Кыргыз медициналык академиясынын морфология жана полимердик технология институтунун директору Георгий Беловдун жума күнү өткөн комитет жыйынындагы маалымдоосуна караганда, өлүктөр Германиянын Гельдерберг шаарынын Пластинация институтуна жиберилген. Аларды жөнөтүү боюнча 1996-жылы немис институту менен Кыргыз медициналык академиясынын ортосунда келишимге кол коюлган. Анын айтымында, өлүктөрдү жөнөтүүнүн максаты - алардын органдарынан медициналык көргөзмө куралдарды жасап, студенттерди окутуу, илимде пайдалануу болгон.
- Өлүктөр Бажы кызматы аркылуу тийиштүү документтерди толтуруу менен жөнөтүлгөн. 29 тонна жасат жөнөтүлүп, анын 14 тоннасы кайтарылган, - дейт Георгий Белов. Бул тонналап айтылып жаткандары - 500 кишинин сөөгү. Мына ушул келишимди аткаруу менен Медициналык академия немис тараптан 560 миң немис маркасында акча алган. Бирок 2001-жылдан кийин немис институту Кыргызстандан өлүк алууну токтотуп койгон. Ошондуктан 100дөн ашуун сөөк бир жарым жыл бою белгисиз жерлерде сакталып туруп, бузулуп кеткен. Бул тууралуу депутат Акбөкөн Таштанбеков буларды билдирди:
- Бул 100дөн ашуун өлүктүн тагдырын түшүнбөй турабыз. Алар документ боюнча 2001-жылы каза болгон, бирок сотмедэкспертизага алар бир ай мурун түшкөн. Бузулуп кеткен сөөктөрдүн көпчүлүгү кургак учук менен ооруган, камактагылар кармалчу колониядан алынып келинген.
Бирок депутат А. Таштанбеков колония башчысын, Бишкектин сотмедэкспертиза кызматынан башчысын канча сурабасын, бул сөөктөрдүн бир жарым жыл бою кайда сакталып турганын тактай албай койгон. Бузулуп кеткен сөөктөрдүн арасында күч колдонуп өлтүрүлгөн белгиси бар 10дой сөөк жана наристелердин да денелери бар. Бирок алар иликтенген эмес. Демек, кылмыш иши да козголгон эмес. Ал эми Германияга жиберилген 500дөй маркумдун эмне себептен каза тапканын аныкташ эми мүмкүн эмес. Таштанбековдун айтымында, алар талкаланып жок болуп кеткен.
- Бул өлүктөр кургак учук менен ооругандар кармалчу 36-27 колониясынан, райондук ооруканалардан жана Чымкоргон психикалык ооруканасынан Бишкек пластинация борборуна жеткирилген. Ал жерден Германияга аткарылган, - дейт Таштанбеков.
Комитетте айтылган маалыматтарга караганда, бул өлүктөр патологанатомиялык, сот-медициналык экспертизадан өткөрүлбөстөн эле Пластинация борборуна түшүп калган фактылар бар. Бул мыйзам бузуу.
Андан тышкары, комитет жыйынында көтөрүлгөн проблемалардын бири - абакта каза тапкан адамдардын жакындарына анын өлгөндүгү тууралуу кабардын так дарек менен жиберилбегени болду. Абактын акимчилиги камакта жатып каза болгон кишинин жакындарын дыкат издебестен, тапкан дарегине гана жиберип тим болот. Ошондуктан көпчүлүк адамдарга жакыны абакта каза болгону тууралуу маалымат жетпейт. Мындай фактылар ондоп саналаары комитет жыйынында айтылды.
Депутат Алевтина Проненко мындай үрөй учурган фактыларды иликтеш үчүн депутаттык комиссия түзүүнү сунуш кылды. Аны комитеттин калган мүчөлөрү колдоп чыгышты. Комиссияга, депутаттардан тышкары, Башкы прокуратуранын, Саламаттык сактоо, Юстиция министрликтеринин өкүлдөрү кирмек болду.
