Айрым талдоочулар 2010-жылы жазда бийликке нааразы болгондор көбөйүп, жер-жерлерде массалык толкундоолор пайда болуп кетсе бийлик айрым чегинүүлөргө барууга аргасыз болот дешет.
Саясий серепчи Аскарбек Мамбеталиевдин пикиринде, өлкөдө андай кырдаал жаралышы үчүн “кыртыш” деле даяр болуп калды. Буга былтыр орун алган бир катар саясий-экономикалык, коомдук мааниге ээ окуялар себепчи болду.
Айта кетсек былтыр, айрым саясатчылар менен журналисттердин өлтүрүлүшү, ур-токмокко кабылгандардын көбөйүшү, өлкөдөн чыгып кетүүгө аргасыз болгон жана сот жообуна тартылган саясий ишмерлердин саны артканы, президенттин кичүү уулу премьер-министрдикинен таасирдү мамлекеттик кызматка отурушу, тарифтердин көтөрүлүшү сыяктуу окуялар орун алды.
Азиза Абдрасулова
Белгилүү укук коргоочу Азиза Абдрасулованын айтымында, бийлик ушул тапта пландуу түрдө, атайылап эле катаал режим курууга багыт алгандай:
- Биз бүгүнкү күндө эки айрылыш жолдо турабыз. Биз же толук диктаторлук режимге өтүп, адам укуктарын сактабай, тап-такыр башка багыттагы өнүгүү жолуна бет алып калышыбыз мүмкүн, же болбосо биз кайрадан өзүбүздүн демократиялык багытыбызды акырына чыгарышыбыз мүмкүн. Бул жерде, азыр Кыргызстанда бардык багытта адам укуктарынын бузулушу кокустук эмес. Негизи мамлекет өзүнүн багытын өзгөртүп, атайылап эле ушундай саясий кадамдарга барып атат деген ойго келип атабыз...
Ошондой эле А.Абдрасулова укук коргоочулар кандай болгон күндө да демократиялык баалуулуктар үчүн күрөшө беришерин, жазында саясий күрөш күч ала турган болсо жарандарга каршы күч колдонулушу мүмкүндүгүн, андыктан андай иштерге да каршы турушарын билдирди.
Ал эми саясий серепчи Токтогул Какчекеевдин пикиринде, жазында саясат кызышы мүмкүн. Анткени тарифтер да көтөрүлүп, айрым чиновниктер да таза иштебей атышат:
Токтогул Какчекеев
- Энергетиканын, ысык суунун баасы көтөрүлүп атат. Баа көтөрүлбөгөн иш болбой атат. Биз эмнеге ушундай абалга келип жеттик. Анткени, “ак үйдүн” билермандары Акаевден баштап өздөрүнүн курсагын толтуруп, сырттан келген кредиттердин адал-арамдыгына карабай мамлекетти 2,5 миллиард долларга карыздар кылышты. Азыр саясаттык жол менен келген кредиттер менен гранттарга кол тосууга мажбур болуп атабыз.
Бирок Т.Какчекеевдин айтымында жылыштар да бар. Анткени соңку кездери Максим Бакиев баштаган жаш кадрлар да бийликке келди. Ошол жаштар экономиканын өсүшүнө өбөлгө түзүшү да мүмкүн.
“Ак жол” фракциясынын мүчөсү Бейшенбек Абдрасаковдун ырасташынча, соңку жылдары Кыргызстан өнүгүү жолунда баратканы көрүнүп турат. Андыктан анын баарын көрүп турган эл мурдагыдай көтөрүлбөйт, көчөгө чыкпайт:
Бейшенбек Абдрасаков- Бизде алдыга жылган иштер көп. Мына, акыркы кездери Камбар-Атада жардыруу болуп, ГЭС курулуп атат. Кумтөрдө мурда он беш жылда берилчү акчаны он эсе көтөрүп, аны төлөй башташты. АКШ базасы 17 миллион төлөп келген болсо азыр 60 миллион доллар төлөп атат. Мунун бардыгы экономикалык өсүп-өнүгүү.
Мына, заводдор ачылып атат. Президентибиз кечээ эле Токмокко барып 2-3 завод ачып келди. Жалал-Абадда, Ошто заводдор ачылып атат. Жолдор курулуп атат. Мунун бардыгы фактылар. Ал эми жанагы нааразычылыктар боюнча, муну бир киши камалса эле аны саясатташтырып атышат. Ошолор жазында бир нерсе кылабыз деши мүмкүн. Бирок бүгүнкү күнү эл түшүнөт, эл билет. Алар мурдагыдай көтөрүлүп чыкпайт.
