Дүйнөдөгү 12 өлкөнүн жогорку аскер башчылары 27-мартта жарыялаган биргелешкен билдирүүсүндө дал ушул күнү 90дон ашуун кишинин набыт болушуна алып келген зомбулук аракеттери үчүн Бирманын аскердик жетекчилигин айыпташты.
1-февралда Бирмадагы жарандык өкмөттү күч менен таркаткан соң, жалпы элдин кутумга каршы нааразылыгына кабылып жаткан хунтанын демонстранттарды ырайымсыздык менен жазалоосунун туу чокусу ишембиде болду.
Колбашчылардын биргелешкен билдирүүсүнө Австралия, АКШ, Германия, Грекия, Дания, Жаңы Зеландия, Жапония, Италия, Канада, Нидерланддар, Түштүк Корея жана Улуу Британиянын өкүлдөрү кол коюшкан. Кол койгондордун арасында НАТОнун бир катар мүчө өлкөлөрү да болду.
Бул билдирүүдө Бирмадагы армия өз элинин ишенимин жоготту деп айтылат.
«Франс Пресс» кабар агенттиги жарыялаган бул билдирүүдө: "Кесипкөй аскер күчтөрү жүрүм-турум эрежелеринин эл аралык стандарттарын карманат жана армия өзү кызмат кылган элге зыян келтирүүгө эмес – бул элди коргоого милдеттүү", - деп айтылат.
“Рөйтерс” кабар агенттигинин маалымдашынча, бул биргелешкен билдирүүдө, ошондой эле куралсыз калайыкка каршы өлүмгө алып келүүчү курал-жарак колдонулгандыгы терең айыпталган.
Билдирүүдө Бирманын аскер күчтөрүнө "зордук-зомбулукту дароо токтотуп, өзүнүн иш-аракеттери менен жоготуп алган сый-урматты жана ишенимди Бирма элинин жүрөгүндө калыбына келтирүү үчүн иш алып барууга" чакырык жасалган.
Билдирүү ошол эле өлкөлөрдүн көптөгөн дипломаттары зомбулукту терең айыптоосунан кийин жарыяланды.
27-марттагы зомбулук аракеттерди Бирмадагы хунта өлкөнүн Куралдуу Күчтөрүнүн күнүнө карата ири кубатты шардана кылган аскердик парадды уюштуруу менен эриш-аркак жүзөгө ашырган.
Аскерлердин калайыкка ок атуусу ыктымалдыгы жөнүндө эскертүүлөрүнө карабастан, хунтанын төңкөрүшүнө каршы нааразылык чараларына чыккан демонстранттар ишембиде Янгон, Мандалай жана башка шаарлардын көчөлөрүн толтурушту.
“Саясий туткундарга жардам берүү жамааты” (AAPP) аттуу жергиликтүү укук коргоо уюму 27-мартта 90го жакын киши набыт болгонун кабарлады, ал эми “Myanmar Now” интернеттик кабар барагы ишембиде өлкөдө 114 киши коопсуздук күчтөрү тарабынан өлтүрүлгөн деп маалымдады.
БУУнун маалыматы боюнча, хунтанын бийлигине каршы нааразылык чаралары башталгандан берки эң кандуу күнү набыт болгондордун арасында жашы жете элек балдар дагы бар.
Бул кыргындан бир күн мурда (жума күнү) Орусиянын коргоо министринин орун басары Александр Фомин хунта башчысы, улук генерал Мин Аунг Хлайн менен жолуккан. Ишембиде болсо Фомин Куралдуу күчтөрдүн аскердик парадына катышты.
Бирманын учурда өкүм жүргүзүп жаткан аскердик хунтасынын жолбашчысы өлкөдөгү Куралдуу Күчтөр күнүн майрамдоо маалындагы салтанаттуу сөзүндө Орусияны "чыныгы дос" деп атады.
Эл аралык коомчулук жергиликтүү бирмалыктардын талаптарын ырааттуу колдоп, Бирмадагы хунтаны мыйзамдуу шайланган жарандык бийликти тез арада калыбына келтирүүгө үндөп келет.
