Дүйнөнүн ишкер элитасынын өкүлдөрү Иракка каршы ыктымал согуштун кесепеттеринен тынчызданып жатканы жашыруун эмес. Алар согуш эл аралык экономикадагы кырдаалды дагы начарлатабы деп кооптонот. Дүйнөнүн бизнес лидерлери арасында Иракка күч колдонулушуна каршы болгондор арбын экенин Давостогу сөзүндө Колин Пауэлл өзү да моюнга алды. Андыктан, АКШнын Мамлекеттик катчысы Давостогу экономикалык форумга чогулгандарды Иракка карата катаал мамиленин зарылдыгына ынандырууга аракеттенди. Колин Пауэлл белгилегендей, Ирак өзүнүн курал-жарак отчетунда чын маалыматтарды бербеди жана Багдаддын өз эрки менен куралсыздануу ниети байкалбайт. Ал АКШнын БУУнун Коопсуздук Кеңешинде дүйшөмбү күнү Иракта иштеп жаткан инспекторлордун жетекчилеринин отчету угулгандан кийинки аракеттерине токтолуп , мындай деди:
- Менин өкмөтүм ал отчетту өтө кылдаттык менен иликтейт. Биз анын жыйынтыктары боюнча Коопсуздук Кеңешинин башка мүчөлөрү менен пикир алмашабыз. Бүгүн же эртең эле чечим чыгарууга ашыкпайбыз. Бирок, убакыт аяктап баратканы - айдан ачык. Мындан ары Ирак өзүнүн милдеттемелерин жээрий беришин актоого болбойт. Биз Ирак куралсыздануу жараянына катышып жатканына же куралсыздандырылышына ээ болушубуз керек.
АКШнын Мамлекеттик катчысынын пикиринде, Ирак бийликтери убакытты созуу үчүн мурдагыдай эле түрдүү айла-амалдарын пайдаланып жатат:
-Инспекциянын алты аптасынан кийин да эл аралык коомчулук чечүүчү суроолордун жообуна муктаж. Инспекторлордун мурунку тобу Ирактан чыгарылганга чейин биз билген күйдүргү менен ботулиндин он миңдеген литри жок кылынган болсо, анын далили кайда? Муну инспекторлорго Ирак далилдеши керек. Химиялык дүрмөттөрдү ташууга жөндөмдүү 30 миңдей жабдуу эмне болду? Инспекторлор алардын он алтысын гана араң табышкан. Калгандары кайда? Биологиялык лаборотория катары пайдаланылган чүмкөмө машиналар кайда? Эмне үчүн Ирак уранды өндүрүү жана аны өзөктүк курал үчүн керектелүүчү затка айландыра турган атайын жабдууларды жасоо аракетин улантып жатат?
К. Пауэлл массалык кыргын салуучу куралдар жок экенин эл аралык коомчулукка БУУнун инспекторлору эмес Ирак өзү далилдеши керек деп эсептейт.
Ал ырастагандай, эгер Иракты куралсыздандыруу үчүн согуш талап кылынса – АКШ мындай чарадан баш тартпайт:
- АКШ убакыт бүтүп баратат деген ишенимде. Биз эгер Иракты массалык кыргын салуучу куралдардан арылтуунун жалгыз жолу согуш болсо , андан баш тартпайбыз. Биз өзүбүздүн Иракка каршы аскердик аракеттерди ага даяр өнөктөш мамлекеттер менен бирге же өз алдынча жүргүзүү укугубузду сактап кала беребиз.
Ал эми АКШ менен Батыш өлкөлөрү ортосундагы азыркы пикир келишпестиктерди Пауэлл бир үй-бүлөнүн ичиндеги эле жубайлардын талашына салыштырды. Белгилүү болгондой, Батыш Европанын айрым ири өлкөлөрү АКШнын Ирак боюнча турумун колдобойт. Эксперттер болсо АКШнын Мамлекеттик катчысынын Давостогу сөздөрүн ар башкача баалап жатышат. Маселен, Франциядагы Эл аралык мамилелер институтунун директорунун орун басары Доминик Моиси Давоско барган европалык делегаттардын, ошондой эле дүйнөнүн башка чөлкөмдөрүнөн келгендердин көпчүлүгү АКШ Мамлекеттик катчысынын сөзүнө ынанган жок деп эсептейт:
- Колин Пауэлл келтирген аргументтер ишенимдүү болгону менен дүйнөнүн калган бөлүгү далилдерди күтүүдө. Ал муну кантип далилдей алат. Биз ынанышыбыз абзел. Андыктан кандайдыр бир деңгээлде Давостогу европалыктар көбүрөөк кооптонгондой болду. Алар укканына толук ынанган да, ишенген да жок.
