Атайын пресс-конференция аркылуу билдирүү тараткан «Адилет» партиясынан тышкары 21-январда Кыргызстан аялдарынын демократиялык партиясы жана фермерлер партиясы президентти колдогон билдирүү менен чыгышты. Белгилүү деңгээлде «Адилет» менен атаандаш келаткан, өзүн чордончул партиянын катарында санаган, бирок, президенттик реформага колдоо көрсөткөн партиялардын бири – «Менин өлкөм» партиясы акыркы саясий окуяларга байланыштуу көз карашын айта элек. Бул жагынан «Адилет» партиясы референдумду колдоо багытында билдирүү жасоо менен, Кыргызстандагы президентке ачык колдоо көрсөткөн ири партия болуп калды. Ал өткөн парламенттик шайлоонун алдында түзүлүп, ага райондук, областтык жана республикалык деңгээлдеги бийлик өкүлдөрү жапырт мүчө болушкан. Ал эми декабрдын аягында өткөн акыркы курултайында жетекчилерди которуу менен көз карашын дагы бир ирет чыңап алган.
Партия жетекчилигинин акыркы маалыматына караганда, анын курамында азыр 60 миңден ашык мүчө катталган. Билдирүүгө байланыштуу бул күнү маалымат жыйынын өткөргөн «Адилет» партиясынын теңтөрагаларынын бири, вице-премьер министр, транспорт жана байланыш министри Кубанычбек Жумалиевдин айтымында, «Адилет» президенттин акыркы жардыктарын толугу менен колдойт.
- Кандай чечим кабыл алыш - партиянын өзүнүн эрки. Бул жерде республикалык «Адилет» партиясы референдумга чыгарылып жаткан эки маселени тең кынтыксыз колдоп берүү чечимине келди жана бул багытта алар иштерин жүргүзүп жатышат.
Референдумга байланыштуу ушундай эле түшүндүрүү иштерин эл ичинде азыр оппозициялык маанайдагы партиялар да жүргүзүүгө киришти. Оппозициялык маанайдагы 12 партия жана бир катар бейокмөт уюмдар 17-январдан тарта президент сунуш кылган «Кыргыз Республикасынын Конституциянын жаңы редакциясына» жана ага байланыштуу референдум өткөрүүгө караманча каршы экенин билдиришип, атайын штаб түзүшүп, Президенттин аракеттеринин мыйзамсыздыгын далилдөө максатын көздөшүүдө. Оппозициялык партиялардын мындай аракеттери демократиялык өнүгүүнүн белгиси деп эсептейт Жумалиев:
- Оппозицияга ыктаган партиялардын кылган аракеттери - өздөрүнүн иши. Биздин партиябыз бир ыктай референдумга кирген эки маселени тең колдоп жатат. Демек бул демократиялык өнүгүштө боло турган эле көрүнүш.
Ошол эле учурда партия оппозициялык партиялардын Конституциядагы өзгөртүүлөргө кайчы кескин көз караштарын тең бөлүшпөйт. Бул, айрыкча, саясий партиялардын квоталарына, экс-президенттин укуктарына байланыштуу.
Маалымат жыйынына катышкан партиянын саясий кеңешинин мүчөсү, президенттин кеңешчиси Эмил Акказиев айрым партиялар экономикалык кыйынчылыктар аркылуу саясий оюн жүргүзүп атат деп эсептеп, конституцияны регламент катары санагандарды сынга алды:
-Оппозициядагы коллегаларыбыз бул конституция эмес, регламент деп айтып атышат. Менимче, бул туура эмес.
Мындай пикирди ал референдум тууралуу жардыкты талкуулаган отурумда айтылган парламент мүчөлөрүнүн сөздөрүнө таянып билдирди.
Ал эми «Адилеттин» теңтөрагасы Кубанычбек Жумалиев экс-президенттин укуктарына радикалдуу оппозициялык маанайдагы саясатчылар өз кызыкчылыктарынын чегинен карап жатат деп айтты. Дүйшөмбүдө парламенттеги талкууда «Жаңы Кыргызстан» партиясынын мүчөсү, депутат Исмаил Исаков бул маселе боюнча парламентте мындай пикирин айткан:
- Экс-президент кол тийбестик укугуна ээ, ал кылмыш жоопкерчилигине тартылбайт, дейт. Демек, бул берене президент болуп шайландыңбы, болду, эч качан, эч кимге жол бербейсиң, билсең дагы. Мындай укук алган кандай адам болсо да каалаган ишин жасайт да.
