Өкмөт 2013-жылдын алгачкы аптасы адаттагыдай эле эс алуу күндөр болорун жарыялады. Албетте көптөгөн кыргызстандыктар Жаңы жылды жана аны улай эс алуу күндөрдү үйүндө өткөрүп, күн мурунтадан даярдалган тамактарды четинен жеп, сыналгы көрөт. Бирок баары эле жамбаштап үйүндө жатпаса керек.
Кыргызстанда жаңы жылдык каникулда үйдө конок тосуп отурбай, ары-бери чыгып, активдүү эс алгандардын саны жогорулап бараткандай. Андайларды ички жана тышкы туризмге ынтызар салгандар деп экиге бөлсөк болот. Анда эмесе чет жакта эс алууну тандагандардан баштайлы.
Күн, жээк жана деңиз...
Жаңы жыл жакындап келатканда Бишкектеги саякат агенттиктердин иши кайнайт. Анткени колунун келишинче акча топтогон кыргызстандыктар жакшы жана эсте калгыдай эс алуу саякатын караштыра баштайт. Төгөрөктүн төрт бурчуна сапар алуу мүмкүнчүлүгү бар болгонуна карабай, көбү Түштүк Азия каттамдарын тандашат.
Түштүк Азия болсо өтө кең мейкиндик эмеспи, бири-бирине окшобогон, көп түрдүүлүгү менен айырмаланган өлкөлөр орун алган.
"Зарубеж.кг" саякат агенттигинин аткаруучу директору Елена Липскаянын сөзүнө караганда, эң көп жолдомо Бириккен Араб Эмираттарына алынат, андан кийинки орундарда Тайланд, Малайзия, Индонезия, Кытайдын Хайнан аралы турат.
- Эмне үчүн биздин кардарлардын көбү Араб же Түштүк-Чыгыш Азия өлкөлөрүндө эс алууну жактырышат? Анткени ал жакта күн жылуу, сууга түшсө болот. Тайланд, Малайзия, Индонезияга экзотика үчүн, ал эми Араб Эмираттарына белгилүү маркалардын кийим-кечесин сатып алууга барышат. Бул өлкөлөргө баруу анчейин деле кымбат эмес, бир кишиге 800 доллардан туура келет. Бул сумманын ичине учактын билети, жатакана, трансфер, медициналык камсыздоо жана виза баасы кирет. Анын үстүнө бул өлкөлөргө виза алуу маселеси жеңилдетилген.
Мындан сырткары бул жылы Индия, Шри-Ланка, Малдив жана Сейшел аралдарын тандагандар саны мурдагыга салыштырмалуу кыйла көбөйүптүр.
Европаны тандагандар аз
Ал эми кышкы каникулду АКШ менен Батыш Европада өткөрүүнү каалагандар сейрек кезигет экен. "Кыргыз концепт" компаниясынын тышкы туризм боюнча адиси Асел Асымбаева анын себептерин атады. Түз авиакаттам дээрлик жок болгондуктан, саякат баасы кыйла кымбат, киши башына кеминде 1700 евродон башталат. Шенген визасын алуу да кыйын жана дегеле Европада ары-бери турган-басканы кыргызстандыктар үчүн кымбат. Анан да суук жерге баргандан көрө жылуу Түштүк Азияга барганды жактырышат. Ошентсе да Италияга, Францияга жана Испанияга жолдомо алгандар да бар экен.
- Жыл сайын эс алгандардын саны жогорулап баратканы байкалат. Бул элдин саякатка чыгууга ашыкча каражаты бар болгонун жана көр-жер алгандан көрө эл-жер көрүп, чочун маданият менен таанышууга ынтызар экенинен кабар берет.
Мындан тышкары кээ бир кардарлар Африка жана Түштүк Америка өлкөлөрүнө саякат уюштуруп берүүнү сурап келишет, "бирок виза маселеси мындай демилгелерди ишке ашырууга тоскоолдук кылууда", - деп саякат агенттиктердин өкүлдөрү өкүнүшөт.
Жаңы жылдык танапис маалында чет жакта эс алуу үчүн колунда бар ишкерлер да, бир нече айлык маянасын топтоп алган жаштар да көп. Учурда эки кишилик же үй-бүлөлүк турду бир-эки ай мурун сатып алышат. Кардарлардын көбү Бишкектин эле тургундары болсо да, Оштон жана башка аймактардан бир-экиден кезигет.
Кыргызстанда да эс алса болот
Ал эми өлкөдө калган кыргызстандыктардын бир бөлүгү эс алуу күндөрүн тоого чыгып, лыжа тепкенге коротсо, башкалары Ысык-Көлдүн жээгиндеги санаторийлерде тынч өткөрүшөт.
"Муза трэвэл" ишкананын ички туризм боюнча адиси Алибек Рахматуллаевдин айтымында, жергиликтүү элдин басымдуу бөлүгү саякат агенттиктерге кайрылбай эс алат.
- Биздин кардарлардын 85 пайызы чет өлкөлүктөр, 15 ашып кетсе 20 пайызын гана жергиликтүү эл түзөт. Кызмат акысына токтолсок, биз сунуш кылган лыжа базаларында эки күн эс алуу үчүн бир киши 400-500 доллар төлөйт. Бул биздикилер үчүн кымбат болушу мүмкүн, ал эми казактар менен орустарга кадыресе баа. Жергиликтүү эл көбүнчө шаар четине же тоого жакын жашаган туугандарынын үйүнө барып, чөнтөгүнө жараша эс алат.
Кыргызстанда жаңы жылдан кийин эс алуу салты СССР курамына киргенден кийин башталган. Мындай салт Батышта жок, анткени алар Рождествого карата 24-декабрдан баштап Жаңы жылга чейин эс алып, андан кийин кадимкидей иштей беришет.
Кыргызстанда болсо иш жумасы 2013-жылдын 8-январында башталат. Ага чейин болсо жаңы жылдык эс алуу күндөрдү чет өлкөдө күнгө кактанып өткөрөсүзбү, же Кыргызстандын тоолорунда чана тебесизби, же үйдө диванда телевизор көрөсүзбү, айтор көңүлүңүзгө төп келсе эле болду.
