Айрым серепчилердин болжолунда жаңы төраганын шайланышы парламенттин президент, өкмөт менен болгон мамилелерине кандайдыр бир өзгөрүүлөрдү алып келиши ыктымал. Анткени, алар белгилешкендей, буга чейин президент менен парламенттин ортосундагы мамилелерге өлкө башчы менен парламент төрагасынын ортосундагы жеке мамилелер белгилүү таасирин тийгизип турган.
-Эки адамдын жеке мамилеси саясатташып кетти. Андай болууга тийиш эмес. Жеке мамилелер мамлекеттик деңгээлге өтпөшү керек. Бирок, мен ойлойм, биздин төрага отставка кетүү жөнүңдө туура чечим кабыл алды, -дейт депутат Камчыбек Ташиев.
Парламенттин айрым депутаттары, алардын ичинде Мелис Эшимканов, Каныбек Иманалиев жана башкалар төраганын отставкага кетиши менен парламентте кризис тузүлушү ыктымал жана мындай абал Жогорку Кеңештин таратылышы менен аякташы мүмкүн.
-Менимче эки коркунуч бар кризистик абалдын түзүлушүнө. Азыр негизги күрөш Кубатбек Байболов менен Марат Султановдун ортосунда болот. Бирок, экөө тең шайланбай калат. Алардан кийин, ону чыгабы, канчасы чыгат, алар да шайланбайт. Ошентип, биз бир айлап, эки айлап, төраганы да, орун басарларын да шайлай албай калышыбыз мүмкүн. Мындай жагдай кризиске алып келиши мүмкүн. Ошондой эле азыр менин билишимче, президенттик администрация өзү каалаган талапкерди өткөрүү аракетин көрүп жатат. Алар депутаттарды бири бири менен тирештирип, кризистик жагдайга кызыкдар болуп жатат. Депуттардын тирешип, чабышы алардын кызыкчылыгында, ошондой жагдай түзүлсө, парламент өзү тарап кетиши мүмкүн,-дейт депутат Мелис Эшимканов.
Дүйшөмбүдө парламент төраганын орун басарларынын отставкага кетүү жөнүндөгү арыздарын күн тартипке киргизүү маселесинин депуттар тарабынан колдоого алынбагандыгы да кризистик абалды алдын алган жагдай болду деген да ойлор айтылууда.
-Биз спикердин орун басарларынын арыздарынын каралышын атайын күн тартипке киргизбей койдук. Эми кризис болбойт. Эки орун басар палатанын ишин алып бара берет. Бизди эл ишенип шайлагандан кийин, биз ал ишеничти акташыбыз керек , -дейт Карганбек Самаков.
Депуттардын бир бөлүгү болсо, жаңы төрага шайлангандыгы парламенттин бул же тигил маселе боюнча позицияларынын өзгөрүшүнө кандайдыр бир таасирин көрсөтпөйт, деги эле парламентте кризис болбойт деп айтышууда. Депутат Зияддин Жамалдинов төрага кетсе эле, парламенттин жүзү өзгөрүп кетет деген пикирлерге кошула албайт: Анткени, ар бир депутаттын ар бир маселе боюнча өз көз карашы бар, өзүнүн пикири бар. Президенттик администрация тарабынан айтылган нерселерге макул боло берүү мүмкүн эмес деп ойлойм. Менин пикиримде Ө. Текебаев төрагалыктан кетсе, эч кандай кризис болбойт .
Депуттардын бир бөлүгү жаңыдан шайлана турган төрага президенттик администрация, өкмөт менен ынтымактыкта иштеши керек деп эсептейт.
Эми төрага кетем десе, анын чечимин колдоо керек. Жаңы төрага эми президенттик администрация, өкмөт менен эриш-аркак иштеп, экономиканы көтөрүү багытындагы жаны мыйзамдарды кабыл алуу жаатында иштеши керек,- дейт депутат Аскар Салымбеков.
Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболовдун баамында парламенттин төрагасынын отставкасына байланыштуу түзүлгөн азыркы кризистик кырдаал мамлекеттик башкаруу системасына байланыштуу:
-Бул кризис биздин Конституциядан келип чыгып атат. Азыркы түзүлгөн жагдай биздин баш мыйзамда шартталган. Мындай кризистик кырдаалдарды алдын алүү үчүн конституциялык реформа жүргүзүү керек , - дейт Кубатбек Байболов.
