Борбор Азия

Сот ага "каттоодон өтпөгөн бирикмени жетектеп, ишмердүүлүк жүргүзгөн" деген кине койду. Активист сот чечимине макул эместигин жана ага каршы даттана турганын билдирди.

Серикжан Билаш жетектеген уюм Шинжаңдагы "тарбия лагерлеринде" кармалган казактардын, кыргыздардын укуктарын коргоп келген.

Казакстандагы "Ата Журт ыктыярчылары" деп аталган уюмдун жетекчиси, активист Серикжан Билаш боюнча токтомду Алматынын район аралык административдик соту 13-февралда чыгарды.

Сот чечимине ылайык, Билаш 252 миң теңге же 670 доллар айып пулга жыгылды. Ишти сот 12-февралда кароого киришкен.

Дагы караңыз

Анкара менен Бээжин кайым айтышты

Алматынын Медеу райондук полициясы бир нече жыл мурда Кытайдан тарыхый мекенине келген кайрылман Серикжан Билашты "каттоодон өтпөгөн бирикмени жетектеген жана ишмердүүлүк жүргүзгөн" деп айыптап, иш козгогон. Муну менен административдик укук бузуулар жөнүндөгү кодекстин 489-беренеси бузулганы белгиленген.

Сот жараянынан кийин активист чечим менен макул эместигин жана жогорку инстанцияга даттана турганын билдирди. Анын айтымында, бул чечим уюмдун ишине таасир этпейт:

- Сот чечимине ыраазы эмесмин. Биз сыяктуу өз чөнтөгүнөн жетим-жесирлерге көмөктөшүп жаткандар үчүн оор чечим. Кыскасы, өтө оор.

Серикжан Билаш жетектеген уюм Казакстандагы кайрылмандарды укуктук жактан колдоп, аларга жардам берүү багытында иш жүргүзөт. Активист буга чейин өзүнө кылмыш ишинин козголушуна "Жебеу" сайтынын редактору Турдыбек Курметхандын жазган арызы себеп болгонун айткан.

Турдыбек Курметхан "Азаттыкка" өзүнүн бул ишке тиешеси жок экенин, Серикжан Билаштын айрым аракеттерине байланыштуу Ички иштер министрлигине арыз жазган топко киргенин, ал боюнча Алматы шаардык полиция департаментине түшүнүк кат бергенин билдирди.

Дагы караңыз

Кытай казагы дүйнө коомчулугунан жардам сурады

12-февралда өткөн сот отурумунда Билаш "Ата Журт ыктыярчылары" уюму Кытайдагы этникалык казактардын ал-акыбалына кайдыгер карабаган ыктыярчылардын демилгеси менен түзүлгөн топ экенин белгиледи. Өзүн ошол топтун "администратору" деп тааныштырды. Судьянын "аталган уюмдун өзүнчө кеңсеси барбы" деген суроосуна Билаш "кеңсеси бар, бирок ал ошол топко мүчө адамдын атына ижарага алынган" деп жооп кайтарды.

Коңшу өлкөдө бул уюмдун каттоосуна байланышкан маселе эмне себептен азыр көтөрүлүп жатканы жана буга Шинжаңдагы окуялардын таасири барбы-жокпу азырынча белгисиз.

Кайрылмандар менен иштеген казакстандык журналист Евгений Бунин Билаш жетектеген уюм Шинжаңдагы улуттук азчылыктардын үнүн жеткирүүгө чоң салым кошту деп эсептейт:

- Менимче, "Ата Журт ыктыярчылары"​ уюму этникалык казактардын маселесин көтөрүүдө чоң роль ойноду. Көп адамга жардам беришти. Маселенин эл аралык деңгээлге чыгышы үчүн көп иш жасашты. Алардын аракеттери аркылуу эл аралык журналисттер, уюмдар Шинжаңда эмне болгонун түшүнүштү десе болот.

Серикжан Билаш уюмдун каттоодон өтпөгөнүн бир нече жолу Казакстандын Юстиция министрлигине кайрылып, бирок андан майнап чыкпаганы түшүндүрүп жатат.

"Ата Журт ыктыярчылары" уюму 2017-жылдын жаз айынан тарта иштей баштаган. Андан бери Кытай бийлигинин Шинжаңдагы саясатына, улуттук азчылыктардын кысымга алынышына каршылык иретинде Алматыда бир нече жолу басма сөз жыйындарын уюштурду.

Урук-тууганы, жакындары Шинжаңда камакта отурганын айткан жарандардын видеолорун Интернеттеги "Youtube" жана "Facebook" социалдык тармактарына да тынымсыз жарыялап, эл аралык коомчулуктун назарын буруп келүүдө.

