10-январда Казакстанда парламенттин төмөнкү үйү – Мажилиске жана маслихаттарга шайлоо өтүп жатат. Ага бойкот кылган оппозиция өкүлдөрүн полиция Нур-Султан, Алматы, Чымкент сыяктуу шаарларда камакка алып жатышканы кабардалды.
Мунайзатка бай Казакстандын жарандары 10-январда парламенттик шайлоодо добуш берүүдө. Бир эле учурда жергиликтүү өкүлчүлүк органдарына (маслихаттарга) да шайлоо өтүүдө. Шайлоого эч бир олуттуу оппозициячыл партия жана саясатчы талапкерлер катышкан жок. Бийликти сындагандар дал ушул шайлоо күнү нааразылык жыйын өткөрүүгө элди чакырган болчу.
Ушундай жыйын уюштурулушу ыктымал болгон Алматы шаарында Интернетке бөгөт коюлгандыгы кабардалды.
Бозгундагы оппозициячыл саясатчы Муктар Аблязов өз тарапташтарын 10-январда нааразылык жыйындарына чыгууга үндөгөн. Ошондой жайлардын бири катары ал Астана аянтын атап өткөн.
Алматыдагы Астана аянтынын жанында нааразылыкка чыккандарды полиция тосуп алды.
Алматынын борбордук бөлүгүндө полиция кеминде 31 кишини камакка алды. Кармалгандардын айрымдары "шайлоого бойкот!" деп кыйкырышты.
Нур-Султан шаарында жок дегенде бир оппозициячыл партия нааразылык чара өткөрүү ниетин билдирген. Борбор шаарда нааразылык чараларын уюштурууга аракеттенгендерди полиция кармап кетип жатты.
Тасма. Нур-Султандагы демонстранттар менен полиция. 10.1.2021.
Мурдагы президент Нурсултан Назарбаевдин “Нур-Отан” партиясы өлкөнү 1999-жылдан бери бийлеп келет. Бул партия парламенттин төмөнкү үйү – Мажилисте үстөмдүгүн сактап калат деп күтүлүүдө. Андан тышкары Адал, Айыл, Ак жол жана Элдик партия парламенттеги орундар үчүн ат салышууда. Булардын бардыгы өкмөтчүл уюмдар катары таанымал. Элдик партия – мурдагы коммунисттик партия.
Өзүн оппозициячыл уюм санаган Бирдиктүү улуттук социал-демократиялык партия өлкөдө расмий катталган. Бирок 2020-жылы ноябрда бул партия парламенттик шайлоого бойкот жарыялаган.
Көз карандысыз байкоочулар өлкөнүн айрым дубандарында (анын ичинде Түркстан менен Чымкентте) бийликтер өздөрүн шайлоо тилкелерине киргизбей коюшкандыгына даттанышты.
Бийликтер байкоочулардан коронавируска каршы ПЧР сынагынын жыйынтыгын тапшырууну талап кылышкан. Бирок айрым көз карандысыз байкоочуларга мындай ПЧР сынагынан өтүүгө тоскоолдуктар жаратылганы мурда кабардалган болчу.
Эртең менен Алматыдагы Казак улуттук университетинин имаратындагы №259 шайлоо тилкесине “Эркиндик канаты” уюмунун өкүлү Асылтай Тасболат “киргизбей жатканыңардын жүйөсүн расмий түрдө түшүндүргүлө”, деп талап кылып жатып араң байкоочу катары киргендигин “Азаттыкка” айтты.
Таңкы саат 10:00го карата шайлоочулардын болгону 12 пайызы гана шайлоо тилкелерине келип добуш бергенин өлкө БШКсы маалымдаган. Саат 14:00кө карата шайлоочулардын 43,9 пайызы добуш берди.
Алматыда шайлоочулардын 21,9 пайызы гана келсе, Жамбыл облусунда 55,1 пайыз шайлоочу, Нур-Султанда 37 пайыз шайлоочу добуш берген.
Кечки саат 20:00да добуш берүү аякташы керек. Андан кийин Казакстандын бир саатка кеч болгон аймактарында добуш берүү дагы бир сааттай жүрөт. Ал эми шайлоо жыйынтыгынын алдын-ала маалыматы БШК тарабынан Нур-Султан убактысы боюнча саат 22:00де алгачкы ирет жарыяланат.