Серепчилердин көз карашында азыр президент да, өкмөт да, парламент да Жогорку Кеңешти кризистин алдын алуу аракетин көрүүгө тийиш.
-Эки адамдын жеке мамилеси саясатташып кетти. Андай болууга тийиш эмес. Жеке мамилелер мамлекеттик деңгээлге өтпөшү керек. Бирок, мен ойлойм, биздин төрага отставка кетүү жөнүңдө туура чечим кабыл алды, -дейт депутат Камчыбек Ташиев.
Парламенттин айрым депутаттары, алардын ичинде Мелис Эшимканов, Каныбек Иманалиев жана башкалар төраганын отставкага кетиши менен парламентте кризис тузүлушү ыктымал жана мындай абал Жогорку Кеңештин таратылышы менен аякташы мүмкүн.
-Менимче эки коркунуч бар кризистик абалдын түзүлушүнө. Азыр негизги күрөш Кубатбек Байболов менен Марат Султановдун ортосунда болот. Бирок, экөө тең шайланбай калат. Алардан кийин, ону чыгабы, канчасы чыгат, алар да шайланбайт. Ошентип, биз бир айлап, эки айлап, төраганы да, орун басарларын да шайлай албай калышыбыз мүмкүн. Мындай жагдай кризиске алып келиши мүмкүн. Ошондой эле азыр менин билишимче, президенттик администрация өзү каалаган талапкерди өткөрүү аракетин көрүп жатат. Алар депутаттарды бири бири менен тирештирип, кризистик жагдайга кызыкдар болуп жатат. Депуттардын тирешип, чабышы алардын кызыкчылыгында, ошондой жагдай түзүлсө, парламент өзү тарап кетиши мүмкүн,-дейт депутат Мелис Эшимканов.
Дүйшөмбүдө парламент төраганын орун басарларынын отставкага кетүү жөнүндөгү арыздарын күн тартипке киргизүү маселесинин депуттар тарабынан колдоого алынбагандыгы да кризистик абалды алдын алган жагдай болду деген да ойлор айтылууда.
-Биз спикердин орун басарларынын арыздарынын каралышын атайын күн тартипке киргизбей койдук. Эми кризис болбойт. Эки орун басар палатанын ишин алып бара берет. Бизди эл ишенип шайлагандан кийин, биз ал ишеничти акташыбыз керек , -дейт Карганбек Самаков.
Депуттардын бир бөлүгү болсо, жаңы төрага шайлангандыгы парламенттин бул же тигил маселе боюнча позицияларынын өзгөрүшүнө кандайдыр бир таасирин көрсөтпөйт, деги эле парламентте кризис болбойт деп айтышууда. Депутат Зияддин Жамалдинов төрага кетсе эле, парламенттин жүзү өзгөрүп кетет деген пикирлерге кошула албайт: Анткени, ар бир депутаттын ар бир маселе боюнча өз көз карашы бар, өзүнүн пикири бар. Президенттик администрация тарабынан айтылган нерселерге макул боло берүү мүмкүн эмес деп ойлойм. Менин пикиримде Ө. Текебаев төрагалыктан кетсе, эч кандай кризис болбойт .
Депуттардын бир бөлүгү жаңыдан шайлана турган төрага президенттик администрация, өкмөт менен ынтымактыкта иштеши керек деп эсептейт.
Эми төрага кетем десе, анын чечимин колдоо керек. Жаңы төрага эми президенттик администрация, өкмөт менен эриш-аркак иштеп, экономиканы көтөрүү багытындагы жаны мыйзамдарды кабыл алуу жаатында иштеши керек,- дейт депутат Аскар Салымбеков.
Жогорку Кеңештин депутаты Кубатбек Байболовдун баамында парламенттин төрагасынын отставкасына байланыштуу түзүлгөн азыркы кризистик кырдаал мамлекеттик башкаруу системасына байланыштуу:
-Бул кризис биздин Конституциядан келип чыгып атат. Азыркы түзүлгөн жагдай биздин баш мыйзамда шартталган. Мындай кризистик кырдаалдарды алдын алүү үчүн конституциялык реформа жүргүзүү керек , - дейт Кубатбек Байболов.
Серепчилердин көз карашында азыр президент да, өкмөт да, парламент да Жогорку Кеңешти кризистин алдын алуу аракетин көрүүгө тийиш.
