Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
1-Сентябрь, 2024-жыл, жекшемби, Бишкек убактысы 09:30

ОРУСИЯДА ПАЙГАМБАРЛАРДЫН СҮРӨТҮН БАСКАНЫ ҮЧҮН ЭКИ ГЕЗИТ ЖАБЫЛДЫ


Муса Мураталиев, Маскөө калаасы Орусиянын Волгоград калаасынын администрациясы сыналгы көрүп олтурушкан Ыйса, Муса, Буд жана Мукамбет пайгамбарлардын сүрөтүн жарыялагандыгы үчүн «Шаар кабарлары» гезитин жаап салды. Даниялык басылма таркаткан Мукамбет байгамбарга тартылган азил сүрөттү көчүрүп баскандыгы үчүн ишембиде «Биздин аймак» гезитин Вологда обулусу да жаап салды. Орусиянын адам укугу боюнча акыйкатчысы Владимир Лукин мындай чечимдерди ырасмий түрдө айыптап чыкты. Өлкөнүн журналисттер Союзунун катчысы Игорь Яковенко айтымынча, Волгограддык админстрация федералдык бийлик кысымынан улам гезитти жабууга аргасыз болгон. Сырттан көз салуучулар болжолунда бул жерде диний араздашууга караганда саясий кысым көргөзүү көбүрөөк.

Диний темада сүрөттөр жарыялаганы үчүн жабылган эки басылманын биринчиси - Волгограддык ар күнү чыкчу, 10 миң нускалуу «Шаар кабарлары» гезити. Анализчилер баамында ал гезит дурус эле сүрөт жарыялаган. Эмне дегенде, ири төрт динди негиздөөчүлөр: Ыйса, Муса, Буд жана Мукамбет пайгамбар бирге олтуруп сыналгыда араздашып аткан тараптарга: «Биз силерди араздашууга үйрөткөн жок элек», - деп атышканы тартылган экен. Волгоград шаар мэрине орун басар Андрей Доронин муну партиялар талабынан улам жазаганын айтат:

«Волгоградда бир катар партиялар менен коомдук кыймылдар бул жарыяланган материал (сүрөт – ММ) боюнча шектери бар экенин айтышты. Ошондон улам прокуратурага кйрылуу жаcалды», - дейт ал.

Мындай чечимди журналисттик уюмдар менен маскөөлүк патриархат дароо сынга алды. Аларга өлкөнүн адам укугу боюнча акыйкатчысы, башка диндер лидерлери кошулушту. Жабылган гезиттин мурдагы редактору Татьяна Каминская мурунку күнү Би-би-сиге берген маегинде окурмандар тараптан эч кандай шек санаган же сын айткан кат-арыз түшпөгөнүн белгилеген.

Агенттиктер билдиргенге караганда, ал сүрөттү орусиялык таанымал муфтий Талгат Таджуддин гана «чагым чыгарчу сүрөт» деген.
ИНТЕРФАКС агенттигине айткан жообунда православие чиркөөсүнүн коомчулук менен байланыш бөлүм жетекчиси Михаил Дудко «Шаар кабарлары» гезитин жаап салуу аша чапкандык болгонун белгилеген: «Мындай катуу санкция болушуна негиз жок. Эмне дегенде, бул жарыялоодон динге ишенгендер кандайдыр бир сезимин кордоп, тебейлеп-тепсөө болгонун көрбөйбүз».

Авторитардык режимдеги бийликтин жер-жерлердеги ээлери баарыдан мурда басма сөздү тилалчаак кылыш үчүн жаcап аткан көп аракеттердин бири деген да пикирлер бар. Орусиялык журналисттер союзунун катчысы Игорь Яковенко айтымында, «Россия Азил сүрөттөр жаңжалына мына ушундайча өзүнүн мамилесин көрсөткөн жер жүзүндө бирден бир мамлекет болуп калды», - деген.

Анализчилер чөйрөсүндө «азил сүрөттөрдөн тутанган чыр маалында европалык саясатчылар сөз эркиндигин колдой тургандыгын дароо билдиришти, орусиялык саясий төбөлдөр болсо бийликте кала турууну көздөп сөз эркиндиги кысымга алууга киришти», - деген кеп пайда болууда.

Аңгыча бул күнү Вологдадан келген кабарда, өлкөнүн түндүк батышында жайгашкан ал обулуста «Биздин аймак» аталыштагы басылманы жергиликтүү бийлик жаап салганы маалым болду. Ал гезит даниялык азил сүрөттөрдү көчүрүп басып жиберген экен. Ал басылма мурдагы баш редактору Анна Смирнова азыр тергөөгө алынып, Орусия кылмыш кодексинин 282 беренесинин 2-бөлүгүнө ылайык суралып атат. Ошондон улам губернатор Вячеслав Позгалев обулуста жашаган мусулмандар алдынан кечирим сураганын мамлекеттик сыналгылар кечөө көрсөтүштү. Мурдагы баш редактор Анна Смирнова 19-февралда «Азаттыкка» айткан пикиринде редакция ал сүрөттөрдү окурмандар өздөрү көрүп, жагдайга өз алдынча баа берсин деген максат астында жарыялаганын айтты:

«Эксперттер пикири ушундай. Эмне дегенде адам өз алдынча жыйынтыкка келиши керек», - дейт «Биздин аймак» гезитинин мурдагы редактору.

Эл арасында пайда болгон дагы бир пикирде «Сөз эркиндиги – бул жоопкерчилик да эмеспи» деген да ой бар.
XS
SM
MD
LG