Айрым талдоочулар белгилешкендей, Кыргызстан – бир эле күндө чоң окуялар орун алып кетүүсү мүмкүн болгон өзгөчө өлкө. Андыктан “жазында абал курчуйт же курчубайт” деп бир жактуу айтыш кыйын дешет.
Оппозиция өкүлдөрү болсо өлкөдө камоо, сабоо, өлтүрүү, куугунтуктоолор улана берсе бир күнү коом жарыларын, абал ошого жакындап калганын айтышууда.
Саясий серепчи Аскарбек Мамбеталиевдин пикиринде, өлкөдө андай кырдаал жаралышы үчүн “кыртыш” деле даяр болуп калды. Буга былтыр орун алган бир катар саясий-экономикалык, коомдук мааниге ээ окуялар себепчи болду.
Айта кетсек былтыр, айрым саясатчылар менен журналисттердин өлтүрүлүшү, ур-токмокко кабылгандардын көбөйүшү, өлкөдөн чыгып кетүүгө аргасыз болгон жана сот жообуна тартылган саясий ишмерлердин саны артканы, президенттин кичүү уулу премьер-министрдикинен таасирдү мамлекеттик кызматка отурушу, тарифтердин көтөрүлүшү сыяктуу окуялар орун алды.
Белгилүү укук коргоочу Азиза Абдрасулованын айтымында, бийлик ушул тапта пландуу түрдө, атайылап эле катаал режим курууга багыт алгандай:
- Биз бүгүнкү күндө эки айрылыш жолдо турабыз. Биз же толук диктаторлук режимге өтүп, адам укуктарын сактабай, тап-такыр башка багыттагы өнүгүү жолуна бет алып калышыбыз мүмкүн, же болбосо биз кайрадан өзүбүздүн демократиялык багытыбызды акырына чыгарышыбыз мүмкүн. Бул жерде, азыр Кыргызстанда бардык багытта адам укуктарынын бузулушу кокустук эмес. Негизи мамлекет өзүнүн багытын өзгөртүп, атайылап эле ушундай саясий кадамдарга барып атат деген ойго келип атабыз...
Ошондой эле А.Абдрасулова укук коргоочулар кандай болгон күндө да демократиялык баалуулуктар үчүн күрөшө беришерин, жазында саясий күрөш күч ала турган болсо жарандарга каршы күч колдонулушу мүмкүндүгүн, андыктан андай иштерге да каршы турушарын билдирди.
Ал эми саясий серепчи Токтогул Какчекеевдин пикиринде, жазында саясат кызышы мүмкүн. Анткени тарифтер да көтөрүлүп, айрым чиновниктер да таза иштебей атышат:
- Энергетиканын, ысык суунун баасы көтөрүлүп атат. Баа көтөрүлбөгөн иш болбой атат. Биз эмнеге ушундай абалга келип жеттик. Анткени, “ак үйдүн” билермандары Акаевден баштап өздөрүнүн курсагын толтуруп, сырттан келген кредиттердин адал-арамдыгына карабай мамлекетти 2,5 миллиард долларга карыздар кылышты. Азыр саясаттык жол менен келген кредиттер менен гранттарга кол тосууга мажбур болуп атабыз.
Бирок Т.Какчекеевдин айтымында жылыштар да бар. Анткени соңку кездери Максим Бакиев баштаган жаш кадрлар да бийликке келди. Ошол жаштар экономиканын өсүшүнө өбөлгө түзүшү да мүмкүн.
“Ак жол” фракциясынын мүчөсү Бейшенбек Абдрасаковдун ырасташынча, соңку жылдары Кыргызстан өнүгүү жолунда баратканы көрүнүп турат. Андыктан анын баарын көрүп турган эл мурдагыдай көтөрүлбөйт, көчөгө чыкпайт:
Мына, заводдор ачылып атат. Президентибиз кечээ эле Токмокко барып 2-3 завод ачып келди. Жалал-Абадда, Ошто заводдор ачылып атат. Жолдор курулуп атат. Мунун бардыгы фактылар. Ал эми жанагы нааразычылыктар боюнча, муну бир киши камалса эле аны саясатташтырып атышат. Ошолор жазында бир нерсе кылабыз деши мүмкүн. Бирок бүгүнкү күнү эл түшүнөт, эл билет. Алар мурдагыдай көтөрүлүп чыкпайт.
Айрым талдоочулар белгилешкендей, Кыргызстан – бир эле күндө чоң окуялар орун алып кетүүсү мүмкүн болгон өзгөчө өлкө. Андыктан “жазында абал курчуйт же курчубайт” деп бир жактуу айтыш кыйын дешет.
Оппозиция өкүлдөрү болсо өлкөдө камоо, сабоо, өлтүрүү, куугунтуктоолор улана берсе бир күнү коом жарыларын, абал ошого жакындап калганын айтышууда.