Ал эми Жумалиевдин пикиринче:
-Мыйзамдагы негизги принциптер боюнча биз экс президент тууралуу мыйзам кабыл алышыбыз керек. Биз дегеле бийлик башында болгон адамдарды сыйлоого үйрөнүшүбүз керек».
«Адилет» партиясынын өкүлдөрү маалымат жыйынында эл аралык тажрыйбаларды мисалга тартуу менен, экс- президенттин жана анын үй- бүлөсүнүн укуктары тууралуу Конституция долбоорундагы беренелер туура киргизилген деп эсептешти.
Партия жетекчилигинин акыркы маалыматына караганда, анын курамында азыр 60 миңден ашык мүчө катталган. Билдирүүгө байланыштуу бул күнү маалымат жыйынын өткөргөн «Адилет» партиясынын теңтөрагаларынын бири, вице-премьер министр, транспорт жана байланыш министри Кубанычбек Жумалиевдин айтымында, «Адилет» президенттин акыркы жардыктарын толугу менен колдойт.
- Кандай чечим кабыл алыш - партиянын өзүнүн эрки. Бул жерде республикалык «Адилет» партиясы референдумга чыгарылып жаткан эки маселени тең кынтыксыз колдоп берүү чечимине келди жана бул багытта алар иштерин жүргүзүп жатышат.
Референдумга байланыштуу ушундай эле түшүндүрүү иштерин эл ичинде азыр оппозициялык маанайдагы партиялар да жүргүзүүгө киришти. Оппозициялык маанайдагы 12 партия жана бир катар бейокмөт уюмдар 17-январдан тарта президент сунуш кылган «Кыргыз Республикасынын Конституциянын жаңы редакциясына» жана ага байланыштуу референдум өткөрүүгө караманча каршы экенин билдиришип, атайын штаб түзүшүп, Президенттин аракеттеринин мыйзамсыздыгын далилдөө максатын көздөшүүдө. Оппозициялык партиялардын мындай аракеттери демократиялык өнүгүүнүн белгиси деп эсептейт Жумалиев:
- Оппозицияга ыктаган партиялардын кылган аракеттери - өздөрүнүн иши. Биздин партиябыз бир ыктай референдумга кирген эки маселени тең колдоп жатат. Демек бул демократиялык өнүгүштө боло турган эле көрүнүш.
Ошол эле учурда партия оппозициялык партиялардын Конституциядагы өзгөртүүлөргө кайчы кескин көз караштарын тең бөлүшпөйт. Бул, айрыкча, саясий партиялардын квоталарына, экс-президенттин укуктарына байланыштуу.
Маалымат жыйынына катышкан партиянын саясий кеңешинин мүчөсү, президенттин кеңешчиси Эмил Акказиев айрым партиялар экономикалык кыйынчылыктар аркылуу саясий оюн жүргүзүп атат деп эсептеп, конституцияны регламент катары санагандарды сынга алды:
-Оппозициядагы коллегаларыбыз бул конституция эмес, регламент деп айтып атышат. Менимче, бул туура эмес.
Мындай пикирди ал референдум тууралуу жардыкты талкуулаган отурумда айтылган парламент мүчөлөрүнүн сөздөрүнө таянып билдирди.
Ал эми «Адилеттин» теңтөрагасы Кубанычбек Жумалиев экс-президенттин укуктарына радикалдуу оппозициялык маанайдагы саясатчылар өз кызыкчылыктарынын чегинен карап жатат деп айтты. Дүйшөмбүдө парламенттеги талкууда «Жаңы Кыргызстан» партиясынын мүчөсү, депутат Исмаил Исаков бул маселе боюнча парламентте мындай пикирин айткан:
- Экс-президент кол тийбестик укугуна ээ, ал кылмыш жоопкерчилигине тартылбайт, дейт. Демек, бул берене президент болуп шайландыңбы, болду, эч качан, эч кимге жол бербейсиң, билсең дагы. Мындай укук алган кандай адам болсо да каалаган ишин жасайт да.
Ал эми Жумалиевдин пикиринче:
-Мыйзамдагы негизги принциптер боюнча биз экс президент тууралуу мыйзам кабыл алышыбыз керек. Биз дегеле бийлик башында болгон адамдарды сыйлоого үйрөнүшүбүз керек».
«Адилет» партиясынын өкүлдөрү маалымат жыйынында эл аралык тажрыйбаларды мисалга тартуу менен, экс- президенттин жана анын үй- бүлөсүнүн укуктары тууралуу Конституция долбоорундагы беренелер туура киргизилген деп эсептешти.
