Өткөн аптанын аягында Коррупцияны алдын-алуу боюнча улуттук агенттиктин мурдагы башкы комиссары Курманбек Жороев президенттин жарлыгы менен кызматтан кетти. Анын себептери буга чейинки кадрдык өзгөрүүлөрдө боло келгендей - ачык айтылган жок.
Укукчу адис Таштанбек Жанузаков Кыргызстанда коррупция азаймак турсун кайра күчөп кетти деген пикирде.
- А негизи бул замандын бузулганы. Бүт чиновниктер, мамлекеттик кызматта иштегендер коррупцияга малынып алышты. Себеби ар бир ишке, сурап келеби, маммүлктөбү, мамкаттоодобу, бир иш жасап бериш үчүн сөзсүз алышат. Бул элдин баарына маалым. Аны газетага деле чыгарып жатат. Ал эми муну оңдош үчүн сөзсүз системаны түзүш керек.
Алдым-жуттумдуктун алкымы тыйылып, коррупциянын тизгини тартылып калганын кайталоодон президент Курманбек Бакиев эле тажай элек. Анын ырасташынча, коррупция азайды, тек ал билим берүү, саламаттык сактоо, ички иштер сындуу тармактарда гана калды, аларды аз убакыттын ичинде тыйып коюу мүмкүн эмес.
-Үч-төрт киши эле кыйкыра берсе ошонун үнү чыгат. Калган өкмөттүк уюмдар, башка органдардын үнү угулбайт. Эмне болуп жатат? Түшүнүксүз,- дейт К.Бакиев.
Анткен менен Кыргызстан абыдан коррупциялашкан өлкө экени жаамы дүйнөгө жыл сайын жарыя айтылып келатат. Алдым-жуттумдуктун тамыры коом турмушуна кенен жайылганын коррупцияны алдын-алуу боюнча улуттук агенттиктин жарым жылга жете бербеген тажрыйбасы да тастыктап бере алат. Агенттик жаңыдан уюшулуп жатканда башкы комиссар Курманбек Жороев жаңы кызматтын максат-милдеттерин мындайча аныктаган.
- Келечекте бул натыйжасын бере турган болсо аты да өзгөрөт. Алдын-алуу эмес, коррупцияга каршы күрөшүүчү агенттик болот го деп ойлоп жатабыз. Анан бул агенттик кирген кеңеш эч кимдин алдында отчет бербейт. Мурдагы түзүлгөн органдар, коррупция болобу, кылмыштуулукка каршы күрөшүүбү, алар мамлекеттин алдында болчу. Азыр болсо мынабул кеңеш эч кимге баш ийбейт.
Улуттук агенттик жалаң эле коррупцияны алдын-алуу, коррупцияга каршы мыйзамдарды иштеп чыгуу, талдоо жүргүзүү менен алектенбестен, быйылкы жылдан тарта коррупцияга каршы күрөштү баштамак. Жыл башында агенттиктин башкы комиссары башка ишке өткөнүнө байланыштуу делген жүйөө менен кызматтан алынып, ордуна Рахматулла Эралиев дайындалды.
- Коррупцияга каршы күрөшүүчү агенттикти жетектеп бербейсизби, деген сунуш түштү. Аны талдап көрүп эл үчүн кызмат кылайын деп мына бүгүн келип отуруп ишти баштадым. Өзүм милициянын полковнигимин,- деп айтты жаңы дайындалган комиссар Р.Эралиев.
Коррупцияны алдын-алуу улуттук агенттиктин башкы комиссарынын айтуусунда алдым-жуттумдук төмөндөн башталып, жогору чыгууда. Күрөштү мына ушул төмөн жактан баштоо керек .
- Биз анализдеп көрдүк. Алдынан башташ керек да бардык ишти. Анан да мыйзамдарды карап чыгыш керек. Бизде коррупцияга жол ачкан мыйзамдар да көп. Ошон үчүн мыйзамдарды да карашыбыз керек,- деп айтты Рахматулла Эралиев.
Кыргызстанда коррупцияга каршы күрөштүн зарылдыгы тууралуу оголе көп айтылат. Учурунда экс-президент А.Акаев айкөл Манастын арбагы уруп кетерин айтып коррупциячыларды уялтып келсе, азыркы президент К.Бакиев коррупция өкмөт менен президенттик акимчиликте жок деп келет, буга талдоочулар пикиринде, ишенген киши жокко эсе.