Давосто АКШнын Мамлекеттик катчысынан кийин сөз алган Йорданиянын падышасы Абдалла Ирак кризиси кереметтүү бир нерсе болуп эле тынчтык жол менен чечилбесе, ал дипломатиялык ыкма менен жөндөлүшү үчүн убакыт өтүп кеткенин белгилеген эле. Франциялык эксперт Доминик Моисинин айтымында, Европанын саясий жана бизнес лидерлеринин көпчүлүгү да ушундай эле көз карашта.
- Менин өкмөтүм ал отчетту өтө кылдаттык менен иликтейт. Биз анын жыйынтыктары боюнча Коопсуздук Кеңешинин башка мүчөлөрү менен пикир алмашабыз. Бүгүн же эртең эле чечим чыгарууга ашыкпайбыз. Бирок, убакыт аяктап баратканы - айдан ачык. Мындан ары Ирак өзүнүн милдеттемелерин жээрий беришин актоого болбойт. Биз Ирак куралсыздануу жараянына катышып жатканына же куралсыздандырылышына ээ болушубуз керек.
АКШнын Мамлекеттик катчысынын пикиринде, Ирак бийликтери убакытты созуу үчүн мурдагыдай эле түрдүү айла-амалдарын пайдаланып жатат:
-Инспекциянын алты аптасынан кийин да эл аралык коомчулук чечүүчү суроолордун жообуна муктаж. Инспекторлордун мурунку тобу Ирактан чыгарылганга чейин биз билген күйдүргү менен ботулиндин он миңдеген литри жок кылынган болсо, анын далили кайда? Муну инспекторлорго Ирак далилдеши керек. Химиялык дүрмөттөрдү ташууга жөндөмдүү 30 миңдей жабдуу эмне болду? Инспекторлор алардын он алтысын гана араң табышкан. Калгандары кайда? Биологиялык лаборотория катары пайдаланылган чүмкөмө машиналар кайда? Эмне үчүн Ирак уранды өндүрүү жана аны өзөктүк курал үчүн керектелүүчү затка айландыра турган атайын жабдууларды жасоо аракетин улантып жатат?
К. Пауэлл массалык кыргын салуучу куралдар жок экенин эл аралык коомчулукка БУУнун инспекторлору эмес Ирак өзү далилдеши керек деп эсептейт.
Ал ырастагандай, эгер Иракты куралсыздандыруу үчүн согуш талап кылынса – АКШ мындай чарадан баш тартпайт:
- АКШ убакыт бүтүп баратат деген ишенимде. Биз эгер Иракты массалык кыргын салуучу куралдардан арылтуунун жалгыз жолу согуш болсо , андан баш тартпайбыз. Биз өзүбүздүн Иракка каршы аскердик аракеттерди ага даяр өнөктөш мамлекеттер менен бирге же өз алдынча жүргүзүү укугубузду сактап кала беребиз.
Ал эми АКШ менен Батыш өлкөлөрү ортосундагы азыркы пикир келишпестиктерди Пауэлл бир үй-бүлөнүн ичиндеги эле жубайлардын талашына салыштырды. Белгилүү болгондой, Батыш Европанын айрым ири өлкөлөрү АКШнын Ирак боюнча турумун колдобойт. Эксперттер болсо АКШнын Мамлекеттик катчысынын Давостогу сөздөрүн ар башкача баалап жатышат. Маселен, Франциядагы Эл аралык мамилелер институтунун директорунун орун басары Доминик Моиси Давоско барган европалык делегаттардын, ошондой эле дүйнөнүн башка чөлкөмдөрүнөн келгендердин көпчүлүгү АКШ Мамлекеттик катчысынын сөзүнө ынанган жок деп эсептейт:
- Колин Пауэлл келтирген аргументтер ишенимдүү болгону менен дүйнөнүн калган бөлүгү далилдерди күтүүдө. Ал муну кантип далилдей алат. Биз ынанышыбыз абзел. Андыктан кандайдыр бир деңгээлде Давостогу европалыктар көбүрөөк кооптонгондой болду. Алар укканына толук ынанган да, ишенген да жок.
Давосто АКШнын Мамлекеттик катчысынан кийин сөз алган Йорданиянын падышасы Абдалла Ирак кризиси кереметтүү бир нерсе болуп эле тынчтык жол менен чечилбесе, ал дипломатиялык ыкма менен жөндөлүшү үчүн убакыт өтүп кеткенин белгилеген эле. Франциялык эксперт Доминик Моисинин айтымында, Европанын саясий жана бизнес лидерлеринин көпчүлүгү да ушундай эле көз карашта.
