшүп, тышка чыгып кете бердим эле дейт...
Москвада бир нече жылдан бери жашап аткан Салиман Жолборсбекова мындай деди:
- Дагы жакшы жарылууда биздин атуулдар болбой калды. Эми бардык жактан документтерди катуу текшере баштады. Мигранттарды ишке алабыз дегендерден өтө тактыкты талап кылып атышат. Өтө эле кыйын болуп атат. Документтерди каттоого алуу да создуктурулууда. Февралда берген документтер эмдигиче каттоо мекемелерден кайтып келе элек. Ансыз ишке алуу деген жок. Өтө кыйын азыр. Мисалы, жүз адамдын жыйырмасынын документи өтүшү ыктымал. Калганы өтпөй калат.
Бул бардык эле мигранттарга ушундай болуп атат. Кыргыз гана эмес, өзбек, тажик, молдовандарга ушундай мамиле болуп атат. Бир гана казак калкы тың экен, алардан эч ким иш сураган жок. Анын үстүнө метродо жардыруулар болду. Ошол да кошул-ташыл болуп, текшерүү күчөдү. Айтор, бул жакта жыргап аткан киши жок. Мен акчаны көп таап, үйүмө акча салам деген ойдон алыс болуп калдым. Дегеле башка эл, башка жерден акча таап келем деген дымак суу кечпес болуп калды. Мындан ары ойлошсун дейм да, иши кылып эле Кыргызстанда бир чарба менен алек болуп, ошону өндүрүп, өзүбүздүн жергебизде аз болсо да ошол жакта акча тапканыбыз оң го. Үй-бүлөңдүн жанында жакшы да, азыр болсо бир жылдап үйгө бара албаса, кыйын эмей эмне?
Метродо жардыруу болгон күнү жоголуп, ошондон бери дайыны чыкпаган бойго жеткен жээнин издеген Канат аттуу жигит менен сүйлөшкөнүбуздө ал буларды айтты:
- Экинчи моргго бардым. Эч ким тааныбыган 8 аял бар экен. Арасында кыргыз аялдар жок. Бирөө кавказ улутундагы, кыркка чукул жашта, калганы орус аялдар. Экинчи моргдон кийин төртүнчү моргго да бардым. Таанылбады деген эки аял калыптыр. Бирөө 45, бирөө 25 жашта. Алар да кыргыздарга окшобойт. Ошондон кийин жээним туурасында элчилик аркылуу кечээ федералдык издөө үчүн арыз жолдодук.
Кыргыз мигранттарына Москвадагы окуялар кандай таасирин тийгизүүдө деген максат менен бир нече кишини кепке тарттык. Көчөдөн жолуккан мигранттар кеп айтуудан качып, жалтактап калышканы байкалды. Анын себебин ишсиз жүргөндүгү менен чечмелеп, Кыргызстанда эне-аталары укса капа болушат деп шылтоолошту. Чынында москвалык бийлик өкүлдөрү тимирейип тиктеп турганда, “кеп ташыгыч” деп кийин зыяны тийбесин деген кылчактоо байкалып турду.
Шаршенбек Жантемиров бардыгы жайында болгонун айтты:
- Жок, андай болгон жок. Эми бир-эки окуя болсо болгондур, аларды жанагы милиция уюштуруп коет. Баары жакшы, өзүмдүн кызым ошол жардыруу болгон күнү лекциядан чыгып келатканда кан төгүлгөн станцияга бир станция жете бербей түшүп, тышка чыгып кете бердим эле дейт...
Москвада бир нече жылдан бери жашап аткан Салиман Жолборсбекова мындай деди:
- Дагы жакшы жарылууда биздин атуулдар болбой калды. Эми бардык жактан документтерди катуу текшере баштады. Мигранттарды ишке алабыз дегендерден өтө тактыкты талап кылып атышат. Өтө эле кыйын болуп атат. Документтерди каттоого алуу да создуктурулууда. Февралда берген документтер эмдигиче каттоо мекемелерден кайтып келе элек. Ансыз ишке алуу деген жок. Өтө кыйын азыр. Мисалы, жүз адамдын жыйырмасынын документи өтүшү ыктымал. Калганы өтпөй калат.
Бул бардык эле мигранттарга ушундай болуп атат. Кыргыз гана эмес, өзбек, тажик, молдовандарга ушундай мамиле болуп атат. Бир гана казак калкы тың экен, алардан эч ким иш сураган жок. Анын үстүнө метродо жардыруулар болду. Ошол да кошул-ташыл болуп, текшерүү күчөдү. Айтор, бул жакта жыргап аткан киши жок. Мен акчаны көп таап, үйүмө акча салам деген ойдон алыс болуп калдым. Дегеле башка эл, башка жерден акча таап келем деген дымак суу кечпес болуп калды. Мындан ары ойлошсун дейм да, иши кылып эле Кыргызстанда бир чарба менен алек болуп, ошону өндүрүп, өзүбүздүн жергебизде аз болсо да ошол жакта акча тапканыбыз оң го. Үй-бүлөңдүн жанында жакшы да, азыр болсо бир жылдап үйгө бара албаса, кыйын эмей эмне?
Метродо жардыруу болгон күнү жоголуп, ошондон бери дайыны чыкпаган бойго жеткен жээнин издеген Канат аттуу жигит менен сүйлөшкөнүбуздө ал буларды айтты:
- Экинчи моргго бардым. Эч ким тааныбыган 8 аял бар экен. Арасында кыргыз аялдар жок. Бирөө кавказ улутундагы, кыркка чукул жашта, калганы орус аялдар. Экинчи моргдон кийин төртүнчү моргго да бардым. Таанылбады деген эки аял калыптыр. Бирөө 45, бирөө 25 жашта. Алар да кыргыздарга окшобойт. Ошондон кийин жээним туурасында элчилик аркылуу кечээ федералдык издөө үчүн арыз жолдодук.