Борбор Азия

Алар айлыгы өз убагында төлөнбөй жатканына нааразы болуп, завод жетекчилигинин кеңсесин жана ашканасын талкалашкан. Козголоңду басыш үчүн алгач келген ОМОНдорду алар заводдон кууп чыгышкан эле. Мына ошол козголоңду жергиликтүү күч кызматкерлери кандай катаал ыкмалар менен басканы тартылган видео эми тарады. Ал видео тажик Интернет колдонуучуларынын кыжырын келтирди.

Маалыматка караганда козголоңго катышкан мигранттарды кармоо бир нече күнгө созулган. Социалдык тармактарга тараган видеолордо козголоңдон кийин кармалган мигранттар автобустан түшүп жатканын көрүүгө болот. Жергиликтүү ОМОНдор жумушчуларды келекелеп, бутка тээп жыгып, тизеси менен басып муунтуп жатышат. Тажикстандык «Фейсбук» колдонуучу Алишер Исламов видеонун астына мындай пикир калтырган:

«Бул видео Орусиядагылар мигранттарды канчалык жек көрүшөрүн көрсөтөт. Орусияда адам өмүрү эч кандай мааниге ээ эмес. Бул өлкөдө жашоо ушунчалык жагымсыз».

Дагы караңыз

Москвада Путинге каршы жөө жүрүш болду

Дагы бир Интернет колдонуучу Абдулатиф Юсупов буларды айтат:

«Мигранттарды ОМОНдун бир эле кызматкери эч кандай күч колдонбой туруп кармай алмак. 2014-жылы мени да ушинтип, күч колдонуп кармашкан».

Видеонун авторунун айтканына караганда, бул окуя 21-июлда болгон. Ошол күнү кармалган 100дөй мигранттын 12си тажикстандыктар болгон.

Амурдагы газды кайра иштетүүчү заводду куруп жаткан түркиялык «Renaissance Heavy Industries» компаниясынын өкүлү «Азаттыктын» кабарчысына жооп берип жатып тажикстандык мигранттар айып төлөп чыгышы мүмкүн экенин билдирди:

«Козголоңчулардын арасында тажикстандыктар көп деле эмес. Текшерүүнүн журүшүндө кармалгандардын арасында кеңсени талкалоого катышкандары аз эле болуп чыкты. ОМОН кармаган мигранттардын көбү таптакыр күнөөсүз».

Дагы караңыз

«Мигранттар Орусиядан башка өлкөнү издеши керек»

Орусиянын Амур облусунун Свободный шаарындагы газды кайра иштетүүчү заводдун курулушунда Борбор Азия мамлекеттеринен барган 15 миңдей мигрант эмгектенет. Алардын дээрлик төрт миңи тажикстандык. Ал заводдо калгандары Өзбекстан менен Кыргызстандан баргандар.

Маалыматка караганда, мигранттардын заводдогу тополоңуна 300дөй жумушчу катышкан. Бул иш боюнча «Массалык башаламандык» беренеси менен кылмыш иши козголгон.

Ал эми түркиялык компаниянын жумушчуларга маянаны өз убагында төлөп бербегени боюнча тергөөгө чейинки териштирүү башталган. Ишти Тергөө башкармалыгынын атайын бөлүмүнүн кызматкерлери карап жатат. Окуядан кийин жарандарынын укуктарын коргоо максатында Өзбекстандын Орусиядагы элчиси Амур облусуна дароо аттанып кеткен.

Сөз болуп жаткан заводдо эмгектенген кыргызстандыктардын саны жана алардын тополоңго катышы барбы-жокпу деген маалыматты тактоо мүмкүн болгон жок.

Дагы караңыз

Блант: Орусияда мигранттарга муктаждык азаят

Ал арада экономика адистери коронавирус пандемиясы Орусияда иштеп жүргөн миллиондогон мигранттардын турмушун өзгөртөт деген божомолун жарыялашты. Адистер пандемиядан кийин Орусиянын экономикалык абалы начарлап, орус экономикасынын эпкини мигранттардын эсебинен жашап аткан Борбор Азия мамлекеттерине да тийерин эскертишүүдө.

Тажикстан менен Кыргызстан мигранттар салган акчадан көз каранды болуп жашаган дүйнөдөгү саналуу кедей өлкөлөрдүн катарында турат. Ушул учурда Орусияда Тажикстандын бир миллионго жакын жараны иштеп жүрөт. Былтыр алар Тажикстанга эки млрд. 576 млн. доллар которушкан. Бул акча Тажикстандын ИДӨсүнүн үчтөн бир бөлүгүн түзөт. Бирок 2020-жылы Тажикстанга мигранттар которгон акча кескин азайып кеткен. Тажикстандын Улуттук банкы тараткан маалыматка караганда 2020-жылдын биринчи алты айында мигранттардан 999 млн. доллар гана келген. Бул өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырганда 174 млн. долларга аз дегенди билдирет. Мигранттардан келген акчанын азайышы ушу тапта Кыргызстанда да байкалууда.

Президент бул чечими тууралуу 29-июлда премьер-министр Аскар Мамин жана саламаттык сактоо министри Алексей Цойду кабыл алганда билдирди.

