Ош шаарында муниципалдык автоунааларда электрондук билет системасы быйыл февраль айынан тарта киргизилген.
Андан берки беш ай ичинде болгону беш миңге жакын гана жүргүнчүнүн электрондук билет картасы сатылган. Шаардын жетекчилиги жакындан тартып жол кирени накталай төлөгөндөр үчүн аны 10 сомго көтөрүп койду.
Муниципалдык транспорт башкармалыгынын башчысы Талант Капаров мунун себебин жүргүнчүлөрдү жаңы системага көндүрүү аракети менен түшүндүрдү. Анын айтымында, электрондук билет системасы ириде коррупцияны жоёт.
«Накталай төлөм болгон учурда акча айдоочунун колуна тиет да, андан ары шаардык бюджетке канчасы кетери белгисиз. Ал эми электрондук билет системасы мындай көрүнүшкө жол бербейт. Анткени электрондук билеттердин иши автоматташтырылган система аркылуу көзөмөлдөнүп турат», - деди ал.
Электрондук билеттерди Ош шаардык муниципалдык автоунаа мекемесинде, автобустарда жана троллейбустардын айдоочуларынан сатып алууга болот.
Муниципалдык автоунаа мекемесинин электрондук билет сатуу бөлүмүнүн адиси Гүлмейиз Ниязбай кызы жалпы жүргүнчүлөрдүн электрондук билет картасы эч кандай документсиз эле берилерин айтты:
«Бул көк түстүү карта - жалпы жүргүнчүлөрдүн картасы. Бирдик сыяктуу эле 36 сомдон 1000 сомго чейин салып алып кете беришет. Бул картанын ээлери муниципалдык автобустарда 8 сом, троллейбустарда 6 сом төлөп жүрө алышат. Экинчиси - мектеп окуучуларынын картасы. Муну алыш үчүн балдар өзүнүн окуучулугун тастыктаган күбөлүк менен келип алат. Алар автобус, троллейбустарда бир сомдон төлөп жүрүшөт. Бул картанын баасы 100 сом, ичинде 100 бирдиги бар. Үчүнчүсү – пенсионерлердин картасы. Аларга карта ардагерлердин күбөлүгү менен гана берилет. Ош шаарында пенсияга чыккан гана пенсионерлерге берилет. Мындай карта менен пенсионерлер акысыз жүрүшөт».
Бүгүнкү күнү жалпы жүргүнчүлөрдүн жана мектеп окуучуларынын электрондук билет картасы автоунаа айдоочуларынын колуна берилген.
Пенсионерлер муниципалдык ишкананын карта сатуу бөлүмүнө гана кайрыла алышат. Шаардык пенсионер Салима Орунбаева электрондук билет системасынын артыкчылыгын белгиледи:
«Бул жаңы система мага жакты. Биз мурда автобус-троллейбустарга накталай акча төлөп келсек, эми карта менен гана төлөп калдык. Ыңгайлуу да экен».
Муниципалдык автоунаа ишканасынын башчысы Талант Капаровдун айтымында, шаардын жетекчилиги пенсионерлердин жана майып адамдардын жол киреси үчүн жылына 16 млн. сом бөлөт.
«Алар акысыз жүрүшөт, - деди Талант Капаров. - Электрондук картасын канча пенсионер колдонуп, канча акча коротулганы анык болот. Жыл аягында мэрия бизден: «Канча пенсионер ташыдың? Канча акча короду?» деп сурап, аныктайт да, үнөмдөлгөн акчаны алып коюшу мүмкүн. Ошондуктан биз пенсионерлерге да кайрылат элек, мүмкүнчүлүктөн пайдаланып, карталарды алышсын».
Бирок бул жеңилдиктен шаардан тышкары жашаган пенсионерлер колдоно албайт.
Оштун четиндеги Кара-Суу районуна караштуу Мады айылынан келген Розахан Садыкова Ош шаарындагы ишканалардын биринде иштейт. Ал жол кирени накталай төлөгөн жүргүнчүлөр дээрлик эки эсе кымбат төлөп укуктары бузулуп жатат деген оюн билдирди:
«Шаарда иштейм. Күндө келип, кетем. Кээде бир нече жолу автобус, троллейбуска түшөм. Мурда алты сомдон төлөп келсек, эми он сом кылып койду. Андай болсо бизге окшогон шаардык эмес пенсионерлерге деле акысыз кылып койсо болмок».
Ош шаарындагы муниципалдык автоунааларда электрондук билет системасы Европа өнүктүрүү жана реконструкциялоо банкынын каржылоосундагы долбоордун алкагында ишке ашууда. Бул долбоор 2016-жылы башталган, ага 9,7 млн. евро бөлүнгөн. Долбоордун алкагында шаарга 36 автобус, 23 троллейбус сатылып алынган.
Шаар бийлиги учурда электрондук билет картасынын балансын толуктоочу терминалдарды жогорку окуу жайларында, соода борборлорунда орнотууну көздөп турат. Ошондой эле ЭЛСОМ, «Мегапей» жана башка электрондук капчыктар аркылуу балансты толуктоо мүмкүнчүлүгү да караштырылып жатат.