Укукчу адис Таштанбек Жанузаков Кыргызстанда коррупция азаймак турсун кайра күчөп кетти деген пикирде.
- А негизи бул замандын бузулганы. Бүт чиновниктер, мамлекеттик кызматта иштегендер коррупцияга малынып алышты. Себеби ар бир ишке, сурап келеби, маммүлктөбү, мамкаттоодобу, бир иш жасап бериш үчүн сөзсүз алышат. Бул элдин баарына маалым. Аны газетага деле чыгарып жатат. Ал эми муну оңдош үчүн сөзсүз системаны түзүш керек.
Алдым-жуттумдуктун алкымы тыйылып, коррупциянын тизгини тартылып калганын кайталоодон президент Курманбек Бакиев эле тажай элек. Анын ырасташынча, коррупция азайды, тек ал билим берүү, саламаттык сактоо, ички иштер сындуу тармактарда гана калды, аларды аз убакыттын ичинде тыйып коюу мүмкүн эмес.
-Үч-төрт киши эле кыйкыра берсе ошонун үнү чыгат. Калган өкмөттүк уюмдар, башка органдардын үнү угулбайт. Эмне болуп жатат? Түшүнүксүз,- дейт К.Бакиев.
Анткен менен Кыргызстан абыдан коррупциялашкан өлкө экени жаамы дүйнөгө жыл сайын жарыя айтылып келатат. Алдым-жуттумдуктун тамыры коом турмушуна кенен жайылганын коррупцияны алдын-алуу боюнча улуттук агенттиктин жарым жылга жете бербеген тажрыйбасы да тастыктап бере алат. Агенттик жаңыдан уюшулуп жатканда башкы комиссар Курманбек Жороев жаңы кызматтын максат-милдеттерин мындайча аныктаган.
- Келечекте бул натыйжасын бере турган болсо аты да өзгөрөт. Алдын-алуу эмес, коррупцияга каршы күрөшүүчү агенттик болот го деп ойлоп жатабыз. Анан бул агенттик кирген кеңеш эч кимдин алдында отчет бербейт. Мурдагы түзүлгөн органдар, коррупция болобу, кылмыштуулукка каршы күрөшүүбү, алар мамлекеттин алдында болчу. Азыр болсо мынабул кеңеш эч кимге баш ийбейт.
Улуттук агенттик жалаң эле коррупцияны алдын-алуу, коррупцияга каршы мыйзамдарды иштеп чыгуу, талдоо жүргүзүү менен алектенбестен, быйылкы жылдан тарта коррупцияга каршы күрөштү баштамак. Жыл башында агенттиктин башкы комиссары башка ишке өткөнүнө байланыштуу делген жүйөө менен кызматтан алынып, ордуна Рахматулла Эралиев дайындалды.
- Коррупцияга каршы күрөшүүчү агенттикти жетектеп бербейсизби, деген сунуш түштү. Аны талдап көрүп эл үчүн кызмат кылайын деп мына бүгүн келип отуруп ишти баштадым. Өзүм милициянын полковнигимин,- деп айтты жаңы дайындалган комиссар Р.Эралиев.
Коррупцияны алдын-алуу улуттук агенттиктин башкы комиссарынын айтуусунда алдым-жуттумдук төмөндөн башталып, жогору чыгууда. Күрөштү мына ушул төмөн жактан баштоо керек .
- Биз анализдеп көрдүк. Алдынан башташ керек да бардык ишти. Анан да мыйзамдарды карап чыгыш керек. Бизде коррупцияга жол ачкан мыйзамдар да көп. Ошон үчүн мыйзамдарды да карашыбыз керек,- деп айтты Рахматулла Эралиев.
Кыргызстанда коррупцияга каршы күрөштүн зарылдыгы тууралуу оголе көп айтылат. Учурунда экс-президент А.Акаев айкөл Манастын арбагы уруп кетерин айтып коррупциячыларды уялтып келсе, азыркы президент К.Бакиев коррупция өкмөт менен президенттик акимчиликте жок деп келет, буга талдоочулар пикиринде, ишенген киши жокко эсе.
