Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
17-Июнь, 2025-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 07:36

ТӨРАГА АРАФАТТЫН ДЕН СООЛУГУ ЧОЧУЛОО ЖАРАТУУДА


Нарын АЙЫП, Прага Палестина автономиясынын төрагасы Ясир Арафаттын ден соолугу 27-октябрдан жыйырма сегизине караган түнү кескин начарлаганы тууралуу айтылууда, анткен менен ал эртең менен жанындагылар менен кошо намазга жыгылды. Үч жылдан бери Арафатты Мукатаа деген жерде камап жаткан Израил жетекчилиги анын кайсы өлкөгө кааласа барып дарыланганына уруксат берди.

Эң негизги маселе - төрага Ясир Арафат өткөн август айында жетимиш бешке чыкканында жана бардык байкоочулардын айтымында, кандай болбосун окуяга даяр болуш керек. Кээ бир израилдик маалымат каражаттарынын айтымында, Арафаттын ашказаны рак болгон, бирок араб доктурлары аны тастыктабайт. Израил радиосу тараткан маалыматка караганда, төрага түн ичинде эс-учун да жоготкон, бирок палестиналык жетекчилер ал маалыматты дагы четке какты жана Арафат эртең менен башкаларга кошулуп намазга жыгылды деп билдирди. Ал азыр орозо кармайт жана доктурлардын айтканына көнбөй, оозун ачуудан баш тартууда.

Мисирдин МЕНА маалымат агенттиги тараткан маалыматка караганда, эгер Арафат чет өлкөгө дарыланууга кетсе, Палестинаны башкара турган убактылуу комитет түзүлдү жана ал тууралуу жарлыкка Арафат түн ичинде кол койгон. Комитет үч адамдан турат жана ага Палестина премьер-министри Ахмед Куреи, мурдагы премьер Махмуд Аббас менен парламент спикери Селим аз-Заанун кирген. Бирок Палестинанын байланыш министри Аззам ал-Ахмед ал маалыматты дагы жокко чыгарды.

Кээ бир кабарларга караганда, Арафаттын жанында азыр анын инилеринин бири, генерал Муса Арафат жана дагы бир жан сакчы гана жүрөт. Мусаны жакында Арафат Газа тилкесиндеги коопсуздук маселелери үчүн жооптуу кылып дайындаган. Арафаттын кеңешчиси Набил Абу Рудейна 28-октябрда төраганын өмүрүнө эч коркунуч жок деп билдирди: "Анын ден соолугу жакшы, бирок эс алыш керек. Мен мурда айткандай, жагдай стабилдүү жана бардыгы калыбына келиш үчүн жөн гана бир нече күн убакыт керек".

Анткен менен Арафат жетектеген ФАТХ партиясынын чет өлкөлөргө кеткен бардык жетекчилери Палестинага шашылыш келүүгө чакыртылды. Арафат көп жылдан бери аялы Суха менен дагы бирге жашабайт, бирок жыйырма сегизинде ал дагы кызы менен кошо Парижден Палестинага учуп чыкты. Мындан эки апта мурда Арафатка суук тийди деп жарыяланган, бирок көп узабай, ага кошуна Йордания менен Мисирден жана алыскы Тунистен дагы доктурлар чакырылган. Алар бир кыйла татаал текшерүү жасап, төраганын өмүрү коркунучта эмес деген, бирок орозону токтотууну сунуштаган.

Үч жылдан бери Ясир Арафат Йордан дарыясынын батыш жээгиндеги Рамалла шаарынын алдындагы Мукатаа деген жерде камалып жашайт. Жөөт аскерлери Мукатааны курчоодо кармайт жана алардын уруксатысыз ал жерге өтүү мүмкүн эмес. Анткен менен 28-октябрда Израил радиосу билдиргенге караганда, жөөт премьер-министри Ариел Шарон Арафаттын кайсы болбосун өлкөгө барып дарыланышына Израил каршы эмес. Бирок Арафаттын жардамчыларынын айтымында, эгер төрага Палестинадан сыртка чыгып кетсе, Израил анын кайрадан кайтып келишине уруксат бербей коюшу мүмкүн. Палестинанын боштондук кыймылын алсыратыш үчүн, Израил буга чейин Арафатты Жакынкы Чыгыштан башка өлкөгө чыгарып жиберүү үчүн бир нече аракет көргөн.

ФАТХ партиясын Арафат 1958-жылы негиздеген жана 1960-жылдардан бери Палестинаны боштондукка чыгаруу кыймылын жетектеп келген. Анын негизги максаты - Жакынкы Чыгышта эгемендүү Палестина мамлекетин куруу. 1993-жылдын сентябрында Норвегияда өткөрүлгөн сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгында андай мамлекет беш жылдан кийин, 1998-жылдын сентябрында жарыяланмак. Ал жетишкендик үчүн Арафат жана Израилдин ал кездеги жетекчилери Ицхак Рабин менен Шимон Перес 1994-жылы Нобел сыйлыгына татыган. Бирок 1995-жылы Израилдин премьер-министри Рабин жөөт улутчулдары тарабынан өлтүрүлгөндөн кийин, тынчтык жараяны үзгүлтүккө учурады. Израил жана Батыш өлкөлөрүнүн басымы астында болсо, 1998-жылы Палестина мамлекети жарыяланган жок.

XS
SM
MD
LG