Бул фактыларды иликтеп чыккандан кийин комиссия маселени парламенттин кароосуна коймокчу. Депутат А. Таштанбековдун айтымында, мындай фактыларга мындан ары жол бербеш үчүн Кылмыш кодексине алымча-кошумчаларды киргизип, мындай ишке жол берген органдардын жетекчилеринин жоопкерчилигин күчөтүү зарыл. Себеби, азыркы мыйзамдарда өлүктөрдү себепсиз көпкө сактагандыгы жана башка ушундай иштер үчүн жоопкерчилик каралган эмес.
- Өлүктөр Бажы кызматы аркылуу тийиштүү документтерди толтуруу менен жөнөтүлгөн. 29 тонна жасат жөнөтүлүп, анын 14 тоннасы кайтарылган, - дейт Георгий Белов. Бул тонналап айтылып жаткандары - 500 кишинин сөөгү. Мына ушул келишимди аткаруу менен Медициналык академия немис тараптан 560 миң немис маркасында акча алган. Бирок 2001-жылдан кийин немис институту Кыргызстандан өлүк алууну токтотуп койгон. Ошондуктан 100дөн ашуун сөөк бир жарым жыл бою белгисиз жерлерде сакталып туруп, бузулуп кеткен. Бул тууралуу депутат Акбөкөн Таштанбеков буларды билдирди:
- Бул 100дөн ашуун өлүктүн тагдырын түшүнбөй турабыз. Алар документ боюнча 2001-жылы каза болгон, бирок сотмедэкспертизага алар бир ай мурун түшкөн. Бузулуп кеткен сөөктөрдүн көпчүлүгү кургак учук менен ооруган, камактагылар кармалчу колониядан алынып келинген.
Бирок депутат А. Таштанбеков колония башчысын, Бишкектин сотмедэкспертиза кызматынан башчысын канча сурабасын, бул сөөктөрдүн бир жарым жыл бою кайда сакталып турганын тактай албай койгон. Бузулуп кеткен сөөктөрдүн арасында күч колдонуп өлтүрүлгөн белгиси бар 10дой сөөк жана наристелердин да денелери бар. Бирок алар иликтенген эмес. Демек, кылмыш иши да козголгон эмес. Ал эми Германияга жиберилген 500дөй маркумдун эмне себептен каза тапканын аныкташ эми мүмкүн эмес. Таштанбековдун айтымында, алар талкаланып жок болуп кеткен.
- Бул өлүктөр кургак учук менен ооругандар кармалчу 36-27 колониясынан, райондук ооруканалардан жана Чымкоргон психикалык ооруканасынан Бишкек пластинация борборуна жеткирилген. Ал жерден Германияга аткарылган, - дейт Таштанбеков.
Комитетте айтылган маалыматтарга караганда, бул өлүктөр патологанатомиялык, сот-медициналык экспертизадан өткөрүлбөстөн эле Пластинация борборуна түшүп калган фактылар бар. Бул мыйзам бузуу.
Андан тышкары, комитет жыйынында көтөрүлгөн проблемалардын бири - абакта каза тапкан адамдардын жакындарына анын өлгөндүгү тууралуу кабардын так дарек менен жиберилбегени болду. Абактын акимчилиги камакта жатып каза болгон кишинин жакындарын дыкат издебестен, тапкан дарегине гана жиберип тим болот. Ошондуктан көпчүлүк адамдарга жакыны абакта каза болгону тууралуу маалымат жетпейт. Мындай фактылар ондоп саналаары комитет жыйынында айтылды.
Депутат Алевтина Проненко мындай үрөй учурган фактыларды иликтеш үчүн депутаттык комиссия түзүүнү сунуш кылды. Аны комитеттин калган мүчөлөрү колдоп чыгышты. Комиссияга, депутаттардан тышкары, Башкы прокуратуранын, Саламаттык сактоо, Юстиция министрликтеринин өкүлдөрү кирмек болду.
Бул фактыларды иликтеп чыккандан кийин комиссия маселени парламенттин кароосуна коймокчу. Депутат А. Таштанбековдун айтымында, мындай фактыларга мындан ары жол бербеш үчүн Кылмыш кодексине алымча-кошумчаларды киргизип, мындай ишке жол берген органдардын жетекчилеринин жоопкерчилигин күчөтүү зарыл. Себеби, азыркы мыйзамдарда өлүктөрдү себепсиз көпкө сактагандыгы жана башка ушундай иштер үчүн жоопкерчилик каралган эмес.