31-июлда Казакстандын шаарларында жана аймактарында коронавирус жуккан 1 414 учур катталды.

Ооругандардын көбү Нур-Султанга (232) жана Алматыга (218 учур) туура келет.

Аймактар арасында Чыгыш-Казакстан облусу лидер болуп ооруну жуктуруп алгандардын саны 187ге жетти.

Казакстан буга чейин да эки ирет карантин киргизген. Биринчиси 16-марттан тартып 11-майга чейин уланган. Экинчи карантин 5-июлда эки жумага киргизилип, андан кийин 5-августка чейин узартылган. Эми минтип дагы эки жумага узартылып отурат.

Мурдараак Казакстандын саламаттык сактоо министри Алексей Цой карантиндик чектөөлөрдү 3-августтан тартып жумшартуу каралып жатканын айткан. Ага карабай президент Токаев карантинди дагы эки жумага узартууга буйрук берди.

Саламаттык сактоо министрлигинин маалыматына караганда жыл башынан бери Казакстанда 89 078 жугузуп анын 59 517и айыкты. Пандемия башталгандан бери өлкөдө коронавирустан 793 адам кайтыш болгон.

Ошол эле учурда 234 миң адам пневмония менен ооруган. Бул илдеттен 3300дөй адам көз жумган. Казакстан коронавирус менен пневмониядан жабыркагандардын эсебин өз-өзүнчө бөлүп санап жатат.

Министр Цойдун айтымында, ооруга чалдыккандардын кескин көбөйүшүнө маалымат айдыңы себеп болгон.

«Май айында карантиндик чаралар алынгандан кийин маалымат айдыңында «биз коронавирустан кутулдук» дегендей маанай басымдуулук кылып кетти, - деди ал. - Анын айынан эл сактанууну унутуп калды. Маалымат айдыңында бул вирус көпкө чейин жүрөрү, балким жыл аягына чейин созулары, анын кесепети оор болору тууралуу кооптонуу басымдуулук кыла алган жок».

14-июлда Саламаттык сактоо министрлиги маалымат каражаттарындагы жана социалдык тармактардагы терс пикирлерге каршы күрөшүүнү сунуш кылган. Терс маанайдагы пикирлерди 10% чейин түшүрүү каралган. Ошол эле учурда министрлик элдин маалымдуулугун көтөрүүнү көздөгөн. Учурда Казакстанда күн сайын коронавирустун миңден ашык жаңы учуру катталып жатат.

Илдеттин таралуу ылдамдыгына көз салып турган Жонс Хопкинс университетинин маалыматына караганда Казакстан вирус эң көп тараган алдыңкы 30 өлкөнүн катарына кирет.

Эпидемиянын жаңы толкуну жана жер-жерлерде дары-дармек тартыштыгы пайда болушу үчүн казак бийлиги элди күнөөлөгөн. Президент Касым-Жомарт Токаев 8-июлда теледен кайрылып, «жарандар карантин талаптарын сактабай койду» деген. Элге кошуп, мурдагы саламаттык сактоо министрин, район жана шаар акимдерин да айыптаган.

Дагы караңыз

Казакстанда COVID-19 илдети жуккандар 80 миң кишиден ашты

Өлкө жарандары болсо «коронавирус былтыр башталганына карабай эч кандай даярдык көрүлгөн эмес, коррупциянын айынан саламаттык сактоо системасы соккуга туруштук бере албай жатат» деп, бийликтин өзүн күнөөлөп келишет. Мисалы Eurasianet.org сайты Казакстандагы бир тагдырды мисалга алып, чакан аңгеме жазган:

«Жаннур Жумагелди түн ортосунда энтиге баштаганда апасы «Тез жардам» чакырды. «Тез жардам» келген жок. Эртеси күнү таң эрте барганына карабай, Семей шаардык ооруканасы 28 жаштагы бейтапты кабыл албай койду. Үйдө жаткан Жаннурдун абалы андан бетер начарлап кеткенде апасы Майра Жумагелди кайрадан «Тез жардам» чакыртты. Бирок «Тез жардам» келген учурда кеч болуп калган эле. Жаннурдун өлүмүнүн себеби жүрөк оорусу деп табылды. Ал коронавирус курмандыктарынын расмий санына кирген жок. Бирок бул кайгылуу окуя коронавирус курмандыктарынын саны расмий маалыматта айтылгандан алда канча көп экенин көрсөтөт».

Казак бийлиги саламаттык сактоо тармагына жүздөгөн миллион долларларды бөлүп берди. Ошого карабай казак медицинасы коронавирус менен күрөшкөнгө жөндөмсүз болуп чыкты. Казакстандык саясат таануучу Досум Сатпаев буларды айтты:

«Эгерде башкаруу системасында азыркыдай башаламандык, коррупция жана кайдыгерлик болбогондо балким алардын көбүн сактап калсак болмок».

Эл аралык басылмалар космоско жүк жөнөтчү Байкоңур шаарчасына көңүл бурушууда. Казакстандын Байкоңур шаарын Орусия ижарага алган. Маалыматка караганда бул шаар азыр жабык. Байкоңурда коронавирус жуккандар жана андан кайтыш болгондор азыр Казакстандын да, Орусиянын да расмий эсебине кирбей калган.