Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
29-Март, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 03:16

МАЙЛУСУУДАГЫ КҮТКӨН ИШТЕР ЭМИ БАШТАЛАТ


Дүйнөлүк банкт Майлусуудагы уран калдыктары сакталган жайларды калыбына келтирүү долбоорун ишке ашырууга 11 миллион ашуун доллар акча бөлүүдө. Долбоордун смета-техникалык документин түзүүгө кыргыз өкмөтү тендер жарыялады.

Кыргызстанда уран жана уулуу зат калдыктары сакталган жайларды калыбына келтирүү аракети кийинки жылдары кыйла жанданды. Фергана өрөөнүн коркунучка кептеген Майлусуудагы уран калдыктары сакталган жайларды коркунучсуз абалга келтирүү иштерине киришүү быйыл жаздан тарта башталганы турат.

Төрт жылга эсептелген долбоор 2009-жылы аягына чыгышы керек. Бирок да кыргыз өкмөтүнүн башчысы Николай Танаев бул өтөле узак убакыт деп эсептейт:

- 2009-жыл. Бул оголе узак убакыт болуп жатат. Бизге азыркысы маанилүү. Себеп дегенде, ар күнү, силерди билбейм, мен ал жактан телефон чалынса же компьютерди карай калганда дагы эмне болуп кетти экен деп кооптонуп турасың. Айрыкча, Майлуусу шаары жайгашкан жер чочулатат.

Майлусуу шаарын курчаган тоо ичиндеги 23 уран калдыктары сакталган жайларды бекемдөө, дөбө болуп үйүлгөн уулуу зат калдыктарын башка жерге ташып барып көмүү иштери быйыл башталмакчы.

Кыргызстандын Экология жана өзгөчө кырдаалдар министри Темирбек Акматалиевдин ырасташынча, зыянсыздандыруунун техникалык маселелери негизинен чечилди.

- Бизде 35 калдыктар сакталган жай, 25 уулуу зат калдыктары үйүлгөн дөбөлөр бар. Алардын ичинен 5 тоо дөбөдө, 30 калдык жайда радиоактивдүү заттардын калдыктары сакталат. Анын үстүнө бу калдык жайлар жайгашкан жерлерде кырсык болсо анын зыянын жалгыз Кыргызстан эмес, жанындагы коңшу өлкөлөр да тартат, - дейт министр Акматалиев.

Министрдин маалымдашынча, өткөн жылдан бери даярдык аракеттери көрүлүп келген Майлусуу уран калдыктарын сактоочу жайларды бекемдөө иштери эми башталмакчы:

- Кыйлага созулган макулдашуулардан соң биз баштагы долбоорго деп бөлүнчү 5 миллион доллар бюджетти өкмөттүн 1,8 миллион доллары менен кошо 11 миллион 700 миң долларга жеткирдик. Мунун баары Майлусууга жумшалат. Өткөн жылы долбоорду ишке ашыруучу атайын бөлүм ачылган. Буга чейин техникалык маселелер чечилди, эми техника-сметалык документтерге тендер жарыяланууда. Үч компоненттен турган долбоор 2009-жылга чейин ишке ашырылат. Бул ишке жол ачылды,- деп билдирди Темирбек Акматалиев.

12 миллион долларга жете бербеген акчанын 900 миңдейи четтен келген кеңешчилерге, адистерге төлөнүп берилмекчи. Кыргызстандык адистер, айрыкча курулушчулар Майлусуудагы уран калдыктары сакталган жайларды бекемдөө иштерине катышат.

Экология жана өзгөчө кырдаалдар министрлигинин Уран жана уулуу зат калдыктарына байкоо жүргүзүү, калыбына келтирүү башкармалыгынын жетекчиси Анаркул Айталиевдин ырасташынча, техника-сметалык документтер даярдалгандан кийин курулуш иштери август-сентябрь айларында башталмакчы.

Өзгөчө кылдаттыкты талап кылган атайын жумуштарга Карабалта тоо-кен комбинатынын, Улуттук илимдер академиясынын, министрликтин өзүнүн адистери тартылат. Атайын даярдыкты талап кылчу кандай иштер жасаларын Анаркул Айталиевдин өзүнөн уксак:

- Уран калдыктары сакталган жайлардын баары тоолуу жерлерде. Ошондуктан тоодон агып түшкөн суулар ага аралашпастан айланып өтүшү үчүн атайын каналдарды курушубуз керек. Анан да ал жерлердин баары тосмолонгон эмес. Коркунучтуу жерлерди коргогон тосмолорду курабыз. Уран калдыктары сакталган жерлердин темир-бетон тосмолору бар. Аларды бекемдеш зарыл.

XS
SM
MD
LG