Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
5-Май, 2024-жыл, жекшемби, Бишкек убактысы 03:22

Борбор Азия

Коронавируска тест тапшырып жаткан аял. Орусия.
Коронавируска тест тапшырып жаткан аял. Орусия.

Москвада коронавируска шек саналып, ооруканада дарыланып чыккан кыргызстандык келиндин баяны.

Орусиянын аймагында коронавирус жуктуруп алган кыргыз жарандары тууралуу азырынча расмий маалымат жок.

Март айынын соңунда 34 жаштагы кыргызстандык Айжамал (аты өзгөртүлдү) дем алуу органдарынын вирустук инфекциясы деген диагноз менен Москвадагы ооруканалардын бирине жатып чыккан.

"Эки айдан бери эле ден cоолугум начарлап, жакшы боло албай жүргөм. Температурам көтөрүлүп, жөтөлүп жаткам. Бирок жатып албай, ишке барып жүрдүм. Байкасам, ичкен дарыларым таасир этпей калды. Алым кетти. Рентгенге түшөйүн деп бейтапканага бардым. Ошол жерден «пневмония» дешип, "Тез жардам" чакырып, ооруканага жеткиришти.

Мен Москвада жакшы карайт, бизге караганда медицинасы өнүккөн, талап күчтүү деп ойлочумун. Көрсө, андай деле эмес экен.

Барганда эле экспресс-тест менен коронавируска анализ тапшырдым. Палатага жаткырышты. Анализдердин жыйынтыгын жети күн күттүм. Бул арада үч жолу анализ алышты. «Тест тапшыргандар көп, лабораториялар жетишпей жатат, ошон үчүн кечигет» деп эле жооп берип жатышты.

Ооруканада "орун жок" деп, төрөткананын палатасына жаткырып коюшкан. Биринчи күнү улгайган бир аял менен жаттым. Кийинки түнү эле ызы-чуу түшүп, аны башка жакка которуп кетишти. Маани берген эмесмин. Андан коронавирус аныкталганын кийин уктум. Эртеси дагы бир аялды жаныма жаткырышты. Төртүнчү күнү андан да коронавирус аныкталып, аны да башка жакка которушту.

Мен ошондо кооптоно баштадым. Жеке тазалыгыма, гигиенама канчалык көңүл бурсам да, алар менен бир бөлмөдө, бир абадан дем алып жаттым да. Ошол жерде иштеген догдурлар, медайымдар медициналык колкап, беткап кийбей жүрүшкөнүн көрдүм. Эч кандай антисептик, дезинфекциялык каражаттарды колдонушкан жок. Жанымда жаткан аялдарга биринчи укол сайып, анан мага да сайып жатышкан. Эч бир суроомо алгылыктуу жооп беришпеди.

Өзүң чоочун элде, бөтөн жерде жүрсөң, бир нерсени деле талап кыла албайт экенсиң. Эки адамдан кийин дагы дезинфекциялашкан жок. Санитар аял кадимкидей эле келип, полун жууп, столду сүртүмүш болуп кетти. Бизге коридорго чыкканга да уруксат бербей жатышкан. Ошондо гана "догдурга жолугам" деп чуу көтөрдүм. Ал бир саатта бошоду. Арыз-муңумду уккандан кийин гана мени коридорго отургузуп коюшуп, палатаны атайын аппарат, каражаттар менен тазалашты.

"Эки жумага карантинде болосуң, палатаңа эч кимди жаткырбайбыз" дешкен. Ошол эле түнү палатага абалы оор кемпирди алып келишти. Кийимимди чогултуп, дароо эле атып эле чыктым. Ызы-чуу салып, анализдеримди талап кылдым. Анан кагаздарды көтөрүп келишип, «таза» экенсиң дешти. Мен кагаздарымды териштирип жүргөн төрт сааттай убакыт ичинде тиги кемпирди карап да коюшкан жок.

«Жаш экенсиң, ооруканага жатпай эле койбойт белең. Чет жакта саякаттап жүрүп, вирусту алып келген орусиялыктардын 70-80 пайызы үйүндө эле дарыланып жатат» деп мага башында эле айтышкан. Бул окуядан кийин менде мигранттарды дарылашпайт тура деген ой кетти».

Атын өзгөртүп коюуну суранган мекендеш коронавируска тапшырган эки тести таза чыккан соң эки жумалык обочолонуу режимин сактоо милдеттенмеси менен 5-апрелде үйүнө чыгып кеткен.

Орусияда 750 миңдей кыргызстандык бар, алардын жарымынан көбү Москва шаарында. Чек аралар жабылып, аба жана темир жол каттамдары токтотулганы үчүн март айынын ичинде 10 миңдей мигрант гана Кыргызстанга чыгып кетүүгө жетишкен.

Бир нече жумадан бери Новосибирскидеги аэропортто 150дөй жаран, Оренбург облусундагы Соль-Илецк шаарында 130дай жаран жана Москвада 100дөй жаран кыргыз өкмөтүнөн мекенге алып кетүүнү суранып турушат.

Орусияда абалга байланыштуу апрелдин аягына чейин эс алуу күндөрү жарыяланып, чет өлкөлүк мигранттардын 70-80 пайызы жумушсуз калышты.

