Жакында Кыргызстандагы бир катар саясий партиялар өздөрүн конструктивдүү оппозициядагы саясий уюмга бириккендиги тууралуу жарыялашты. Алардын ичинде лидерлери азыркы аткаруу бийлигинде турган партиялар да бар. Мындай партиялар катары премьер-министр Феликс Куловдун жетекчилигиндеги «Арнамыс» партиясын, өнөр жай, соода жана туризм министри Алмаз Атамбаев менен каржы министри Акылбек Жапаровдун жетекчилигиндеги Социал-демократиялык партиясын атай кетсе болот.
Мындай көрүнүштү айрым саясатчылар кезектеги саясий оюн катары баалашууда. Саясат таануучу Жолборс Жоробеков бул чанда учураган жагдай деп эсептейт:
- Эми бул туура эмес. Эгерде чыныгы оппозицияга өтө турган болгондо, анда мамлекеттик кызматты таштоо керек эле. Бул жагдайдын ток этээр жери – азыр эптеп президент Курманбек Бакиевдин жасап жаткан иштерине тоскоолдуктарды жасоо, бут тосууларды жасоонун бир көрүнүшү. Бул Алмаз Атамбаевдин, Феликс Куловдун кандайдыр бир макулдугусуз бул партиялардын калган жигиттери мындай кадамга бара албайт эле. Булардын дагы кандайдыр бир саясий оюндарга бараткандыгын элге жакшылап түшүндүрүү керек .
Кээбир серепчилер Кыргызстанда конструктивдүү оппозициядагы уюмдун пайда болушун азыркы бийликтин ишиндеги кемчиликтер шарттап жаткандыгын да белгилешүүдө.
«Арнамыс» партиясынын жетекчисинин орун басары Эмил Алиев партиянын конструктивдүү оппозициядагы саясий бирикмеге өтөөрүнө партия жетекчиси алдын ала макул болгондугун билдирди. Анын пикиринде партиянын иши анын жетекчиси премьер-министр болуп тургандыгына карабастан өз алдынча жүргүзүлөт:
- Биринчиден, азыркы бийлик партияны башкара албайт. Анын ага эч кандай тиешеси жок. Эгерде биздин лидер же башка партиянын лидери деле бийликте турган кезде деле, алар партиялык программаны аткарган жок. Эгерде парламенттик республика болсо – анда партия жооп бермек эле. Азыркы бийлик- партиянын командасы эмес, бул жеке лидерлердин командасы. Эң негизги себеп – коалицияга киргенибиздин себеби – бул азыр өлкөдө системалык кризис орун алып жатат. Биздин өлкө парламенттик башкарууга өтүшү керек .
Социал-демократиялык партиясынын коалицияга киришине анын бийликте турган лидерлери - өнөр жай, соода жана туризм министри Алмазбек Атамбаев менен каржы министри Акылбек Жапаров – каршы чыга албай турганын билдиришкен:
- Демократиялык, укуктук өлкөдө конструктивдүү оппозиция болушу керек. Болбосо ага бийлик өкүлдөрү шарттарды түзүшү керек,-деп айтты социал-демократтар партиясынын саясий кеңешинин мүчөсү, Жогорку Кеңештин депутаты Мелис Эшимканов.
-Кечээ күнү ошол социал-демократтар коалицияга кошулаардын алдында мен милдеттүү түрдө биздин төрага Алмаз Атамбаевге, биздин саясий кеңештин мүчөсү Акылбек Жапаровго чыгып, өзүбүздүн позициябызды билдиргенбиз. Бул эң ириде ошол эле Курманбек Бакиевдин, анын тегерегинде отурган премьер-министр, ошол эле министрлер А.Атамбаев, А.Жапаровго чыгып, өзүбүздун мамилебизди билдиргенбиз. Алар менен бул маселе боюнча алдын ала макулдашылган. Алар партиялардын мындай пландарына каршы болуп, бут тосо албай тургандыктарын билдиришкен. Эгерде партиянын лидерлери бийлик башында турушса, алар жетектеген партия бийликти сындай албайт дегенди билдирбейт .
Ал эми президенттин Жогорку Кеңештеги өкүлү Данияр Нарымбаев лидерлери бийликте турган саясий партиялардын оппозициялык маанайдагы саясий бирикмеге киришин мыйзам ченемдүү көрүнүш катары сыпаттайт:
- Бизде ар бир партиянын уставы, программасы бар. Тигил же бул партия бир адамга, бир лидерге баш ийбеши керек. Ар бир партия элдик партия болууга аркет кылат. Ошондуктан, мындай көрүнүш – лидерлери бийликте турган партиялардын конструктивдүү оппозициялык уюмга кошулгандыгы - мыйзам ченемдүү көрүнүш. Мында таң калыштуу деле нерсе жок. Жалпысынан алганда – бул жакшы көрүнүш деп айтууга болот.