Буга чейин Серикжан Билаш "Азаттыкка" Кытайда 50 миңдей кыргыз улутундагы жаран камакта отурганы тууралуу маалымат бар экенин билдирген. Аталган уюмга Шинжаңда тууган-туушканы, ата-эне, бир туугандары камалып кеткенин жана алар дайынсыз экенин айтып, бир нече кыргызстандык кайрылмандар да кайрылышкан.

"Азаттыктын" материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.

Москванын Чертанов соту 12-февралда төрт мигрант – короочуну «массалык митинг жүргүзүү эрежесин бузган» деп айыптап, ар бирин 10 миң рублдан айыпка жыкты. 13-февралда дагы үч мигранттын иши сотто каралып, алар да айып төлөй турган болушту.

«Жилищник» өкмөттүк мекемесинин Нагорный районунда кар тазалап иштеген мигранттар декабрдын аягында эмгек акысын, ошондой эле нормадан ашык иштегендери үчүн кошумча төлөм талап кылып, өкмөттүк мекеменин башчылыгына барган.

Ошол жерден отуздай борбор азиялык мигрантты полиция кармап кеткен.

- Биз кыйкырып, ызы-чуу кылган эмеспиз. Биз жетекчилик менен гана cүйлөшүүгө келгенбиз. Алар дароо полицияга чалып, чакырып коюшкан экен. Отуздай адам чогулганбыз. Сегиз автоунаа анан бир автобус толтура полициячы келип, бизди кармап кетти, - дейт өзбекстандык Бобур Маматов.

Полиция бөлүмүндө жетекчиликке эмгек акысын сурап барган мигранттарга «уруксатсыз митинг уюштурган» деп айып тагышкан.

«Москвалык активист» коомдук кыймылдын башчысы Варвара Грязнова – башынан бул мигранттардын таламын талашкандардын бири.

Варвара полиция бөлүмүндө мигранттардын кээ бири түшүнбөстөн эле кагаздарга кол коюп берип, эми айып тартып жатканын айтты:

- Аларда микрофон жок болчу, алар митинг уюштурууну пландаган да эмес. Алар мекеменин аймагында, райондук бөлүмдүн жетекчилиги менен алдын ала сүйлөшүп, ага жолугушууга барышкан. Полиция бөлүмүндө кандайча митинг тууралуу протокол түзүлүп, ага адамдардын кээ бири кол коюп бергени белгисиз. Атайын эле адаштырышкан.

Ноябрь-декабрда күнүнө 15 сааттан, дем алышсыз кар тазалап иштегени үчүн акы талап кылып, жетекчиликке барган отуздай борбор азиялык мигранттын жетөө административдик мыйзам бузуу боюнча жоопко тартылды. Калгандары полиция бөлүмүндө документтери текшерилип, сурак бергенден кийин бошотулган.

«Жилищник» өкмөттүк тазалык мекемесинин Нагорный районундагы бөлүмүндө короочу-мигранттарга эмгек келишимде көрсөтүлгөн айлыктары төлөнүп берилгени кабарланган.

Дагы караңыз

Москвада мигранттар ортомчуга алданды

Ал эми «уруксатсыз митинг уюштурган» деп 10 миң рублдан айыпка жыгылган өзбекстандыктар - Равшан Дехконов, Жасур Бозоров, Шухрат Худайбердиев, Фаёз Убайдов, Шохрух Оролов, Абдуахат Душаев, Бобур Маматов.

Мигранттардын укуктарын коргоого көмөктөшкөн коомдук жардамчы Руслан Гаджимурадов соттун чечимин жокко чыгаруу аракетинде.

- Башында 9-январда сот болот дешкен. Сот боло турган күнү жардам сурап кайрылган балдарга байланышсам, полициянын протоколу боюнча аларды "миграциялык каттоого туруу эрежесин бузган" деп, депортациялаганы жатышыптыр. Укук коргоочулар, журналисттерге байланышып, бул окуяга коомчулуктун көңүлүн бура баштаганыбызда, алар аракеттерин токтотуп, сот артка жылдырылган. Эми булар митинг уюштурган деп айыпталып жатышат. Жумуш берүүчү мекемеде болсо, алар Нагорный районундагы участкалык жетекчи жумуштан алынып, ордуна башка коюлганын айтышты. Бирок, ашыкча иштегендери үчүн акы төлөшкөн жок. Кагазда көрсөтүлгөн акыны төлөп, «ашыкча өз каалооңор менен иштегенсиңер, ашыкча иш үчүн сыйлык акы бир гана жетекчиликтин чечими менен берилет» деген жооп болду.

Укук коргоочулардын белгилешинче маянасын жана ашыкча иштегени үчүн берилчү акыны сурап барган мигранттар эми өлкөдөн депортацияланышы да ыктымал.

Орусияда бир же бир нече административдик тартип бузуу үчүн чет өлкөлүк мигранттарды өлкөдөн чыгаруу, «кара тизмеге» алуу чарасы кеңири колдонулат.

"Азаттыктын" материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.