Мындай абал бир эле кыргызстандыктарга тиешелүү эмес. Москвадагы "Домодедово" аэропортунда бир апта жашагандан кийин 31-мартта күч менен менен куулган тажик мигранттарын учурда Орусияда орун-очок тапкан мекендештери багып жатат.

Москавадагы тажик укук коргоочу Каримдан Еров Москвадан чыгып кете албаган мигранттар катаал жазага кириптер болушу мүмкүн экенин эскертип, Миграция борборуна барып, Орусияда жашоо мөөнөтүн 90 күнгө узартып алууну эскертүүдө.

Бирок азыр коронавирустан улам Миграция борборлору да жабык турат.

Орусияда 6-апрелде коронавирус 954 кишиден аныкталып, ооруну жуктуруп алгандардын саны 6343кө жетти. Анын ичинен 406 адам оорудан айыгып чыкса, 52 киши көз жумду. Ыкчам штабдын маалыматы боюнча өпкөнү сезгенткен вирус 80 аймакта катталып, 700 миң киши коронавируска тесттен өттү.

Эскертүү!

«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.​

Тажикстан, Дүйшөмбүдөгү мектеп. 31-март, 2020-жыл.
Тажикстан, Дүйшөмбүдөгү мектеп. 31-март, 2020-жыл.

1-апрелден тартып тажикстандык окуучулардын каникулу бүттү. Мектептер жана бала бакчалар ачылып, кайрадан иштей баштады. Анткени өлкөдө коронавирус илдетине чалдыккан бир да киши катталган эмес.

Кимдир-бирөө баласын мектепке же бала бакчага жиберүүдөн баш тартса, андай ата-энелер айыпка жыгылат же балдары окуу жайынан чыгарылат.

Тажикстандык окуучулар 21-марттан 31-мартка чейин жазгы каникулда жүрүп, 1-апрелде кайрадан окуй баштады. Өлкөдөгү бардык бала бакчалар менен мектептер санэпидемстанция тарабынан дарыланганы кабарланды. Эл болсо эки анжы маанайда турат. Айрымдары ашыкча дүрбөлөң кылбай окууну улантууну туура деп эсептешсе, айрымдары сактыкка кордук жок деген пикирде.

- Балдарымды мектепке жиберерде мен аларды «этият болгула, колду тез-тез жууп тургула» деп эскертем. Үйдөн чыгарда беткап тагып берем. Балдар мектепке барып окусун, сабаттуу болсун, - деди маектештерибиздин бири.

- Менин оюмча каникулду бир аз, жок дегенде дагы он күнгө узарта турушса туура болмок. Илдет жок болгону менен коркунуч бар да, - деди башкасы.

- Мен биздин өлкөдө вирус жок деп билем. Илдет башка өлкөлөрдө кандай жайылып жатканын телевизордон көрүп, бизге жетип келбесе экен деп тилеп атабыз, - деди дагы бирөө.

Тажикстанда 3 900 орто мектеп бар. Анда 2 миллионго жакын окуучу билим алат. Орто мектептердин мугалимдери 10 күндүк каникул ичинде өзү сабак өткөн мекемени кантип зыянсыздандыруу боюнча атайын окуудан өткөрүлгөн. Мектеп директорлорунун бири Фозим Касымов имараттар, коридор жана даратканалар тазаланганын айтты:

«Жергиликтүү бийлик бизди коргонуу каражаттары менен камсыз кылды. Хлорду камдап берди. Ар бир мектептин директору ашкана менен дааратканада дайыма самын болушун көзөмөлдөйт. Окуучуларды болсо дайыма жанына ным сүлгү алып жүрүүгө чакырып жатабыз. Ар бир мугалим сабактан кийин эшиктин туткаларын атайын каражат менен зыянсыздандырып турат».

Учурда Тажикстан менен Түркмөнстан коронавирус катталбаган саналуу өлкөлөрдүн катарына кирет. Бирок бул мамлекеттерде бийликтин расмий маалыматына ишенбегендер четтен табылат. Тажикстандык блогер Рустам Гулов карантин киргизүүнүн мөөнөтү жасалма жол менен созулуп жатат деп эсептейт.

«Сөз жалаң эле экономикалык кесепеттер тууралуу эмес, социалдык кесепеттер тууралуу да болуп жатат, - деп түшүндүрдү ал. - Мекеме-ишканалар токтосо эл кыйналып калат. Анткени биздин элдин көпчүлүгү бүгүнкү гана күнү менен жашайт. Көбүндө топтоп койгон акчасы, камдап койгон азыгы жок».

Коронавируска каршы күрөшкө тажик экономикасы даяр эмес экендиги өлкөнүн бюджетинен деле көрүнүп турат. Антсе да акыркы жылдары өкмөт бюджеттеги тартыштыкты кирешени, акциз жана кошумча нарк салыктарын көбөйтүү жолу менен толуктап келет. Тажикстандын 2020-жылдагы бюджети тууралуу мыйзамда 1,7 миллиард доллар түшүшүн камсыз кылуу каралган.

1-февралдан бери Тажикстан башка өлкөлөрдөн келген 6159 адамды карантин борборлоруна киргизген. Анын ичинен 2146 адам үйлөрүнө коё берилген. Ушул учурда дагы 4013 адам карантиндик байкоодо жатат.

Эскертүү!

«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.​

Дагы жүктөңүз

XS
SM
MD
LG