Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
25-Апрель, 2024-жыл, бейшемби, Бишкек убактысы 06:43

ИРАКТА ИНСПЕКЦИЯ УЛАНТЫЛА БЕРЭЭРИ ЖЕ СОГУШ БАШТАЛААРЫ АНЫКТАЛА ТУРГАН УЧУР ЖАКЫНДООДО


Улан Алымкул уулу, Прага Европанын сегиз өлкөсүнүн лидерлери бейшемби күнкү биргелешкен билдирүүсүндө Ирак маселеси боюнча АКШга тилектеш экенин жарыялашты. Ал эми Ак үйдүн өкүлү ырастагандай, Вашингтон Ирак кризисине байланышкан дипломатиялык аракеттердин "акыркы фазасына" киришүүдө. БУУнун Коопсуздук Кеңешинде болсо, эл аралык инспекторлорго дагы убакыт берүү зарылбы же Багдадды куралсыздандыруу үчүн күч колдонуу керекпи деген суроонун айланасындагы талкуулар улантылды.

Бейшемби күнү бир катар европалык басылмаларда жарыяланган билдирүүгө Британия, Испания, Италия, Дания, Венгрия, Польша, Португалия, Чехиянын лидерлери кол коюшкан. Өз билдирүүсүдө алар Ирак маселеси боюнча АКШга тилектеш экенин белгилөө менен Европанын Иракка карата бирдиктүү саясатын иштеп чыгуу зарылдыгына токтолушат. АКШнын Европаны фашизм менен коммунизмден бошотуудагы ролун эскерген лидерлер, ошондой эле БУУнун Коопсуздук Кеңешинин Ирак боюнча резолюциясына Европа Биримдигинин өлкөлөрү тегиз колдоо көргөзүшү абзел экенин айтышкан. Билдирүүнүн авторлору Ирактагы режим азыр деле БУУнун куралсызданууну талап кылган резолюцияларын аткарбай, эл аралык коопсуздукка коркунуч келтирип жатат деп эсептешет. Документке Европанын БУУнун Коопсуздук Кеңешине мүчө эки өлкөсү - Франция менен Германиянын жетекчилери кол койгон эмес.

Андыктан, Париж жана Берлин БУУнун Коопсуздук Кеңшиндеги талкууларда да Иракта эл аралык инспекторлордун иштешине көбүрөөк убакыт берилишин жактаган өлкөлөрдүн көч башында турууда. Алардын катарында Орусия менен Кытай да бар. БУУдагы дипломаттардын айтымында, шаршемби күнкү талкууларда испекторлорго убакыт берилишин Коопсуздук Кеңешине мүчө 15 өлкөнүн 11и жактады. Маселен, Орусиянын БУУдагы элчиси Сергей Лавров азырынча инспекцияны токтото тургандай жүйөө жок деп эсептейт:

- Биз инспекцияны токтотуунун кандайдыр бир жүйөөсүн көргөн жокпуз. Инспекция пайдалуу жана натыйжалуу. Ал, албетте, улантылышы керек.

Ал эми Иракка карата күч колдонууга демилгечи болуп жаткан АКШ менен Британиянын сунушун Коопсуздук Кеңешинде Испания жана Болгария колдоодо. Алар Ирак мындан ары деле милдеттенмелерин аткарып, өз эрки менен куралсызданаарынан күмөн санашат. Кечээ Ирактын БУУдагы элчиси Мохамед ал –Дури анын өлкөсү инспекторлор менен кызматташуусун активдештирээрин билдирди:

- Биз алдыга дагы бир кадам таштайбыз жана Ирак массалык кыргын салуучу куралдарга ээ деген негизсиз ырастоолор жасалма экенин далилдөө үчүн инспекторлор менен активдүү кызматташабыз.

Учурда БУУнун Коопсуздук Кеңеши АКШнын Мамлекеттик катчысы Колин Пауэллдин келерки аптада жасай турган отчетун күтүп жатат. Пауэлл 5-февраль, шаршемби күнү Коопсуздук Кеңешин Ирактын массалык кыргын салуучу куралдары боюнча АКШнын колунда бар маалыматтары менен тааныштырышы керек. Вашингтондогу басма сөз жыйынында Пауэлл БУУга кандай маалыматтарды берээри тууралуу буларды айтты:

- Мен бере турган маалыматтардын бир бөлүгү мурда айтылгандардын кеңейтилгени болот, бир бөлүгү инспекторлорго берилген маалыматтар. Бир бөлүгү инспекторлордун иши үчүн зарыл эмес, бирок Саддам Хусейндин режими массалык кыргын салуучу куралдарга ээ экенин далилдей турган маанилүү жаңы маалыматтар.

Баяндамачылар белгилеп жаткандай, АКШ Мамлекеттик катчысынын чечүүчү отчетунан кийин Коопсуздук Кеңешиндеги маанай кай жакка өзгөрөөрүн алдыдагы күндөр көргөзөт. Ак үйдүн өкүлү Ари Флейшер ырастагандай, Кошмо Штаттары азыр Ирак кризиси боюнча дипломатиялык аракеттердин "акыркы фазасына " киришти. Флейшердин айтымында, азыркы иш чаралар бир нече аптага созулушу ыктымал, бирок эч убакта бир нече айга уланып кетпейт. Бейшемби күнү АКШ президенти Жорж Буш Вашингтондо Ирак маселесин талкуулоо үчүн Италиянын премьер- министри Силвио Берлускони жана Сауд Аравиянын тышкы иштер министри Сауд ал- Файсал менен жолугат.

Жума күнгө Ж. Буш менен британ премьери Т. Блэрдин жолугушусуу белгилеген. АКШ президенти менен британ премьеринин алдыдагы жолугушуусу - Ирак кризисине байланышкан дипломатиялык аракеттердин жыйынтыктоочу фазасынын стратегиясын аныктай турган сүйлөшүү катары күтүлүүдө.

XS
SM
MD
LG