Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
24-Июнь, 2025-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 14:02

КАЗАКСТАН ҮЙ-БҮЛӨДӨГҮ ЗОМБУЛУККА КАРШЫ МЫЙЗАМ КАБЫЛ АЛГАН ЖАТАТ


Каарманбек Кулуев, Бишкек Казакстандын парламенти Борбор Азияда эң алгачкылардан болуп үй-бүлөдөгү зордук-зомбулук маселеси боюнча атайын мыйзамды караштырып жатат. Эгер буга чейин үй-бүлөдөгү зомбулук үчүн административдик айып гана каралган болсо, жаңы сунуш кылынган мыйзамга ылайык, ал кылмыш деп бааланып, ага тиешелүү чаралар көрүлөт.

Үй-бүлөдөгү зордук-зомбулук, тилекке каршы, Борбор Азиянын миңдеген айыл-кыштактарында жана шаарларында көнүмүш нерсе, жана көпчүлүк аны кылмыш деп да эсептебейт. Абалды өзгөртүү аракети менен Казакстан Ички иштер министирлиги парламентке кайрылды. Сунушталган мыйзам долбооруна ылайык, үй-бүлөдөгү зордук-зомбулук кылмыш катары баалана баштайт. Бул өз кезегинде тиешелүү чараларды көрүү үчүн милиция кызматкерлерине көбүрөөк мүмкүнчүлүктөрдү берет.

Казакстандын Ички иштер министиринин орун басары Алик Шпекбаев билдиргендей, аталган долбоор мурда эле даярдалган, бирок Ички иштер министирлигинин назарына жакында гана сунушталды.

"Демилге биринчи жолу 1999-жылы көтөрүлгөн. Анда абал анча ыңгайлуу эмес болчу. Азыр ал маселе Ички иштер министирлигине тапшырылып, мына биз бүгүн мыйзам долбоорун парламенттик комитеттин отурумунда сунуштадык. Анын башкы максаты - үй-бүлөдөгү зордук-зомбулукту азайтуу. Мыйзам кабыл алынса, көптөгөн көйгөйлөр чечилет эле".

Сунушталып жаткан мыйзамга ылайык, уруп-сабалган аял жана балдар үчүн атайын борборлор түзүлөт. Анда жабыр тарткан аял жана балдарга баш паанек берүүдөн тышкары, жабыр тарткандарды да, уруп-сабагандарды да тейлеген консультациялык кызмат да каралган.

Казак мажилисинин депутаты Багила Балмаганбетова сунушталган мыйзам долбоорун колдойт жана мындай борборлор абдан керек деген ойдо. Бирок, депутаттын пикиринде, ур-токмокко учураган аялдардын көбү андай борборлорго барбайт жана үй-бүлөдөгү зомбулук тууралуу эч кимге айткысы келбейт.

"Жок эле дегенде, 17 миң аял мындай борборлордон жардам сураптыр. Бул чын эле көп. Ал эми канча аялдар, аларды уруп-согуп жатса да, уят деп барышпайт. Алар «Балдар мектепте эмне дешет?», «Мен жумушта эмне дейм?» деп айтышат. Бизде андай аялдар көп. Бирок бул натуура. Атайын борборлор болуш керек, аларга барыш керек, айтыш керек. Анткени зомбулуктан аялдар гана эмес, балдар да жапа чегүүдө".

Үй-бүлөдөгү зомбулук маселесин териштирип келгенде, жабырлануучу тарап катары үй-бүлөнүн баардык мүчөлөрү каралышы мүмкүн. «Ардагерлер» бейөкмөт уюмунун башчысы Баян Акматжанова ата-энесин сабаган балдар да болот дейт.

"Аты-жөнүн атабай эле коелу. Бир аял келип “Мени баламдан коргоңуздар” деп суранган. Биз сотко чейин бардык. Баласы ата-энеси тапкан акчасын тартып алат экен, сабайт экен. Көрүп, ушунчалык жүрөгүң ооруйт".

Сунушталып жаткан мыйзам долбоору үй-бүлөдөгү зордук-зомбулуктун баардык түрлөрүн камтыдыбы жана ал бул көйгөдү керектүү деңгээлде азайта алабы - али айтуу кыйын, бирок долбоорду сунуштап жаткан Ички иштер министринин орун басары Алик Шпекбаевдин айтуусунда, мыйзам көптөгөн жагдайларды жөнгө салат. Анда, керек болсо, расмий түрдө үйлөнбөй эле кошо жашаган жана ажырашып кеткен үй-бүлөлөр да каралыптыр.

XS
SM
MD
LG