Экономика

Бир айга чукул Алманияда дарыланып эс алып келген мамлекет башчы К.Бакиев өзү тууралуу аркыл ушак-айың кептер чыкканын, айрымдар президент ордуна окшош бирөөнү отургузуп койду шек алып жатышканын маалымдады.

- Мүмкүн бирөөлөр К.Бакиев бул жерде отурганына ишенбей жаткандыр. Кеңешмеден кийин кол алышып, ишенип кетишсе болот. Менби же маага окшош бирөөбү тактап алышсын. Окшош бирөө дегенди таап алышыптыр, бул эми...

Президент өзү тууралуу учурма кептердин чыгышы сөз эркиндигинен улам болуп жатканына, өлкөдө энооздук күчөп жатса Башкы прокуратура уйку-соо отурганына, президенттик акимчиликтин пресс-кызматынын ишине ичи чыкпастыгын жашырган жок. К.Бакиевдин айтуусунда, өкмөт мүчөлөрүнүн биртобу да алигече уйкудан ойгоно элек. Аны энергетика тармагын менчиктештирүү тууралуу мыйзам долбоорунун, “Кумтөр” алтын кени боюнча келишимдердин эмдигиче парламенттен өтпөй турганына байланыштырды.

Суунун аздыгынан ушу тапта өкмөт электр энергиясын пайдалануу лимитин 12% кыскартып, маал-маалы менен аны өчүрүүгө өттү. Муну элге түшүнүктүү тилде айтып бериш керек, деп айтты К.Бакиев.

- Жанакы тезектер менен жагыш, тезектер даярдаш. Район, облус жетекчилери, айыл өкмөттөр ушуну эмитен эске алышы керек. Аны биздин элибиз туура түшүнүп, туура кабыл алышы керек. Буга даяр болгула! Муну айтыш керек! Жок дегенде бир ай мурун айтыш керек. Онбеш күн мурун айтыш керек! “Светиңер өчөт! Мынча сааттан мынчага чейин болбойт! Себеп дегенде абал ушундай”.

Өкмөт башчы Игорь Чудинов мындан ары мамлекет Бишкек жылуулук борборуна жардам акча бөлүп бере албастыгын белгилеп, ишкананы менчиктештирүүнү тездетиш зарылдыгына токтолду.

- Ошондуктан өкмөттүн жакынкы отурумунда Бишкекти жылуулук жана ысык суу менен камсыз кылуу акысын көтөрүү боюнча маселе каралат. Андан тышкары биз беш жылга эсептелген тарифтерди орточо алганда жылына 12% көтөрүү боюнча программа кабыл алышыбыз керек.

Быйыл үч айда Кыргызстанда ички дүң продукт 28 миллиардга бираз жете бербеген сомду түздү, экономикалык өсүш 6% чыкты. А бирок аны ээрчий келген инфляция деңгээли да болжолдогондон итапкан ашып түштү. Экономикалык өнүгүү жана соода министри Акылбек Жапаровдун ырасташынча, болжолдонуп жаткан газ менен электр энергиясына тарифтер көтөрүлсө инфляциянын чырагына май тамары турулуу иш.

- Эгер эки фактор биригип келсе инфляция деңгээли да мурда белгиленген 12 – 15% чектен ашып кетиши мүмкүн.

К.Бакиев кыйладан бери талаштан башы чыкпай келаткан Ысыккөлдөгү төрт пансионатты Казакстанга 49 жылга ижарага берүү керектигин айтты. Өкмөт мүчөлөрүнө бул маселени элге, маселени маалкатып чечпей келаткан депутаттарга түшүндүрүү милдетин такты.

Тайланддын байтакты Бангоктогу жыйынга дүйнөнүн 190го жакын өлкөсүнөн миңдей делегат катышууда. Алар 4-апрелге чейин созулчу жыйында климаттын өзгөрүүсүнө каршы күрөшүүнүн программасын иштеп чыгуунун жол-жобосун макулдашуусу шарт. Бул иш эки жылда бүткөрүлүп, 2009- жылы кабыл алыныш керек.

Өнөр жай ишканалары бөлгөн зыяндуу газдарды азайтуу боюнча 1995-97-жылдардакы сүйлөшүүлөрдүн негизинде иштелип чыккан Киото протоколу өнөр жайы өнүккөн 37 мамлекетти камтыган. БУУ азыр иштелип чыкчу келишимдин мүмкүн болушунча көбүрөөк өлкөлөрдүн камтыш керек дейт. Киото келишими ага кошулган мамлекеттерди 2012- жылга өндүрүштүк газдарды бөлүүнү 1990- жылдын деңгээлинен беш процент ылдый түшүрүүгө милдеттендирген.

Улуттар Уюмунун климаттын өзгөрүүсүнө каршы күрөшүү боюнча өкмөттөр аралык комиссиясы өткөн аптада билдиргенге караганда, адамзат мунай газды жагууну кыскартышы шарт. Аба ырайы жылый берсе, кургакчылык, ысык күчөп, деңиз сууларынын деңгээли жогорулап, эл жашаган жана эгин айдалчу жерлер суу астында калат. Күндүн ысыганынан улам Түштүк уюл менен Гринландияда муз тоолордун ылдам ээрий баштаганын БУУнун өкмөттөр аралык атайын комиссиясынын төрагасы Райендра Пачаури 26- мартта Брюсселде ырасмий түрдө маалымдап, эларалык коомчулукту шашылыш чара көрүүгө чакырды:

-Батыш Антарктикадагы жана Гренландиядагы килейген муз катмараларынын айрымдары тез ээрип жатканын ырастаган көптөгөн далилдер бар. Биздин комитеттин көп жактуу иликтөөсүндө климаттын токтобой ылдам өзгөрүүсү килейген муз катмарларын майдалап, натыйжада деңиз деңгээли бир нече метрге көтөрүлөрү ачык айтылган.

БУУнун билдиришинче, өндүрүштүк зыяндуу газдарды бөлүү 2015- жылы туу чокусуна жетип, андан соң өндүрүштүк газдардын таасиринен улам аба ырайы 2 градустан көпкө ысыбашы үчүн кескин азайтылыш керек.

Мөөнөтү бүтүп бараткан Киото келишимин АКШдан башка өнүккөн өлкөлөрдүн баары ратификациялаган. АКШ келишимге Кытай жана Индия сыяктуу өнөр жайы ылдам өнүгүп бараткан өлкөлөр кошулбады деп, ага кирбей койгон.

БУУ жаңы келишимди 2009-жылдын аягына же Киото протоколунун мөөнөтү бүткөнгө чейин өнөр жайы өнүккөн сегиз өлкөнүн парламенти бекитүүгө үлгүрбөй калат деп кооптонот. Себеби, эки жыл ичинде зыяндуу газдарды бөлүүнүн жол жобосу, бай жана жарды өлкөлөрдүн өндүрүштүк газдарды бөлүү боюнча үлүшү такталыш керек.