Казакстанда бир үй-бүлөдөгү беш баланын күйүп кетиши Бишкектин тегерегиндеги жаңы конуштарга байланыштуу маселени көтөрдү. Жылдан жылга аянты кеңейип бараткан конуштардагы үйлөрдө шарт чеке жылытпайт.
Анда жашаган эл кышында колуна эмне тийсе жагып, көпчүлүгү электр энергиясы менен үйүн жылытууда. Бирок ачык калган, кыйма-чийме тартылган зымдардан анча деле кооптонушпайт. Өзгөчө кырдаалдар министрлиги өрт коопсуздугунун эрежелерин сактабагандыктан январь айында эле 140ка жакын турак жайдан өрт чыкканын кабарлады.
Денис Эсеналиев Бишкектин чет жакасындагы Дордой-1 жаңы конушунда беш жылдан бери жашайт. Ал жашаган үйдүн короосу чакан көрүнгөнү менен баш-аягы 10 түтүн каз-катар салынган батирлерде күн кечиришет. Көбүнүн балдары бар. Денис да жубайы, төрт баласы менен кичинекей эки бөлмөлүү үйдө турат. Тар бөлмөлөрдө тиричилик техникалардын электр зымдарына бут чалынат. Мындай көрүнүшкө Эсеналиевдин үй-бүлөсү кадыресе мамиле кылат:
- Үйдү болгону жылыткыч менен эле жылытабыз. Дайыма үйдө болгондуктан эч кандай деле коркунуч жок. Эгер мен жумушка кетсем келинчегим үйдө. Ал баарын өзү көзөмөлдөп турат. Балдар болсо токту кармабайт. Эч нерсе сайбайт, көңүл деле бурушпайт.
Короодогу үйлөрдө батирде тургандардын айрымдары эле көмүр жакпаса, калганы күнүмдүк тиричиликке, үйдү жылытууга электр энергиясын пайдаланат экен. Ал үчүн айына ар бир үй-бүлө 2500 сомдон 3000 сомго чейин төлөйт.
Тургундардын дагы бири Паризат Карагулова буга чейин электр энергиясын колдонуудагы коопсуздукту текшерип эч ким келбегенин айтты.
- Жарык барда жылыткыч саябыз. Ал эми жарык жокто көмүр сатып алып, жагууга туура келет. Эки бөлмөнү жылыткыч менен эле жылытабыз. Ушуга чейин текшерүү келе элек. Бирок электриктер эсепти текшерип, келип турушат.
Анткен менен жаңы конуштарда жашагандар текшерүүчүлөрдүн келип турушуна анча кызыкдар эмес. Буга өздөрүнүн электр жабдыктарына, аларды колдонуу эрежелерин сактоого маани бербегендиги да себеп болушу мүмкүн.
Укук коргоочу, шаардын көйгөйлөрүн көтөрүп келаткан Калича Умуралиева жарандардын өзүн жоопкерчиликтүү болууга чакырды.
- Мисалы, ӨКМ бала бакча, мектептерге барып коопсуздукту көзөмөл кылса болот. Же көп кабаттуу үйлөргө барып, подъездди текшерсе болот. Бирок аларды жер тамдагылар киргизеби? Биздин мыйзамдар боюнча үй жеке менчик, ага эч ким кире албайт. Ошондуктан жарандар үйүн коопсуздук үчүн атайын адистерди чакырып жасатыш керек.
Казакстанда 4-февралга караган түнү Астананын Сарыарка районунда болгон кырсык Кыргызстанда да коопсуздукту эске салды. Анда 30 чарчы метр болгон үйдө өрт чыгып, беш бала күйүп кеткен. Балдардын эң кичүүсү бирге чыга элек болсо, улуусу 12 жашта эле. Кырсык болгон чакта балдардын ата-энеси түнкү нөөмөттө жумушта болушкан. Бул окуя казакстандыктарды гана эмес, кыргызстандыктарды да турак жайдагы өрт коопсуздугуна көңүл бурууга түрттү.
- Биз да кырсыкты көрүп аябай корктук. Жолдошум иштейт. Мен болсо балдарды карап үйдө элемин. Балдарды жалгыз таштасаң, ушундай кырсык болуп кетсе жаман да. Эми биз да кандай кылсак деп ойлоно баштадык. Бир жакка чыкканда бардык нерсени өчүрүп, балдарды бирөөлөргө калтырып калдык, - деди Паризат Карагулова.
Өзгөчө кырдаалдар министрлиги кабарлагандай, 6-февралда Элебаев жана Скрябин көчөлөрү кесилишкен жерде павильондо чыккан өрттөн эки киши көз жумду. 5-февралда Жалал-Абаддын Базар-Коргон районунда өрттөн улам 21 жаштагы тургун каза болгон.
Ал эми январь айында өлкө боюнча 191 өрт кырсыгы катталып, андан төрт киши өлгөн. Министрликтин басма сөз катчысы Элмира Шерипова өрт көбүнчө турак жайлардан чыгарын билдирди.
- Үй шартында колго жасалган жылыткычтардын айынан жана ток өткөргөн зымдар ачык болгондуктан өрт чыгат. Же үйдөгү тиричилик техникаларын өчүрбөй кетип калганда өрт чыккан учурлар бар.
Расмий маалымат боюнча 2019-жылдын январь айында 191 ар кандай өрт кырсыктары катталган. Анын ичинен 136сы турак жайда болсо, 76 учурда электр жабдыктарын туура эмес пайдалануудан келип чыккан.
