Тажикстанга жүк алып келе жаткан 100дөн ашык вагон Түркмөнстандан өтө албай турат.
“Азаттык” радиосунун тажик кызматынын колуна тийген, датасы 8-февраль деп көрсөтүлгөн документте Түркмөнбашы, Сарахс, Мары, Талимаржан, Амударыя жана Келифтеги станциялардан 108 вагон өтө албай турганы көрсөтүлгөн.
Вагондорго ар кандай жүк, анын ичинде пахта жана күйүүчү май, мармар таш жүктөлгөн. Ал эми 108 вагондун 29унда алюминий өндүрүшүндө колдонулган кокс бар экени айтылат. 108 - бул 8-февралдагы маалымат, андан бери вагондордун саны дагы өскөнү кабарланууда.
Тажик темир жол башкармалыгы 12-февралда бул көрүнүштү ырастап, түркмөн тарап поезд каттамына эмне үчүн чектөө киргизгени тууралуу түшүндүрмө бере электигин маалымдады.
Ал эми ишкананын Орусияга каттаган кызматкери Жамшед Нуровдун ырасташынча, жүргүнчү поезддер эч тоскоолдуксуз өтүп жатат.
Тажикстандын тышкы иштер министри Сирожиддин Мухриддин "Азаттыктын" тажик кызматынын суроолоруна жооп берип жатып, Тажикстан менен Түркмөнстандын ортосунда стратегиялык өнөктөштүк жөнүндө макулдашуу бар, ага ылайык эки тараптуу кызматташтыкка тоскоолдук түзүлбөшү керектигин белгиледи:
- Биз Тажикстанга транзит аркылуу келе жаткан жүктөргө чектөө киргизилиши боюнча азыркыга чейин Түркмөнстандан эч кандай түшүндүрмө алган жокпуз. Биз түркмөн кесиптештерибизге ар кандай деңгээлде кайрылып көрдүк. Боордош мамлекеттер ортосунда мындай көйгөй болбошу керек эле. 2017-жылы эки өлкөнүн президенттери стратегиялык өнөктөштүк боюнча келишимге кол коюшкан. Ага ылайык, эки тараптуу кызматташтыкка кандайдыр бир тоскоолдук болбошу зарыл. Биздин өлкөлөр ортосунда тоскоолдук түзүү эмес, тескерисинче, эки тараптуу жардам көрсөтүүгө жана колдоого байланышкан кызматташтык боюнча башка да документтер бар.
Ашхабад 4-февралдан тарта тажикстандык жүк ташуучу автоунааларга да тыюу салып жатканы кабарланды. Түркмөн бийлиги өз аймагынан тажикстандык жүктөрдүн өтүшүнө биринчи жолу гана чектөө киргизген жок.
Былтыр август айында да Ашхабад өз аймагы аркылуу фураларды жана вагондорду өткөрбөй койгон. Анда жүздөгөн тажикстандык оор жүк ташуучу автоунаалар иран-түркмөн чек арасында бир айга чейин турууга мажбур болуп, анын себебин түркмөн бийликтери түшүндүргөн эмес.
Сентябрда гана Ашхабад фуралар чек арада "коопсуздуктан улам токтотулганын" маалымдаган. Ушундай мазмундагы жооп түркмөн тараптын Тажикстандын Тышкы иштер министрлигине жөнөткөн жообунда камтылган.
“Азаттыктын” түркмөн кызматынын башчысы Фаррух Юсуфий Тажикстанга келе жаткан жүктөрдүн токтотулушун мындайча божомолдойт:
- Түркмөнстан Ооганстанга чейин темир жолу салууну абдан үмүт кылган. Анын бөлүгүн да салып койгон, бирок Тажикстан Өзбекстан менен мамилеси жакшыргандыктан өз аймагындагы бөлүгүн курууга ашыга элек. Мүмкүн себеп ушунда.
Тажикстандын Ашхабаддагы элчилигинен “Азаттыктын” тажик кызматына түркмөн бийлиги кырдаал боюнча али түшүндүрмө бере электигин жана тажик жүктөрүнүн өтүүсүнө расмий эскертүү бербестен эле тыюу салганын билдиришти.
