Экономика

Дүйшөмбү күнү жарыяланган план боюнча, Федералдык резервдик системанын бийлиги олуттуу кеңейтилет. Натыйжада, ФРС бүтүндөй финансы базарындагы туруктуулук үчүн жооп берип калат, банктардын жана баалуу кагаздар менен соода кылган компаниялардын ишмердүүлүгүн казып текшергенге мүмкүндүк алат.

Кошмо Штаттардын Федералдык резервдик системасы Борбордук банктын милдетин аткарган мекеме. Финансы министри Генри Полсон реформанын зарылдыгын финансы институттарынын заман талабынан артта калганы менен түшүндүрдү:

-Эгер жеке менчик сектордун финансылык институттары өзгөрбөсө, алар эскирет. Финансы рыногун жөндөөчү структураларыбызды да өзгөртүү жана өнүктүрүү керек. Бул мезгил талабы. Биз азыр финансы базарынын кыйынчылыктарын баштан кечирип жаткандыктан, структураларды модернизациялоо жана реформалоо боюнча өтө олуттуу ишти баштообуз абзел. Бул чоң талкууну талап кылган бир нече жылда бүтчү иш.

Полсондун сөзүнчө, реформанын жүрүшүндө финансы базарын тескеп турчу беш мекеме ирилештирилип, алардын ордуна бир федералдык орган түзүлөт. Ал эми азыркы финансылык кризистин себепчиси болгон ипотека тармагын болочокто атайын комиссия көзөмөлдөп калат.

Жаңы планды демократтар үстөмдүк кылган Конгресс бекиткенден кийин гана АКШнын финансы секторундагы реформа башталат.

Серепчилердин айтымында, баалуу кагаздар базарын көзөмөлдөөнү жана камсыздандыруу ишин бир колго топтоо ипотека берүүнү көзөмөлдөөнү жакшыртат. Бул инвесторлордун АКШнын финансы базарына болгон ишенимди күчөтүп, финансы тармагындагы кризисти жайлатыш керек.

Өкүлдөр палатасынын финансы комитетинин төрагасы Бэрни Фрэнк Генри Полсондун планын өлкөнүн финансы системасын турукташтыруу жолундагы алгылыктуу кадам деп атады.

Көпчүлүк демократтар болсо Акүй миллиондогон америкалыктарды үйсүз калтырчу ипотека кризисине каршы күрөшкөндүн ордуна жаңы президент келгенде ишке ашырылчу планды сунуш кылды дешет.

Бир айга чукул Алманияда дарыланып эс алып келген мамлекет башчы К.Бакиев өзү тууралуу аркыл ушак-айың кептер чыкканын, айрымдар президент ордуна окшош бирөөнү отургузуп койду шек алып жатышканын маалымдады.

- Мүмкүн бирөөлөр К.Бакиев бул жерде отурганына ишенбей жаткандыр. Кеңешмеден кийин кол алышып, ишенип кетишсе болот. Менби же маага окшош бирөөбү тактап алышсын. Окшош бирөө дегенди таап алышыптыр, бул эми...

Президент өзү тууралуу учурма кептердин чыгышы сөз эркиндигинен улам болуп жатканына, өлкөдө энооздук күчөп жатса Башкы прокуратура уйку-соо отурганына, президенттик акимчиликтин пресс-кызматынын ишине ичи чыкпастыгын жашырган жок. К.Бакиевдин айтуусунда, өкмөт мүчөлөрүнүн биртобу да алигече уйкудан ойгоно элек. Аны энергетика тармагын менчиктештирүү тууралуу мыйзам долбоорунун, “Кумтөр” алтын кени боюнча келишимдердин эмдигиче парламенттен өтпөй турганына байланыштырды.

Суунун аздыгынан ушу тапта өкмөт электр энергиясын пайдалануу лимитин 12% кыскартып, маал-маалы менен аны өчүрүүгө өттү. Муну элге түшүнүктүү тилде айтып бериш керек, деп айтты К.Бакиев.

- Жанакы тезектер менен жагыш, тезектер даярдаш. Район, облус жетекчилери, айыл өкмөттөр ушуну эмитен эске алышы керек. Аны биздин элибиз туура түшүнүп, туура кабыл алышы керек. Буга даяр болгула! Муну айтыш керек! Жок дегенде бир ай мурун айтыш керек. Онбеш күн мурун айтыш керек! “Светиңер өчөт! Мынча сааттан мынчага чейин болбойт! Себеп дегенде абал ушундай”.

Өкмөт башчы Игорь Чудинов мындан ары мамлекет Бишкек жылуулук борборуна жардам акча бөлүп бере албастыгын белгилеп, ишкананы менчиктештирүүнү тездетиш зарылдыгына токтолду.

- Ошондуктан өкмөттүн жакынкы отурумунда Бишкекти жылуулук жана ысык суу менен камсыз кылуу акысын көтөрүү боюнча маселе каралат. Андан тышкары биз беш жылга эсептелген тарифтерди орточо алганда жылына 12% көтөрүү боюнча программа кабыл алышыбыз керек.

Быйыл үч айда Кыргызстанда ички дүң продукт 28 миллиардга бираз жете бербеген сомду түздү, экономикалык өсүш 6% чыкты. А бирок аны ээрчий келген инфляция деңгээли да болжолдогондон итапкан ашып түштү. Экономикалык өнүгүү жана соода министри Акылбек Жапаровдун ырасташынча, болжолдонуп жаткан газ менен электр энергиясына тарифтер көтөрүлсө инфляциянын чырагына май тамары турулуу иш.

- Эгер эки фактор биригип келсе инфляция деңгээли да мурда белгиленген 12 – 15% чектен ашып кетиши мүмкүн.

К.Бакиев кыйладан бери талаштан башы чыкпай келаткан Ысыккөлдөгү төрт пансионатты Казакстанга 49 жылга ижарага берүү керектигин айтты. Өкмөт мүчөлөрүнө бул маселени элге, маселени маалкатып чечпей келаткан депутаттарга түшүндүрүү милдетин такты.