Мындай көрүнүштү айрым саясатчылар кезектеги саясий оюн катары баалашууда. Саясат таануучу Жолборс Жоробеков бул чанда учураган жагдай деп эсептейт:
- Эми бул туура эмес. Эгерде чыныгы оппозицияга өтө турган болгондо, анда мамлекеттик кызматты таштоо керек эле. Бул жагдайдын ток этээр жери – азыр эптеп президент Курманбек Бакиевдин жасап жаткан иштерине тоскоолдуктарды жасоо, бут тосууларды жасоонун бир көрүнүшү. Бул Алмаз Атамбаевдин, Феликс Куловдун кандайдыр бир макулдугусуз бул партиялардын калган жигиттери мындай кадамга бара албайт эле. Булардын дагы кандайдыр бир саясий оюндарга бараткандыгын элге жакшылап түшүндүрүү керек .
Кээбир серепчилер Кыргызстанда конструктивдүү оппозициядагы уюмдун пайда болушун азыркы бийликтин ишиндеги кемчиликтер шарттап жаткандыгын да белгилешүүдө.
«Арнамыс» партиясынын жетекчисинин орун басары Эмил Алиев партиянын конструктивдүү оппозициядагы саясий бирикмеге өтөөрүнө партия жетекчиси алдын ала макул болгондугун билдирди. Анын пикиринде партиянын иши анын жетекчиси премьер-министр болуп тургандыгына карабастан өз алдынча жүргүзүлөт:
- Биринчиден, азыркы бийлик партияны башкара албайт. Анын ага эч кандай тиешеси жок. Эгерде биздин лидер же башка партиянын лидери деле бийликте турган кезде деле, алар партиялык программаны аткарган жок. Эгерде парламенттик республика болсо – анда партия жооп бермек эле. Азыркы бийлик- партиянын командасы эмес, бул жеке лидерлердин командасы. Эң негизги себеп – коалицияга киргенибиздин себеби – бул азыр өлкөдө системалык кризис орун алып жатат. Биздин өлкө парламенттик башкарууга өтүшү керек .
Социал-демократиялык партиясынын коалицияга киришине анын бийликте турган лидерлери - өнөр жай, соода жана туризм министри Алмазбек Атамбаев менен каржы министри Акылбек Жапаров – каршы чыга албай турганын билдиришкен:
- Демократиялык, укуктук өлкөдө конструктивдүү оппозиция болушу керек. Болбосо ага бийлик өкүлдөрү шарттарды түзүшү керек,-деп айтты социал-демократтар партиясынын саясий кеңешинин мүчөсү, Жогорку Кеңештин депутаты Мелис Эшимканов.
-Кечээ күнү ошол социал-демократтар коалицияга кошулаардын алдында мен милдеттүү түрдө биздин төрага Алмаз Атамбаевге, биздин саясий кеңештин мүчөсү Акылбек Жапаровго чыгып, өзүбүздүн позициябызды билдиргенбиз. Бул эң ириде ошол эле Курманбек Бакиевдин, анын тегерегинде отурган премьер-министр, ошол эле министрлер А.Атамбаев, А.Жапаровго чыгып, өзүбүздун мамилебизди билдиргенбиз. Алар менен бул маселе боюнча алдын ала макулдашылган. Алар партиялардын мындай пландарына каршы болуп, бут тосо албай тургандыктарын билдиришкен. Эгерде партиянын лидерлери бийлик башында турушса, алар жетектеген партия бийликти сындай албайт дегенди билдирбейт .
Ал эми президенттин Жогорку Кеңештеги өкүлү Данияр Нарымбаев лидерлери бийликте турган саясий партиялардын оппозициялык маанайдагы саясий бирикмеге киришин мыйзам ченемдүү көрүнүш катары сыпаттайт:
- Бизде ар бир партиянын уставы, программасы бар. Тигил же бул партия бир адамга, бир лидерге баш ийбеши керек. Ар бир партия элдик партия болууга аркет кылат. Ошондуктан, мындай көрүнүш – лидерлери бийликте турган партиялардын конструктивдүү оппозициялык уюмга кошулгандыгы - мыйзам ченемдүү көрүнүш. Мында таң калыштуу деле нерсе жок. Жалпысынан алганда – бул жакшы көрүнүш деп айтууга болот.
